Biraz uzun bir ara verdik malum iş, güç, kış vs. ama biz konumuza kaldığımız yerden devam edelim isterseniz. Bir önceki konumuzda malumunuz üzere ''Mevki-Position''ı ele almıştık. Bugün ise kaldığımız yerden devam ederek ''Enlem ve Boylam Farkı''na girerek bazı Tanım'lara da bakacağız.
ENLEM ve BOYLAM FARKI (Difference of Latitude and Longitude):İki mevki arasındaki enlem farkı (Difference of Latitude) / (d.lat.) bu mevkilerden geçen enlem paralelleri arasındaki meridyen boyudur. (Şekil-1)
ŞEKİL-1
İki mevki arasındaki boylam farkı (Difference of Longitude) / (d.long.) bu iki mevkiden geçen meridyenler arasındaki ekvator boyudur.
d.lat. ve
d.long. gidilen istikamete göre işaret alırlar. Eğer kalkılan mevki varılan mevkiden kuzeyde ise
d.lat. ''S'', güneyde ise
d.lat. ''N'' işaretini alır. Eğer kalkılan mevki varılan mevkiden doğuda ise
d.long. ''W'', batıda ise
d.long. ''E'' işaretini alır.
A noktasının Lat 40
0N, Long 15
0E
B noktasının Lat 20
0N, Long 50
0E
C noktasının Lat 30
0S, Long 10
0W ise
Şekil-2'de A noktasından B noktasına gidildiğine göre;
ŞEKİL - 2
d.lat. = 20
0S
d.long. = 35
0E bulunur.
Eğer B noktasından A noktasına gidiliyorsa;
d.lat. = 20
0N
d.long. = 35
0W bulunur.
Şekil-3'de A noktasından C noktasına gidildiğine göre;
ŞEKİL-3
d.lat. = 70
0S
d.long. = 25
0W bulunur.
Eğer C noktasından A noktasına gidiliyorsa;
d.lat. = 70
0N
d.long. = 25
0E bulunur.
d.lat ve d.long bulurken;
Kural-1:Aynı isimlerdeki çıkarılır, farklı isimdekiler toplanır. Gidiş yönüne göre işaret verilir.
d.long. bulurken Long.'lar aynı işarette olup toplam 180
0'den büyük çıkarsa;
Kural-2:Toplam 360
0'dan çıkarılır ve ilk işaretin tersi verilir.
A noktasının Long.'u 165
0E ve B noktasının Long.'u 170
0W ise Küre üzerinde kısa yoldan gidileceğinden (Şekil-4)
d.long. = 165
0+170
0 = 335
0W o da = 25
0E bulunur.
ŞEKİL - 4
Evet bu sefer bir değişiklik yapalım ve konu ile ilgili ev ödevi verelim takip eden dostlarımıza;
1- d.lat. nedir, bulunuz?
a- Lat
1 65
0 00
ı N ve Lat
2 25
0 00
ı N
b- Lat
1 65
0 00
ı N ve Lat
2 25
0 00
ı S
c- Lat
1 40
0 00
ı N ve Lat
2 20
0 00
ı N
d- Lat
1 40
0 00
ı N ve Lat
2 20
0 00
ı S
e- Lat
1 10
0 20
ı 20
ıı N ve Lat
2 20
0 10
ı 32
ıı N
f- Lat
1 33
0 07
ı 13
ıı S ve Lat
2 09
0 12
ı 20
ıı S
g- Lat
1 12
0 22
ı 18
ıı N ve Lat
2 05
0 12
ı 08
ıı S
h- Lat
1 20
0 10
ı 20
ıı N ve Lat
2 05
0 14
ı 30
ıı N
i- Lat
1 15
0 20
ı 00
ıı N ve Lat
2 185
0 12
ı 00
ıı S
j- Lat
1 23
0 09
ı 00
ıı S ve Lat
2 09
0 50
ı 00
ıı S
2- d.long nedir, bulunuz?
a- Long
1 10
0 12
ı 03
ıı E ve Long
2 22
0 08
ı 14
ıı E
b- Long
1 33
0 20
ı 12
ıı E ve Long
2 10
0 30
ı 20
ıı E
c- Long
1 18
0 12
ı 14
ıı E ve Long
2 40
0 27
ı 51
ıı W
d- Long
1 89
0 20
ı 12
ıı E ve Long
2 103
0 10
ı 14
ıı W
e- Long
1 151
0 13
ı E ve Long
2 157
0 52
ı W
f- Long
1 129
0 03
ı ve Long
2 168
0 52
ı W
TANIMLAR:Yer Ekseni : Yer'in etrafında döndüğü Ekvator'a dik çapıdır.
Ekvator : Düzlemi Yer Eksenine dik olan ve kutupların tam ortasında bulunan bir büyük dairedir.
Enlem Paralelleri : Düzlemleri Ekvator Düzlemine paralel olan Yer yüzeyindeki küçük dairelerdir.
Boylam Daireleri : Düzlemleri Yer Ekseni ihtiva etmek üzere kutuplardan geçen büyük dairelerdir. Yer Ekseni ile ikiye bölünürler. Bulunduğumuz noktadan geçen yarısına ''Üst Meridyen'' (Üst Kol) / (Upper Branch) ve diğer taraftakine ''Alt Meridyen'' (Alt Kol) / (Lower Branch) denir.
Lat. (Arz) : Bir mevkiin Lat.’u, o mevki ile Ekvator arasındaki meridyen yayının Yer Merkezinde meydana getirdiği açı veya Ekvator’dan Kuzeye veya güneye olan açısal mesafedir. Mevki kuzeyde ise ‘’N’’, güneyde ise ‘’S’’ işaretini alır. 0
0 ile 90
0 arasında değer alır.
Long. (Tul) : Bir mevkiin Long.’u o mevkiden geçen meridyen ile Greenwich meridyeni arasındaki Ekvator düzlemi üzerinde ölçülen açısal mesafedir. Mevki Doğu Yarım Kürede ise ‘’E’’, Batı Yarım Kürede ise ‘’W’’ işaretini alır. 0
0 ile 180
0 arasında değer alır.
d. Lat. : Bir mevkiin Lat.’lar farkı, bu iki mevkiden geçen Lat. paralelleri arasındaki meridyenin boyu veya bu meridyen parçasını gören Yer Merkezindeki açı yani açısal mesafedir.
d. Long. : İki meridyenin Long.’ları farkı, bu iki mevkiden geçen meridyenler arasındaki Ekvator boyu veya bu Ekvator parçasını gören Yer Merkezindeki açı yani açısal mesafedir.
Bir sonraki konumuz ‘’Orta Enlem’’ olarak devam edecek ve Mesafe, Sürat gibi kavramlara da yavaş yavaş girmeye başlayacağız.
Selametle.