[Bülent Büyükdağ]

Google Earth’ten bakınca, Patara’nın arkasında yer alan şimdi seralarla kaplı alanın o zamanlarda bir gölet olma ihtimalini nasıl görüyorsunuz?

O kadarına aklım ermez. Ama daha önceki sayfalarda dediğim gibi, kara/tarım bağlantılarına bakmak lazım. Gölet varsa pammık kibi tarım alanıdır, varsıldır. Liman büyük olur.

[ersinboke@icrs.com.tr]

Matay, orada uygarlık başlamadan çok önce Xanthos nehiri orayı doldurmuş bile.  Ama bence de tespitin doğru . Jeoloji mühendisi olmasak bile limanın olduğu yükseltinin bence aynı Gemiler adası gibi bir ada olduğunu düşünmek mümkün. Sonrasında zaten üzerine Patara hariç iki antik kent daha kurulmuş. Xanthos ve Letoon. Antik şehir diye yorumluyarak geçiyoruz ancak Letoon da muhteşem bir Apollon tapınağı inşaa edilmiş. Letoon Likyalıların dini merkezi imiş yani. Bugünkü Hac gibi düşünsek çok yanlış olmaz diye düşünüyorum açıkçası.

Zamanın Asleri gemileri ile ilgili Cem Gür müthiş bir derleme yapıp göndermiş. Onu yayınladığımda daha rahat yorum yapabileceğiz diye düşünüyorum.

[Mehmet Atay]

Ama Efes’in de deniz kenarı olduğunu unutma.
Belki sandığımızdan daha geç dolmuştur.

[ersinboke@icrs.com.tr]

Bülent, Erdal reis Kalkan'ın dünkü fırtınadan sonraki halinin resmini koymuş gördün mü? 

[ersinboke@icrs.com.tr]

Oku Oku bitmiyor.. son okumalardan ilginç notlar..

Sadece Kilikya Denilen Adana - Alanya arasında tam 69 adet antik liman olduğunu biliyormusunuz?  Antik limanların tam da tekne yapılarından yola çıktığım üzere kumsal ve nehir yataklarının hemen yanında olduğu öngörüm tamamen doğru çıktı.

Bu bilgilere arkeologlar yapılan kazlardan yola çıkarak ulaştılar. Ancak ben heniz bu derece okuma yapmamışken denizciliğin geleneksel yöntemleri ve tekne özellikleri düşünüldüğünde kumsalların liman olarak değerlendirildiğini söyleyebilmiştim. Ben limanların nehir yanlarında olmasının nedenini sert havalardan korunmak ve kekamoz temizliği nedeni ile düşünmüştüm. bunların olduğuna eminim ancak bunun dışında daha önemli bir nedeni olduğunu da farkettim.

Sedir ağaçları! Antik çağlarda Mısırlıların sırf bu yüzden Alanya ve civarını işgal ettiklerini biliyormuydunuz?  Toros dağlarında yetişen sedir ağacı tekne yapımında vazgeçilmezdi. Diyeceksiniz ki nehirler ile ne ilgisi var. Var efendim. Toros dağlarında kesilen tomruklar nehirler yolu ile aşağı kumsala nehir azına yollanıyorlardı. Hoop oradan gemiler ile Mısır 'a

Bir neden ile bulunduğum Alanya da Klikya bölgesinin en batı kesiminden antik şehir ziyaretine başladım efendim. Toros dağlarında kurulmuş antik kent Leartes bunun en iyi örneği. Şehir dağın tepesinde nehirin kenarında , liman ise aynı nehrin denize döküldüğü kumsalda.

69 batı kilikya lmanı? O zamanlar Akdeniz'i gerçekten görmek isterdim. Her taraf vızır vizır gemi kaynıyor olmalı.

Bu okumalar beni Diokletian’ın Fiyat Fermanına kadar götürdü. O zaman da enflasyon varmış efendim. Bunun üzerine imparator bir tavan fiyat listesi açıklamış efendim. Neler yok ki bu listede.

Sığır eti 8 dinar mesela. Bugünün kilo fiyatı 50 TL olduğundan hareketle başkaca ilginç fiyat bilgileri de vereyim size. Siyah olgun zeytin 4 dinar mesela. Bugünkü fiyatlar ile son derece uyumlu. 32 TL. Şarap uçuyor ama. 30 dinar. 200 TL yani. Hem de yarım litresi. Fındığın yarım kilosu ise 25 TL imiş.

O zamanlar afyon fiyatları uçuk yalnız. Yarım kilosu 2000 dinar. 12500 TL. sıkı para ha. Yumurta pahalıymış mesela 5 TL adet.

Tersane işçisinin ise günlük yevmiyesi 60 dinar. 188 TL yani. aylık 5625 TL . Mevcut asgari ücretin nerede ise iki buçuk katı.

işte böyle efendim. Antik limanlara devam. Sırada selinus yada Trajanapolis kentinin deniz feneri var. Onu arayacağız efendim.

[ersinboke@icrs.com.tr]

Bu arada hemen hemen her meslek var. Mimar mühendis var mesela. Ama işin ilginci Avukatlık bu listede yer almıyor. MS üçüncü yüzyılda daha avukatlık mesleği yoktu herhalde. ya da tarife dışı olmalılar

[Bülent Büyükdağ]

Pirimiz Kilikyalı yahu; Ünlü Cicero; MS 43.

[Bülent Büyükdağ]

Ersin, O kadar sayıda antik liman olması şaşırtmadı beni.  Karataş Balıkçı Barınağını anlattığım yazıya Erman bir fotoğraf eklemiş, orada su altında kalmış antik limanı görebilirsin. İki derin körfezin birbirine bitişik oldu ve her tarafından bereket fışkıran bu büyük coğrafyada, bu sayı son derece normal.  Şaşacağımız şey, şimdi bu bölgede denizle olan mesafelenme. Büyük gemileri kenara koy, balıkçı teknesi sayısı İnebolu'nun yarısı kadar ya vardır ya yoktur.

[ersinboke@icrs.com.tr]

en yakın zamanda Pataraya gidilecek. Ancak bu Leartes kenti ilgimi çok çekti. İnternet sayesinde birçok bilgiye ulaşmak mümkün. Hava fotoğrafları, yabancı kaynaklar , yerli tezler dron çekimleri derken o antik şehre neredeyse gitmiş kadar oluyorsunuz. 

Şimdi bu Leartes bunlardan hayli farklı. Ciddi şekilde incelenmememiş ve ciddi  kazılar yapılmamış. Gazipaşa marina ile ilgili bir proje için bir süredir Alanyadayım. Geçen hafta sonu Leartes antik kentine tırmanmaya çalıştım. Yol çok kötü , dar ve hava da yağışlıydı.  Şehir denizden 800 m. yukarıda. İnanılmaz bir çam ormanının içinden çıkılıyor . Açıkçası kiralık arabaya güvenemediğimden çıkamadım.

Ancak ilgimi çeken yol boyunca hisar şeklinde yapılmış gözetleme kuleleri oldu. Bence bu şehir bir nedenle diğerlerine göre daha önemli olmalı. Hiç bu kadar sıkı korunan, kartal yuvası gibi tepe bir noktaya kurulu bir şehir görmedim. BU kadar iyi korunmasının nedeni ne idi acaba?

[erdal duran]

Ersin hocam, Patara'ya geleceğin zaman haberim olsun. Birlikte dolaşabiliriz, bizde de kalabilirsin, seviniriz.

[ersinboke@icrs.com.tr]

Bugün önemli bir devlet dairesinin bölge müdürü ile bir görüşmemiz vardı. Bu Patara konusu tekrar açıldı . Daha doğrusu ben açtım. Susmadan 15 dakika konuşmuşum. Bir ara durup, sizi sıkmıyorum değil mi diye sordum. Yok ilgi ile dinliyoruz dediler. Sıkı okuma yapmışım demek ki. 

Belki bu hafta sonu gelebilirim Erdal hocam. Telefonu özelden atabilirmisiniz. Bu vesile ile sizi görmüş olurum.

[Bülent Büyükdağ]

Bugün önemli bir devlet dairesinin bölge müdürü ile bir görüşmemiz vardı. Bu Patara konusu tekrar açıldı . Daha doğrusu ben açtım. Susmadan 15 dakika konuşmuşum. Bir ara durup, sizi sıkmıyorum değil mi diye sordum. Yok ilgi ile dinliyoruz dediler. Sıkı okuma yapmışım demek ki. 

Anlattırma şimdi bana TKP meselesini

[ersinboke@icrs.com.tr]

Cem Gür inanılmaz bir kaynak keşfetmiş. Bana mail ile yollamış sürpriz diye. Benim tam da yapmak istediğim işi yapmış adam. Hem de Tüm Akdeniz için. Bütün Ege ve Akdeniz kıyılarındaki limanları işaretlemişler haritada. Benim bir Minoan olabilir mi diye düşündüğüm küçük liman bile var.

Tüm Türkiye kıyıları bir antik limanlar cenneti. Bu sularda yelken yapmanın ayrı bir anlamı var. Daha ileri gidip, yelken teknolojisinin tekerleğin bulunmasından daha eski olduğunu hatta tekerleğin bulunmasını geçiktirdiğini söylesek çok mu iddialı olur acaba?

O dönemde sadece Akdeniz de 5000 den fazla, deniz yapısı bulunmakta idi. Düşünebiliyormusunuz?  Demek aynı anda seyir yapan en az 20 bin gemi anlamına geliyor bu. Mısırlıların ama işgal ettikleri Alanya bölgesinden 10 bin tomruk ağaç taşıdıklarını okumalar sırasında öğrenmiştim. Sedir ağaçlarını gemi yapımı için kurutmuşlar resmen.

Bunların Sadece her yıl sadece %1 kaza geçirse yılda en az 20 gemi batıyor olmalı. O dönemde korsanların ayrı bir güç olduğu düşünülürse bu sayı daha fazla olmalı. Son 3 bin yıl düşünülse ve her yıl bir gemi batmış olsa en az 3000 Gemi batığı bütün Akdeniz havzasında yatıyor olmalı.  Bülent'in şu bölme mantığı ile düşünürsek, bu sularda 1500 civarında batık olmalı. Bu da en az. Şahsi düşüncem bunun 3000 Den aşağı olamayacağı.

Şİmdi denebilir ki bu detayların ne önemi var. Tarihi bilmenin ya da yaşananları bilmenin geleceğe ışık tuttuğu bir gerçek. Amerikan Anayasasının Likya birliğinden etkilenilerek hazırlanılması gibi. Bu konu popüler hale geldikçe bilimsel araştırmalar için de bir kamuoyu oluşur diye düşünüyorum.

[Çetin Kent]

Strabon'un 12-13 ve 14. kitapları işine yarayabilir. Bulamazsan pdf i olacaktı bende.

[ersinboke@icrs.com.tr]

ah Cem Gür.. bitirdin beni. Gönderdiğin link inanılmaz. Bilmediğim ve zaman içinde öğrenebileceğim çok şeyi önceden görmüş oldum. İş döndü dolaştı pozzolona çimentosuna kadar geldi. Antik çağın doğal çimentosu. Volkanik bir kül. Tek başına bir işe yaramıyor ancak  kireç ve su ile reaksiyona girerek inanılmaz dayanımlı bir betona dönüşüyor. Özellikle liman yapılarında kullanılıyor çünkü suya karşı inanılmaz bir dayanımı var.

Vitrivius kitabında oranları bile verilmiş. İtalya'da benzer ad ile anılan bölgede bulunduğundan bu isim verilmiş. Roma'ya gittiyseniz ünlü Phanteon un kubbesi bu malzeme ile yapılmış.  Eski dünyada betonarme de biliniyormuş efendim. Betonarmenin şimdi betondan farkını bilmeyenler olabilir. Demir ile güçlendirilmiş betona betonarme yani " rainforced concrate " deniliyor efendim. Betonun genleşme katsayısı ile demirin genleşme katsayısı aynı olduğundan son yüzyılda kullanılmaya başladı. Demirin kullanılma nedeni gerilim olan yerlerde beton dayanımı çok düşük olduğundan bu oluşan çekme kuvvetini karşılamak için demir konuluyor betona.

Daha açık olması için şöyle anlatayım. evinizde yürüdüğünüz zemin yani tavan ağırlık nedeni ile aşağı doğru esnediğinde  yürüdüğünüz yüzeyde basınç, alt katın tavanında ise gerilme yükü oluşuyor. O yüzden tavan betonunda hasır çelik kalıbın en altına diziliyor ki çekme kuvvetini karşılasın.

Şimdi bu mühendislik bilgisini niye verdim?  Antik çağlarda bu gerilme kuvvetini karşılamak için terakota yani düz kiremit malzeme kullanılmış. Çünkü kiremit gerilme kuvvetine son derece dayanıklı.

Şimdi İstanbul Surlarını göz önüne getirin. Surlarda arada ince kırmızı düz ve ince kiremitleri görmüşsünüzdür. Hah onlar işte. Gerilim kuvvetini duvarda terakota alıyormuş zamanında.

Vay canına sayın seyirciler. Adamlar aşmış resmen.