[Mustafa Ertör]

Erol ağabey hoşgeldin.
Bizim Bursa da ki eski evlerimizin  bütün ahşap kayıt ve dikmeleri kara meşe kalaslarından oluşur. dövme demir çivilerle bağlanmasıyla 100 yıldan fazla evlerimiz dayanır.Aynı yapım tekniği ve aynı malzemeyi Trilye'deki bağdadi stilde yapılmış evlerde de görebiliriz.Hasılı yerli meşe halk tabiriyle sidikli meşe değilse çok dayanıklıdır diye biliyorum.

[Cem Gür]

MEGEP
(MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN
GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)
AHŞAP TEKNOLOJİSİ
AHŞAP OMURGA

Omurga imalatında ana hammadde olan ahşap malzemenin seçiminde göz önünde bulundurulması gereken hususlar aşağıda verilmiştir:
- Omurga yapımında kullanılacak ahşap malzeme, teknenin bütün yükünü taşıyacağından dayanımı yüksek ve yoğun rutubetinin bozucu etkilerine karşı dayanıklı olmalıdır.

- Kullanım yerlerinde, tekne iskeletini oluşturan taşıyıcı elemanlar (Omurga, postalar, döşekler vb.) sürtünme, çarpma ve aşınma gibi mekanik etkilere maruz kalır. Bu nedenle, özellikle taşıyıcı görevini üstlenen ahşap elemanların fiziksel ve mekaniksel direnç özellikleri yüksek olmalıdır.

2.2. Masif Omurga Yapımında Kullanılan Ağaçlar 2.2.1. Çeşitleri Türk Loyduna göre omurga yapımında kullanılabilecek ahşap cinsleri ve uygunluk dereceleri aşağıya çıkarılmıştır:



2.2.2. Özellikleri Omurga yapımında kullanılan ahşap malzemelerde aranan özellikler genel olarak tekne yapımında kullanılan ahşap malzemelerde aranan özelliklere benzer. Ancak daha önce de belirttiğimiz gibi omurga teknenin diğer elemanlarına göre daha dayanıklı olma özelliği de taşımalıdır. Çünkü bu elemanlar dışarıdan gelebilecek darbelere ve deniz şartlarına açıktır. Bunun yanında ahşabın ömür özelliği, sağlamlığı, ağırlığı ve rutubet ile hava sıcaklığına göre uzama katsayısı seçimde önemli faktörler olarak dikkate alınırlar.

Omurga yapımında kullanılan ahşap malzeme kurutulmuş olmalı, nem oranı % 15 civarında bulunmalıdır. Omurga yapımında yüksek mukavemetli ve uzun ömürlü ağaçlar tercih edilmelidir. Teak, Iroko ve Makore en uzun ömürlü (25 yıldan fazla) ağaçlardır.
Meşe, maun, sapeli gibi ağaçlar ise daha çok kullanılanlar olup ömürleri 15 ile 25 yıl arasıdır. Bu süreler hiçbir koruyucu işlem uygulanmadan öngörülen sürelerdir.
Yani gerçekte ömürleri çok daha fazladır. Sözünü ettiğimiz teak, ıroko ve makore gibi ağaçalar ülkemizde yetişmeyip tekne müşterisinin talebi doğrultusunda ithal edilmektedir. Ülkemizde daha çok meşe, maun ve kestane ağaçları tercih edilmektedir

 Doussie Menşei Afrika’dır. Diri odun beyazımsı ile açık sarı, öz odun kırmızımsı kahverenginde olur. Diri odun böceklere karşı hassas, öz odun mantar ve böceklere karşı çok dayanıklı, termitlere, asitlere karşı oldukça dayanıklı, deniz hayvanlarına karşı dayanıklıdır. Kesmeye karşı yüksek direnç gösterdiğinden işlenmesi güçtür. Aletlerde kesici kısımların sert metalden yapılması uygundur. Çivileme ve vidalamada ön delme işlemine gerek vardır. Yapıştırma kolay, renklendirme iyi değildir. Meşe ve teak yerine kullanılabilen bir ağaçtır.
---------------------
Iroko Afrika’da yetişen bir ağaçtır. Diri odunu mantar ve böceklere karşı hassas, öz odunu mantar, termit ve deniz zararlılarına karşı dayanıklıdır. Diri odunu kolay, öz odunu zor emprenye edilir. El aletleri ve makinelerde kolay işlenir. Çivileme ve vidalamada ön delme uygundur. Sentetik tutkal kullanılmalıdır. Yüzeylerde doldurma ve temizleme yapıldığında mükemmel bir cilalama mümkün olmaktadır.
---------------------
Karaağaç 150’ ye yakın türü olmasına rağmen bunlardan yalnızca beşi tekne yapımında kullanılır. Yerli karaağaç Karadeniz bölgesinde orman halinde, Avrupa' daki türü ise İskandinavya' da ve Rusya' nın kuzeyinde yetişir. Ayrıca üç türü de ABD.' nin Missisipi Vadisi' nde, Rocky Dağları' nda ve kuzey kısımlarında bulunur.
Yeni kesilmiş karaağaçta dış odun sarımsı beyazdır. Zamanla koyulaşarak açık kırmızı kahverengi olur. İç odunu ise açık tonda çikolata kahverengisi rengindedir. Yerli karaağacının en değerli türü "ova karaağacı" olarak bilinir. Ova karaağacının kerestesi sert, sıkı yapılıdır. Uzun liflidir. Meşe kadar dayanıklıdır. Basınca karşı dayanımı iyidir. Zor işlenir. Kesici aletlerin ağızlarını çabuk köreltir. İyi boyanır ve verniklenir. Avrupa karaağacı, yüksek esnekliğe sahiptir ve buharla eğme işine uygundur. İyi bir boyutsal dengesi vardır. İç odunu suya dayanıklıdır. Dış tehditlere karşı ak meşeden daha iyi korunur. İyi çivi ve vida tutar.
------------------
Kestane Anadolu kestanesinin Avrupa ve Amerika’da yetişen türlerine göre tekne yapımına daha uygun olduğu görülmüştür. Kereste olarak meşeye benzer. Dış odunu kirli sarı, bazen beyaz ve gri olur. İç odunu sarı kahverengidir. Tekne yapımına çok uygun bir ağaç olan Anadolu kestanesi, sert, sıkı yapılı ve esnektir. Az çalışır. Havanın bozucu etkilerine dayanıklıdır. Bol tanenlidir, bu yüzden çok iyi boyanır ve iyi verniklenir. Mantarlara ve mikroorganizmalara karşı dayanıklıdır. Su altında olağanüstü bir dayanım gücü vardır. Çivi, vida ve tutkalla iyi bağlantı kurar. Vurulma, basılma, ezilme, sürtünme gibi fizik etkilere dayanımı yüksektir. Kestane ağacı keresteleri, kaplama yapılmadan önce yapısında bulunan bazı suda çözünen ekstraktif maddeleri odundan uzaklaştırmak için bir süre deniz içinde bekletilmektedir. Keresteler denizden çıkarıldıktan sonra doğal kurumaya bırakılır. Kurutulan keresteler doğal eğiminde yerine göre kullanılır. Çok eğimli kereste bölümlerinde nadir olarak ısıtma ve kaynatma yöntemi kullanılarak ağaca esnek bir yapı kazandırılır.
-------------------
Makore Menşei Afrika olan bu ağaca, piyasalarda Afrika kirazı ismiyle de rastlanmaktadır. Diri odun kremsi- kırmızımsı beyaz renkte, öz odun pembe ile kırmızımsı kahverengindedir. Kesimden sonra diri odun ve öz odun koyulaşır. Düzgün lifli, parlak, çok dekoratif bir ağaçtır. Diri odun böceklere karşı hassas, öz odun son derece dayanıklı ve termitlere karşı dirençlidir. Yüksek oranda silis ihtiva ettiğinden körleştirici etkisi vardır. Kuruduğunda bu etki daha da artmaktadır. Kesimde tungsten karpit uçlu testereler kullanılmalıdır. Çivilemede ve vidalamada ön delme işlemine gerek vardır.
------------------------
Meşe Diri odunu 2 - 5 cm. genişliğinde, sarımsı beyaz renkte, öz odunu açık kahverengi olup giderek koyulaşan bir ağaçtır. Öz odunu çok dayanıklıdır ancak zor emprenye edilir. Orta – şiddetli körleştirme etkisi vardır. Aletler keskin olmalıdır. Çivileme güç olduğundan ön delme işlemi uygundur. Yapıştırılması iyidir.
------------------------
Sapelli Afrika’da yetişen bir ağaçtır. Boyu 45 metreye, çapı 120 – 180 cm. civarına ulaşır. Öz odun kırmızımsı kahverenginde, az lifli, ince damarlıdır. Kolay kesilebilir, iyi yapışır ve iyi cila kabul eder. Çiviyi ve vidayı tutma özelliği iyidir.
------------------------
Teak Menşei Güneydoğu Asya olan bir ağaçtır. Hindistan, Birmanya, Tayland ve Vietnam’ da yetişir. Yosun ve haşerelere karşı çok dirençlidir. İşlenmesi orta derecede güçtür. Körleştirme etkisi fazladır. Bu nedenle tungsten karpit uçlu testereler kullanılmalıdır. Çivileme ve vidalamada ön delme işlemine gerek vardır. Yeni planyalanmış ve zımparalanmış yüzeyler iyi derecede cilalanır.

Meraklısına notlar:
- Geleneksel tekne yapımında kabul edilen kural  yerelde yetişen ağaçları kullanmanın doğru olduğudur.

- Anadolu'da yetişen MEŞE tekne yapımında omurga ve eğrilerde tercih edilen ağaçlardan biridir. 1 metre boyun altında olmadıkça hiçbir ağaç odunluk olarak sınıflandırılmaz.

-Son yıllarda nitelikli yerli ağaç bulunmakta sıkıntı çekildiğinden özellikle orta ve kuzey EGE'de kara selvi omurga ve eğrilerde ikâme olarak kullanılmaktadır.

-Yığma tekne yapımında omurga ve eğriler hâlâ maliyeti düşük  kırmızı sülyen ile emprenye ediliyor. Alternatif olarak daha pahalı  "eski" 490 -"yeni" 49 çift komponentli emprenye malzemesi kullanılıyor.

[erdal duran]

    Küçüklüğümde Antalya'da babamla birlikte yaptığımız balıkçı teknelerinde biz daha farklı ahşap malzeme kullanırdık. Karina gürgen, baş ve kıç bodoslama, eğriler, postalar ve kemereler dut, kaplamalar ise çam olurdu. Teknede kullanılması gereken ahşap konusunda fazla bir bilgiye sahip değilim.  Bu konularda bilgi sahibi reisler, denizcilikte bu ağaçların kullanım durumlarını, avantaj ve dezavantajlarını da değerlendirebilirler mi?

[Ahmet Kabaalioğlu]

    Küçüklüğümde Antalya'da babamla birlikte yaptığımız balıkçı teknelerinde biz daha farklı ahşap malzeme kullanırdık. Karina gürgen, baş ve kıç bodoslama, eğriler, postalar ve kemereler dut, kaplamalar ise çam olurdu. Teknede kullanılması gereken ahşap konusunda fazla bir bilgiye sahip değilim.  Bu konularda bilgi sahibi reisler, denizcilikte bu ağaçların kullanım durumlarını, avantaj ve dezavantajlarını da değerlendirebilirler mi?

Erdal Abi yöredeki ağaççeşitliliği ile alakalı sanırım. Bizde de sargı tahtaları kesinlikle kestane, omurga karaağaç yada kestane, güverte , kamara falan çam, gürgen olurdu diye hatırlıyorum.

[Öcal Turan]

1994 -1997 yılları arası motoryat dan motorsailor a çevirdiğim ilk teknemin gövdesi  Kurucaşile de 1958 yılında alamatra balıkçı olarak yapılıp sonradan motoryat a çevrilmiş bir tekne idi.
Omurga ve ve eğrileri dut, kaplaması kestane olup, restorasyon sırasında karada pürmüzle yaktığımız çıplak gövdesi güneşte de siyah sular bırakarak terleyince tecrübeli bir usta bu suyun tekneye kurt vurmasını engellediğini söylemişti.
Bu tekne bugün bile hala taş gibi suda.
Demem o ki ,hem bu özelliğinden hem de hafif ve sert yapısından dolayı şimdilerde bulunabilirse en uygun ağaç kestanedir.

[Ersin Böke]

gerçi kendisi yazmamış ancak yine bir konuşmamızda Cem Gür dut  ağacından bahsetmişti.. Çiviyi çaktınmı bir daha bırakmıyormuş..

[erdal duran]

gerçi kendisi yazmamış ancak yine bir konuşmamızda Cem Gür dut  ağacından bahsetmişti.. Çiviyi çaktınmı bir daha bırakmıyormuş..

    Evet öyleydi. Çok sıkı bir ağaçtır. Çivi olarak ta galvanizli çivi kullanırdık. Bu çivinin çapaklı olmasından dolayı sökülmesi neredeyse imkansız olurdu. Dut ağacının dalları teknenin eğrileriyle aynı eğrilikte olduğu için de az zayiatlı olur, bu nedenle de tercih edilirdi.

[Ersin Böke]

ara ki bulasın dut ağacını şimdi..

Neyse , konu nereden nereye  geldi.. Enes, bence sorunda biraz eksiklik var. Sen nasıl bir araç düşünüyorsun ? ya da örnek botun neresinde kullanacaksın örneğin.. Biraz bilgi verirsen daha fazla fikir yürütülebilir..

[Enes Save]

Ersin,

Okyanus geçecek yüzer nesne diyorum. Bunu belirtmemekteki amacım merak uyandırmak v.b. değil. Yazışmaların içine girsem de girmesem de yüzer nesne bir sürü yoruma neden olacak.

Aylardır bu yüzer nesneye odaklanıp akademik öğrenci gibi araştırma yapıyor, soruyor, videolar izliyorum. Dolayısıyla konsantrasyonumu kaybetmek istemiyorum.

Aradığım şey gemi omurgası gibi bir yerde kullanılacak kalitede, yapışmaya uygun kereste. Bunun karşılığı da denizci bir büyüğümün dediği gibi uygun cinste meşe imiş.

Ancak uygun kalitede yerli meşe bulamadım. Alternatif olansa ithal white oak (beyaz meşe) gibi görünüyor. Ancak bunun kızıl meşeden ayırt edilmesi zor. Bunun için ya ağaçtan numune almak ya da bu ağaçları birbirinden ayırt edecek bir usta bulmak gerekiyor.

Şimdi teker teker bağlantıları belirtmek istemiyorum ama bu iki ağacı birbirinden ayırt etmeyi sağlayacak inceleme yöntemleri  var.

[Ersin Böke]

Tamam da Enes.. bu ahşabı üst yapıda mı alt yapıda mı kullanacaksın? Okyanus geçecek yüzer nesne dedin mi envai çeşidi var bu güne kadar kullanılan. Sen nasıl bir şeyle geçmek istiyorsun. ? Yani kriterlerin ne ? ki bu kriterlere uygun yüzer bir şeyler hayal edilebilsin. Hayal ettiğin şey için ahşap gerekl bile olmayabilir. Meşe ye gelince.. Güneşte çatlıyor.. Su altında da çok iyi izole etmek gerek.  Bunun yerine ireco ya da az kullanılacak ise tik düşünülebiliir. İreconun işlendikten sonra çalışma tehlikesi var.

sonuçta okyanus geçilecek ise küçük bir şey bile düşünüyor olsan bence yer önemli. Yani maksimum depolama ya ihriyacın olacak. Bu durumda en iyi yüzen şey katamaran gibi duruyor. Buradan hareketle , su kontrasından çok basit methodlarla yapılan çok kullanışlı katamaranlar var. Millet vizir vizir geçiyor bunlarla.

[Enes Save]

Sonda yazacağımı başta yazayım :

Yüzer nesne bu. Henüz isim konusuna gelemedim. İnce uzun bir hatuna ne isim konabilir ki?

http://www.duckworksbbs.com/product-p/gd-waapa.htm

[Erol Şar]

Valla ben Ata Nutku'nun yalancısıyım

12 yıl olarak vermiş ömrünü,tekne yapımı için bence çok kısa.

tekne için tabi ki.

Karadaki ömrünü ben bilmem

[Enes Save]

Wa'apa 7.20 metre. Ana gövdenin suyun dışında kalan kısmı yaklaşık 50 cm genişliğinde. Suyun altında kalan kısmı ise 42 cm genişliğinde. Teorik olarak 1200 litrehacimli.

Emniyet : Böyle bir kavram bana göre yok. Yani hiçbir zaman tam olarak emniyette olamayız. Ama anlatım açısından bu kelimeyi kullanmak durumundayım. Gary Dierking tasarımına uygun şekilde baş ve kıç tarafta hava bölmeleri bırakılacak. Ancak ben bunu yeterli görmediğimden ilave hava bölmeleri koyacağım.

Alabora durumunda kullanıcı tarafından doğrultulabiliyor.

Hız : 12 knot hıza kadar çıkabiliyor. Normal teknelerden daha hızlı. Son zamanlarda Cape Verde - Barbadosu bir 50 fit yat 14 günde geçti. Yaklaşık 2000 deniz mili. Bunu 10 gün ve daha altında kat etmeyi umuyorum. Amacım rekor değil. Kısa sürede açık okyanus risklerinden kurtulmak. Tabii bir diğer avantajı da konfor. Açık denizde sağlayamadığı konforu karaya erken ulaşması dolayısıyla sağlayacak.


Sağ Kalma : Hem su üstünde kalıp hem de gerekli sıvı, gıda vb. gereksinimlerimi karşılayacak hacim var.

Kapalı alan : Kısaca açık güverte diyorum. Bir yaşam alanı yukarıdaki gerekliliklere olumsuz etki etmeyecek şekilde tasarlandı.


Kısmetse dünya seyahatini bununla yaptıktan sonra kaynak yapmayı öğrenip bunun çeliğe uygun boyutlarını inşa ederek 7 denizi gezeceğim. Sizi alıştırmak için şimdiden söylüyorum.

[Ersin Böke]

Bununla her yere gidilir.. Ciddiyim..  İşine karışmak gibi olmasın ancak bunun trimaran modellerini de görmüştüm. Sanki daha stabil. Devrilmeyi en son düşünmeli bence.. Bu durumda su kontrası ve ireco kaçınılmaz duruyor. Meşe ile zor..

[Öcal Turan]

Bursa dan Bahadır Egi üstadla  bir konuş. Bu işi yaptı (sniper) daha önce ve ustası odur.
Sana lamine ya da kompozit uyar.