Bir kısmımız yelkenci, bir kısmımız motor yatçı, bir kısmımız gezi motoru sahibi. En özgür olanlarımız ise rüzgardan ve kaslarından başkasına tamah etmeyen dostlar. Hepimizin ortak paydası deniz ve deniz aşkı. Böyle olmasına rağmen, sanırım karasal alışkanlıklarımızı tam olarak bırakamadığımız için hangi cins olursa olsun kullanmış olduğumuz "tekne"lerimizde ilk fırsatta yakıt hesabı yapmaya başlıyoruz.
Elbette, bir çok faktör devreye giriyor, rüzgar, akıntı, motorun durumu, bakımı, saati vs...değişken çoktur.
Ama yine de şöyle kabaca, ortalama bir yakıt hesabı yapabilmek, genel geçer kabullerle sarfiyat hakkında bilgi sahibi olmayı isteriz.
İşte bu konuda bizlere yardımcı olabilecek, genelde kabul edilen bir kaç hesaplama şeklini paylaşmak, kısacıkta olsa bir değinmek istedim.
YAKIT HESABI
Deniz motorları azami güçlerinin % 70-80’inde çalıştırılmak üzere tasarlanmıştır.
Normal şartlarda deponun dolu olması bir çok sebepten dolayı iyidir ama sınırlı yakıt alımlarında yapılması gereken akılcı hesap şu şekildedir.
Yakıt hesabı = 1/3 gidiş + 1/3 dönüş + 1/3 yedek
¾ devirde çalışan dizel motorlar beygir gücü başına saatte 170 gr mazot harcar, tam yolda 250 gr harcar.
HP x 0.75 x 0.170 = 1 saatte harcanan mazot ( lt )
Deniz tipi dizel motor her 18 HP için 3.8 lt/saat yakıt tüketir (0.21 lt/saat HP başına)
Benzinlide yakıt tüketimi (lt/saat) = 0.508 x kw (pervane) / (gl/saat) = 0.10 x hp
Dizelde yakıt tüketimi (lt/saat) = 0.274 x kw (pervane) / (gl/saat) = 0.054 x hp
Benzinlilerin maksimum devirlerinin % 70'inde, dizellerin maksimum devirlerinin % 80'inde seyrettikleri kabul edilir.
Eğer motor güç eğriniz yoksa, ki genelde yoktur, % 80 maksimum devirde motor nominal gücünün yaklaşık % 52'si ve % 70 maksimum devirde motor nominal gücünün % 40'ının kullanıldığı hesaplamada genel kabul edilir. % 10 yedek eklenir.
Dizel motorların yakıt tüketimi = 0.21 lt/HP/saat
Benzinli motorların yakıt tüketimi = 0.34 lt/HP/saat
İki zamanlı dıştan takma motor yakıt tüketimi = 0.4 lt/HP/saat
1 lt benzin = 728 gr
1 lt dizel yakıt = 840 gr
1000 lt yakıt = 840 kg
Yakıt tüketimi motor devrinin küpü ile orantılı olduğundan, motor devri ½ azaltılınca (1/2’ye inince) yakıt kullanımı 7/8 azalır (1/8’e iner).
3.78 litre = 1 galon
20 HP 1 saatte 1 galon dizel yakıt kullanır. 40 HP 1 saatte 2 galon dizel yakıt kullanır.
Basit bir örnekle bitirelim :
*40 HP / 3800 rpm = 2 galon/saat
*40 HP / 3000 rpm ( % 80 ); 3800'den 3000'e inmek hızı 7 knottan 6 knota indirir.
0.8x0.8x0.8 = % 51.2
0.512 x 40 = 20.4 HP
yakıt tüketimi = 1 galon / saat
*40 HP / 2500 rpm ( % 65 )
0.65x0.65x0.65 = % 27
0.27 x 40 = 10 HP
yakıt tüketimi = 0.5 galon / saat
Sevgi Saygı ve Selametle