[Burak Doneray]

Yarışlarda teknenin başında çapa olmaz yasak. Sir Albert Admiralti

Kendime ceza verdim Admiraltimle uyayacağız bu akşam.Gül be dostum sevdiğimiz için takılıyoruz  sana .Çok kızarım dersen kızdırmak sevaptır.Graham Fisherman.

[Mehmet Erem]

Admiraltinin zemin açısından tek avantajlı olduğu yerler yüksek eriştelik ve iri çakıl olan yerler.
Burada sanırım bir tercüme kaynaklı sorun var.
"Kayalık zeminde admiralti iyi tutar" sözü nereden alıntılandı acaba?
"Eğer kayaya takılırsa diğer demirlerden daha kolay kurtarılır" tespiti de ha keza, kesinlikle pratikte gerçekle örtüşmüyor.
Sanki "admiralti alın, kayalık zeminde bile atarsınız" gibi bir yanlış anlaşılmaya yol açmamak lazım.
Neden zincir ile atılmaması gerektiğini açıklamak kolay.
Ama bunun yöntemi var zaten, gulet ve tırhandil kaptanlarının senelerdir yaptığı iş.
Özgür gayet net açıklamış...

[Burak Doneray]

Admiraltinin zemin açısından tek avantajlı olduğu yerler yüksek eriştelik ve iri çakıl olan yerler.
Burada sanırım bir tercüme kaynaklı sorun var.
"Kayalık zeminde admiralti iyi tutar" sözü nereden alıntılandı acaba?
"Eğer kayaya takılırsa diğer demirlerden daha kolay kurtarılır" tespiti de ha keza, kesinlikle pratikte gerçekle örtüşmüyor.
Sanki "admiralti alın, kayalık zeminde bile atarsınız" gibi bir yanlış anlaşılmaya yol açmamak lazım.
Neden zincir ile atılmaması gerektiğini açıklamak kolay.

Yok yahu bana diyorsan alıntılamadım hiç bir şey 1500 kere attığım çapa.

Dediğimde bu zaten Admiralti kayalık ve erişte zeminde diğer çapalardan daha iyi tutunur buna itiraz yok yanılgı tutunurda ne kadar tutunur konusu rüzgar 20 knot üstüne çıktığında hala tutunurmu yoksa tararmı evet tarar kayalık zeminde ise nereye takıldığı ile alakalı ne kadar güvende olduğunuz.

Yanlışmı buluyorsun yazılanı ? İri çakılda daha iyi tutunan çapalar var. Halat ile kullanılmasını anlat bence daha net anlaşılsın.

[Burak Doneray]

İnsan bilgisinden şüpheye düşüyor Forumlara yazarken .Sonuçta kalıyor burda yazdığın illa ispat etmek lazım.Şimdi alıntılayarak yazalım inandırıcı olsun.

[Burak Doneray]

Benim yazdıklarım yaptığım denediğim deneyim sahibi olduğum  şeyler .Bilmediğim yada daha önce yapmadığım hiçbir şey hakkında alıntı yapıp bilmediğim konuda yazmam yazmıyorum.
Birde bir çok kere yazdım mutlak doğrular temel bilgilerdir sadece o bile tartışılır zaman içinde değişebilir. Mutlak doğru denizde pek yoktur.Kendi doğrusunu bulmuş adama yanlış yapıyorsun demekte doğru bir şey değildir.

1500 kere atttığım çapa derken eksik söylemişimdir fazla değil Amigada 5 sene taşıdım hiç kullanmadım Fishermanı.Neden acaba ?Kötü olduğundan değil zor olduğundan.Zorluğu sadece ağır olması değil gidip dalıp bakacaksın nereye taktığına yada tutup tutmadığına zorluk bu.

[Ersin Böke]

Admiraltinin zemin açısından tek avantajlı olduğu yerler yüksek eriştelik ve iri çakıl olan yerler.
Burada sanırım bir tercüme kaynaklı sorun var.
"Kayalık zeminde admiralti iyi tutar" sözü nereden alıntılandı acaba?
"Eğer kayaya takılırsa diğer demirlerden daha kolay kurtarılır" tespiti de ha keza, kesinlikle pratikte gerçekle örtüşmüyor.
Sanki "admiralti alın, kayalık zeminde bile atarsınız" gibi bir yanlış anlaşılmaya yol açmamak lazım.
Neden zincir ile atılmaması gerektiğini açıklamak kolay.
Ama bunun yöntemi var zaten, gulet ve tırhandil kaptanlarının senelerdir yaptığı iş.
Özgür gayet net açıklamış...

Bu konuda tartışma Burağın paylaştığı video sonrası başladı. Videoda admiralti çapanın çok kötü bir çapa olduğu söyleniyordu. Nitekim yapılan test videosunda ciddi yalnışlıklar olduğu da ortada. Teste konu olan çapanın 60 libre olmadığı çok açık. Yani yayınlanan video güvenilir bilgi içermiyor

Dahası admiraltinin işe yaraması için halat ile atılması gerektiği anlatılıyor. diğer konu başlığında Hulisi bey açıkça zincir olmadan admiralti kullandığında admiraltinin taradığını açıkça yazmış. Benim de tecrübem bu yönde.

Tekrar alıntılayayım;

Admiraltinin zemin açısından tek avantajlı olduğu yerler yüksek eriştelik ve iri çakıl olan yerler.


Geriye balçık ve kum zemin kalıyor zaten. Bu cümleyi okuyunca sanki 100 çeşit zemin var da admiralti bunlardan sadece ikiside işe yarıyor gibi anlaşılıyor.

Öncelikle hangi demir olursa olsun ben tekneyi demir değil zincir tutar sözünün doğru olduğuna inanıyorum.
Zincirlikte duracağına denizde dursun sözü bu yüzden söyleniyor.

Kum ve balçık zeminde uzun kolu neredeyse tamamına yakın gömülüyor ve bu sayede mümkün olduğunca   koloma ile çok iyi sonuç veriyor.

Benim gördüğüm çoğu koy birden fazla deniz zeminine sahip, demirleme sırasında diğer teknelerin pozisyonu da dikkate alındığında hep istediğiniz noktaya demir atamayabiliyorsunuz. Üstelik kimi zeminer üstü kum gibi görünse de altı sert kaya olabiliyor. Alanya'da da çok fazla örneği var bu tür deniz tabanının.

İşte böyle zeminlerde ağırlık çok önemli bir faktör haline geliyor ve demirin geometrisi önemini yitiriyor. Böyle durumlarda ağır bir demir ve mümkün olduğunca uzun bir koloma ile tutunabilmek mümkün oluyor.

Evet, atması ve çekmesi zor belki ama doğru kullanım ile hemen hemen tüm zeminlerde iş görüyor admiralti.

Neden daha kolay kurtulduğuna gelince. Admiralti çapaların da iyisi ve kötüsü var. Bence iyi olanlar gagası yaprak formunda olanlar. Kimi gagalar daha köşeli oluyor. Yaprak şeklinde olan gagalar geri çekilirken takıldığı yerden daha kolay kurtuluyor.

Kolay kurtuluyor derken söylemek istediğim şudur. Admiralti atıldığında çiposu sayesinde bir kılu deniz tabanına dik gelecek şekilde duruyor. Zemine sadece bu kol saplanıyor. diğer kol dışarıda kalıyor. Zaten işte tam da bu yüzden admiraltinin mümkün olan en uzun koloma ile atılması gerekiyor. Aksi durumda tekne döndüğünde zincir ya da halat bu yukarıda kalan kola dolanıp çapayı yerinden çıkarıyor.

Bu benim başıma gelmedi hiç. Çünkü admiraltinin nasıl atılması gerektiğini Nejat Övütmen fuarda standında anlattıydı oradan biliyorum. Hep onun dediği gibi uzun koloma ile atıyorum bu yüzden.

Yaprak formundaki gaga kurtulma sırasında ciddi kolaylık sağlıyor. Köşeli olmayan ve yüzey alanı az olan admiralti bu durumlarda avantajlı oluyor. Anlatmak istediğim buydu.

Bir de işin ekonomik boyutu var. admiralti çapalar piyasada bulunabilen en ucuz çapalar. Yani kaybedildiğinde dalgıç bulup çıkartmaya gerek yok. dalgıç bedeline iki adet admiralti almak mümkün.

Herkesin 50 feet teknesi yok. Türkiye 'de 30 ila 40 feet arasında çok fazla tekne var. 13 ila 22 kg bandındaki admiralti yeterli koloma ile bu teknelerde çok iyi iş görür.

Kaldı ki kolaylık olsun diye yeni fiber teknelerde çapa ön tarafta ve bir koç boynuzu gibi son derece tehlikeli bir konumda tutuluyor. Oysa çapaların her durumda bir çatışma sırasında zarar cvermeyecek şekilde güvertede konumlandırılması gerekiyor. Kimse bu konuyu önemsemiyor fazla. Her şey rahatlık ve tembellik üzerine kurulu sanki. Başka tekneye zarar verebilirmiş ne gam! Aranızda çok az kimsenin çapasını güverteye aldığını düşünüyorum.

Zaten 40 feet üzerindeki teknelerin çapaları da ağır olduğundan bunları zaten güverteye almak kolay olmasa gerek. Bu detaya yarışlarda dikkat ediliyor mu Burak?  en iyi sen bilirsin.

Ben admiralti çapamı her seferinde katlayıp güvertede bağlı tutuyorum. Gelenler mutlaka görmüşlerdir. Ne demiştik önleyemiyorsan en azından sen öyle davranma.

Admiralti iyi bir çapadır. Başka çapaların tutamadığı erişte ve sert zeminlerde diğerlerinden daha iyi tutar. Kum ve balçık zeminde de yeterli koloma ile son derece başarılı.

Bu arada Tayo Mar üzerindeki yükler ile birlikte 4,5 ton filan geliyordur her halde. 2013 yılından beri onlarca kez kullandım. Bana rüştünü Bademli'de gece demirdeyken dağdan inen civadrna da kendini kanıtladı.

[Burak Doneray]

Yarış teknelerinde başta çapa tutulmamasının nedeni  .Start hattında çatışma ihtimalinin fazla olması nedeni ise kısıtlı manevra . Motor yok yelkenle manevralarını yapıyorsun tornistan yapıp durma şansın yok .Kaç kg çapan varsa farketmez teknenin burnunda taşıyamazsın.Uzun geçişlerdede bir yerde durma ihtimalin yoksa Okyanus geçişleri dahil çapanı söker dolaba yoksa tekne içinde güvenli bir yere sabitlersin. Bunun nedeni ırgatın zarar görmesin yada çapa salınımlarda teknene zarar vermesin yada yanlışlıkla dibi boylamasın.Aslında bastonlu tekneler başka bir tekneye çarptığında daha büyük zarar verirler bastonumu söksünler anlatmak istediğim umarım anlaşılmıştır .

Günümüzde koylar kalabalık alargada Admiralti bir çapayla vereceğin kaloma ile koyu tek başına kapatabilirsin .Kıçtan yada baştan kara yaptığında ise başka bir tekneneye çapariz  verme ihtimalin fazladır ya başkasının zincirinin  üstüne döşersin yada başkası seninkinin üstüne .

Tekneyi zincir tutar demişsin o kadar basit değil parametreleri yazman lazım. Kutsal çapamız Admiralti ye laf söyleyeni poseidon çarpar haddimizi biliriz.

Çapanı feda etmek diye bir şey yoktur gerektiğinde bırakman gerekebilir bir usturmaca ile bırakır sonra gelip alırsın .Yelkencinin kötüsü bile  birtek atığını bırakır denizde çapasını alır bırakmaz.

[Burak Doneray]

Tekrar alıntılayayım;

Admiraltinin zemin açısından tek avantajlı olduğu yerler yüksek eriştelik ve iri çakıl olan yerler.


Bunu söyleyen kim ? Erişte doğru ama iri çakıl kesinlikle değil mantığıda yok zaten admiraltinin ya tam saplanması lazım sert zeminde yada takılması lazım diğer türlü tutunma gücü çok zayıftır. Yüzey alanı zaten bunu söylüyor.

[Özgür Ökten]

Dörtten çok zemin çeşidi var. Çok önemli değil ama sözü geçmişken yazayım dedim;



Bence admiralti kötü bir çapa değil (gerçi bence kötü çapa yoktur, kötü demirlemek vardır) ama günümüz yaygın teknelerine ve kullanım amacına uygun değil sadece.

öZgür (mobil)

[Burak Doneray]

Türkiyede 4 bence Marmaradaki midye populasyonu ile 5 diyelim. Coral ilginçmiş tekneyi alırlar altından adamın .😀 Yemin ederim tam zararız denize hiç bir faydamız yok .Özgür bir ara yazsan ne güzel olur demir yeri seçimi konusunu.

Sen Fethiyeli olarak alışıksın lince benim cesaretim yok .Tiryaki bile yazmıyor ne yaşadıysa.

[Ersin Böke]

admiralti çakılda tutmuyor tamam. Rocna tutuyor mu? senin eastmarin den ucuza aldım diye öğündüğün çapa tutuyor mu?

Civadra ahşap teknelerin bir parçası. Yani senin teknenin ucu neyse civadra da o teknenin ucu.

Koçbaşı gibi teknelerinizin başına çektiğiniz krom çapalar marinada baştan kara yaparken bir tehlike oluşturmuyor mu? Bence dibine kadar oluşturuyor.

Yat çapalarının teknenin başında bu şekilde tutulması doğru değil. Toplanması gerekir.

sert zeminde admiraltinin tutmasının nendeni geometrik özelliği ile öne çıkan çapalara göre daha ağır olmasından kaynaklanıyor.

Aslında bu kadar muhalefet edilmesinin arkasında yatan sebep başka. Garibim , zavallı admiralti pahalı yat çapalarının tuttuğu her yerde tutuyor. Hatta onların tutmadığı yerlerde de tutuyor.

Koloma konusuna gelince. Admiralti de bırakılması gereken koloma yat çapalarında bırakıldığı kadar olsu yeterli . Yani kum zeminde yat çapalarına ne kadar koloma veriyorsan admiraltiye de o kadar versen yeter. ağır çünkü.

Bukadar antttık durduk. Olumsuz tarafları da yok mu? diyecek olursanız yok valla. Hele atma çekme için civadra benzeri kısa ahşap bir parça kullanırsanız hiç yok. Ben admiralti çapayı istesem civadraya da asabilirim. Ama civadraya gereksiz yük binmesin diye asmıyorum. Üstelik doğrusu toplamak olduğundan her seferinde üşenmeyip güverteye alıp topluyorum.

işin sonunda bana da video çektireceksiniz o olacak.

[Mehmet Erem]

Anlatamamışım
Toparlamaya çalışayım.

Demirleme konusunda benim başvurduğum referanslar J Rousmaniere, E Hinz, A Poiraud, T Cunliffe, L&L Pardey ve biraz  da Goodlander
Alıntı derken acaba bu kaynaklar mı referans gösteriliyor diye sormak istemiştim.
Söylediklerim yanlış anlaşılmasın kimseye  "yanlış yapıyorsun, benim yaptığım doğrudur" filan demiyorum.

Zeminler ile ilgili haritadaki işaretler Özgür'ün gösterdiği gibi. Doğrudur.
Ama demirleme konusunda yazılan bilimsel kabul ettiğimiz kaynakların tamamında burada gösterilen işaretler en az 2 ye bazen 3 ayrılıyor.
Kalın kum, ince kum veya iri çakıl-ince çakıl gibi. Yüksek erişte mesela 50 cm den yüksek olanlara verilen isim...

Kayalık zeminde bütün çapalar "takılabilir".
Takılırsa eğer kaya yapısı uygunsa tüm çapalar güvenli tutunma sağlarlar.
Sorun burada tutunma değil, ertesi gün ayrılırken çapayı almakta.
Admiraltinin bu aşamada diğer çapalara bir avantajı yok.

Admiraltinin kolu ince bu sayede iri çakıl gibi zeminlerde yüzeyde yuvarlanan taşları geçip derindeki daha güvenilir malzemeye ulaşması açısından avantajlı.
Modern tek tırnak çapaların hepsi yüzeye doğru üçgen formunda genişliyor, bu da hem yüksek erişte hem de iri çakıl zeminde gömülse bile güvenli tutunmaya engel oluyor.
Açıklama bu şekilde yapılıyor. Benim kendi tecrübe ve gözlemim de bu bulgu ile uyumlu...

Eğer zincir çapadan daha hızlı aşağıya iner ve koluna daha zemine değmeden takılırsa, bu istenmeyen birşey.
Tandem demirlemede bazen aynı durum ile karşılaşıyoruz.
Gulet ve tırhandil kaptanları o yüzden çok hızlı indiriyorlar ve çoğu kez de manevrada, daha çapa zemine değmeden zinciri döşemeye başlıyorlar.
Halat ile atılması belki bu yüzden öneriliyor olabilir.
Ben kendi uygulamamda sadece halat kullanmıyorum.   

Demirler ve demirleme konusu çok su kaldıracak bir pilav gibi.
İşin ilginci yeni yeni modeller ekleniyor her sene...
Ama aslında prensibi gayet basit.
Taramayacak demir yoktur, en kötü demir olmayan demirdir!

[Özgür Ökten]

Özgür bir ara yazsan ne güzel olur demir yeri seçimi konusunu.

Teoride milyon tane kriter var ama pratikte tek kriter gittiğin koyda boş bulduğun yere verebildiğin en çok kaloma ile demirlemek!

Görebiliyorsam/biliyorsam kayalık veya erişte üstüne atmamaya çalışıyorum.

Alarga dışında pek kaloma hesabı yapmam, verebileceğim en yüksek kalomayı veririm her zaman.

Demir atıp, kıçı bağlayıp yüklenirim, tutmadıysa max 3 kere aynı yeri denerim, olmuyorsa başka yere geçerim.

15m den daha sığ ise ve ıskarça bir koysa serbest dalıp mutlaka çapamı ve diğer teknelerle aramdaki durumunu kontrol ederim.

Ama bunlar charter uygulamaları tabi, henüz kendi teknemde aylarca denizde yaşama tecrübem olmadı.

Ama bu sayede farklı ebatlarda pek çok farklı tekne ve çapa modelini kullanmış oldum, demirleme başarısının en önemli kriterinin doğru kaloma vermek olduğunu düşünüyorum.

öZgür (mobil)

[Ahmet Kabaalioğlu]

Minik bir not , küçük büyük balıkçılar da  artık admiralti kullanmıyor. Çok büyüklerde bildiğiniz loca demiri var, ama bunların hamal kayıkları  dört kollu balıkçı demiri kullanırlar, keza trollerde öyle.
Küçük ağ balıkçıları da direkt dört kollu kullanırlar, teknelerin baş üstünde görürsünüz iki kol küpeşteden dışarı beden küpeştede , iki kol yukarı bakıyor şekilde. Denizli havalarda yukarı bakan kollara bidon geçirilir üstüne adam düşmesin diye.
Taş balıkçıları, küçük oltacılar , derin su ve burun başlarında oltacılık yapanlarda dört kollu hatta bir çoğu inşaat demirinden falan çapalar kullanırlar.

Bunların hepsinin bir çok sebebi var ve yelkenli yat kullanıcıların hiç ilgilendirmeyen ve ihtiyacı olmayan konular. Çokta gerek yok. Ama şunu söylemeliyim bu kullanım çeşitliliğinin sebebi tamamen işi kolaylaştırıcı ve güvenli hale getirici deneyimlerdir. Yani kısacası şunu söyleyelim bir taş balıkçısı inşaat demirinden çapayı çok ince bir ayrıntı için yapmıştır bu kadar basit.

Admiralti için zaten yıllardır herkes bir şeyler yazıyor, herkeste bir yerlerde katlanırı falan var. Benim bu konuda bir şey söylemem artık gereksiz.

Ama konuyu bir soru ile bitirmeliyim?

Siz hiç 1-1,5 metre dalga kaldıran bir denizde  elle makine üzerine giderek bir admiralti kaldırdınız mı? Bahsettiğim öyle 40 feet kayık değil, 8 metre ahşap balıkçı kayığı . Bel fıtığı boyun fıtığı işte bu yüzden oluyor insanlarda , Çapa sudan kesildiğin de bir kere de kayığa alamazsanız o çapayı, kayığı delersiniz kayığı. diyeyim ve konuyu noktalayayım.

[Burak Doneray]

admiralti çakılda tutmuyor tamam. Rocna tutuyor mu? senin eastmarin den ucuza aldım diye öğündüğün çapa tutuyor mu?

Konu benim çapam senin çapanı dövere doğru gitmeden 😀 Ne güzel bak herkes yazmış nerdeyse aynı şeyler Rocna tutuyormu demişsin sadece tutmuyor kendi set ettiği için zincir ırgattayken tornistana yüklenirsen ırgatı eline alabiliyorsun tutunma gücünden dolayı Tornistan yapmadan önce  ırgattaki yükü alıp bosa vurup öyle tornistan yapıyorsun. Öğünmek ilginç bir terim insan evladıyla,arkadaşıyla, kardeşiyle ,milletiyle övünür sahip olduklarıyla öğünenlere züppe görmemiş öküz gibi sıfatlar daha uygun kaçar. Modern çapaların çoğu 2000-2500 kg bir tutunma gücü sağlar zincir yükünü ırgatta bırakmayın mutlaka bosa vurun.