Weather helm ( orsaya çeken ,boca,boci) İle ilgili olduğu için Boom vang (pupa palangası,baskı palangası) doğru kullanmayı bilmek gezi yelkenciliği için seyir konforu ve dengeli dümen açısı ile seyir hızını korumak için bilinmelidir Yarış için ise kullanmayı bilmekteki amaç rakiplerimizden daha hızlı olmak ve daha iyi rüzgara girebilmek ve darbeli rüzgarlarda orsa, pupa ,geniş apaz seyrinde boom vang kullanarak teknenin hız kaybetmesini azaltarak bizlere avantaj sağlar.
Boom vang deyince aklımıza yelkendeki twist (büküm) ve Leech (Güngörmez yakası) gerginliği gelmeli Yelken derinliği ile karıştırmayın yelken derinliği alt yaka iskotası ve cunningham ile yapılır ve birlikte düşünülmelidir. Yelkenimizi tek parça olarak düşünemeyiz 3 parça olarak görmeliyiz üst ,orta ve alt.boom bang ile verilen Twist bu üç parçanın hücum açısını dengelemeye yarar .Boom vang yelkenin en üst bölümünün hücum açısı ile oynamamızı sağlar.
Ana yelkene Twist (büküm) vermek için ana enstrümanımız ana yelken arabasıdır ikinci olarak iskotadır fakat Boom vang ayarınız hatalıysa yelkenin hücum açısı tam doğru olmayacaktır . Orsa seyrindede böyledir pupa ve geniş apazdada teknenin koştuğu seyirde zaten tek büküm enstrümanı palangadır.
Biz yelkencilerin kafasını karıştıran ne zaman büküm verilmesi gerektiği kısmıdr. Buna açıklık getirelim yelken trimi dendiğinde aklımıza şartlar gelmelidir hafif hava. 10knota kadar ,orta hava 15 knota kadar sert hava 18 üstü olarak bir ortalama verelim bunun yanında dalga varmı yokmu tüm bu parametrelerde ne yapmalıyız.
Çok büküm az güç demektir bükümü azaltmak daha hızlı gitmenizi sağlar ama Sadece ORTA HAVADA Ayarlar nelerdir herşeyi tam yazacağım çünkü hepsi birbiriyle alakalı . Balançinanız varsa boşlayın yelkeniniz açıkken hiç bir işlevi yoktur sadece camadan vururken kullanacaksınız yada yelkeni indirirken .boom kicker varsa teknenizde zaten tutmanıza yada olmasına gerek yok.
Orta hava triminde ilk yapmanız gereken ana yelken mandarını kasmak sonra derinliği azaltmak için alt yaka iskotası gerilir :Bu yaptıklarımız yelkenlerimizin formunu düzleştirmeye yaradı . Sıra bükümde ana yelken arabasını ortaya yaklaştırdık iskota ile ilk açısını ayarladık pupa palangasını kasarak yelkenin üst kısmının açısını düzelttik. Artık daha hızlıyız ve rüzgara daha iyi giren bir yelken ayarımız var.
Hafif hava ve sert hava çok büküm az güç burda kafamızı karıştıracak bükümü arttırmak her iki hava koşulundada işimize yarıyor.
Önce hafif hava trimini yazacağım .
Hafif hava trimine başlarken ilk yapmanız gereken yelkenin şeklini koruyarak ayarlamak bumba çok yüksek olmamalı yelkenin şeklini korumalısınız .Orta havada mandar ile başlamıştık burda boom vang boşlayarak başlıyoruz sonrasında yapacağımız şey alt yaka iskotasını ayarlamak boşlayarak yelkene derinliğini veriyoruz sonra mandar gerginliğini bumbanın yeni yüksekliğine göre ne çok gergin ne çok bol olacak şekilde ayarlıyoruz.Anayelkenin orsa yakasında kırışıklık oluşmaya başlayacak kadar çok gergin olmayacak.
Orsa seyre başlıyoruz Ana yelken arabasını rüzgar üstüne taşıyarak yelkene bükümünü veriyoruz iskota ile hücum açısını ayarlıyoruz sonrasında en üstteki balenin arkasındaki tüy düzenli uçana kadar boom vang (pupa palangası )ayarını tekrar kontrol ediyoruz Boşlamıştık gerekirse yani tüy düzgün uçmuyorsa biraz kasıyoruz.
Balançina ile bumbayı kaldırmak mantıklı gibi gözüksede pratikte yarardan çok zarar verebilir hız olarak denemek istiyorsanız bir iki cm çok hafif havada belki işe yarar ben kullanmıyorum.
Sert hava Trimi ne demiştik çok büküm az güç yelkene büküm vermek leech yani Güngörmez yakasını açar az büküm gün görmez yakasını kapatır güç artar kafanız karıştı biliyorum daha iyi anlamanız için yelkenin en üst kısmının metrekare olarak az olsada teknenin yatmasına en çok etki eden alandır .bunun nedenleri moment ve yüksekte yarattığımız rüzgarın (zahiri )daha fazla olmasıdır.
Sert hava triminde bakmamız gereken şey gene yelkenimizin şekli ve derinliği . Sert havada yelkenlerimiz zaten çok fazla güç üretiyorlar bu yanal sürüklenmeyide (drag) arttırıyor. Ana yelken mandarı ile trime başlıyoruz mandarı kasabilgimiz kadar kasıyoruz Orsa yakasında en üstten en alta kadar hiç bir şartta kırışma oluşmayacak kadar hepiniz bilirsiniz hava sertledimi anayelken esnemeye başlar orta hatta ve en alt bölümde Orsa yakasına yakın kırışmaya sarkmaya başlar . Mandar bu kırışıklık oluşmayan kadar kasılmalıdır. İkinci yapacağımız trim alt yaka iskotası ile alt yaka maksimum gerilir.. yelken derinliğini azalttık ve CE öne kaydı böylece .3. Ayarımız arma kıç ıstıralya varsa gerilir bu ayar kesirili armalarda işe yarar bu aşamada boom vang kasılır ve güngörmez kapatılır. Şimdi soracaksınız çok büküm az güç demekti sen bükümü azaltıyorsun .Burda oynadığımız şey yelkenin üst kısmının hücüm açısı . Yelkene bundan sonra bükümünü gene ana yelken arabası ile veriyoruz bu sefer rüzgar altına alıyoruz tamamen değil orta hattın rüzgar altı tarafında 5-10 cm kadar konumlandırıyoruz artık derinliği olmayan bizi rüzgara sokacak hücum açısında ama az güç üreten bir şekil elde ettik. Bu ayar yetmez ise yetmediğini rüzgara girmediğini gördüğünüzde boom vang kasılıysa yapabileceğiniz yelkeni küçültmeden son ayar cunninghamı kasmaktır CE maksimum öne kaydırmış yaklaştırmış olursunuz . Tüm bunları yapma sebebimiz yarıştığımız için değil tekne üzerindeki güçleri doğru ayarlamak ve dümen kontrolünü kaybetmeden teknenizin armasını zorlamadan yelken ile rotanıza optimum hızda gidebilmeniz içindir.
Darbeli bir rüzgar varsa hava dalgalıysa darbelerde tekne yatmasın dümen kontrolümüz kaybolmasın diye çoğumuzun yaptığı hata iskotayı boşlamaktır bu tip havalarda iskokota yerine ilk boşlamanız gereken ana yelken arabasıdır nedeni iskotayı boşlarsanz tüm hücum açısını bozarsınız hız kaybedersiniz armaya dengesiz yük bindirmiş olursunuz Arabayı rüzgar altına boşlayarak yelkenin üst kısmınına büküm verdik orta ve alt kısımların açısı daha az değişti en çok yatırma kuvveti en üst tarafta oraya müdahale ettik . Bunu sadece pupa palangası kullanarak yapmak çoğu kişinin bilmediği bir şey umarım yazdıklarım yelken yaparken sizleri mutlu eder.
Sevgiler.
Gönderen