[Serkan Güvenen]

Cem reis ,

Tarif için teşekkürler ,en kısa zaman içerinde denemek gerek. Mordoğan, Karaburun ve Balıklıova tarafında da el vuran ve adabeyi diye geçiyor ismi . Her yöre kendine göre isim vermiş ,çorbası cidden çok güzel olur  .

[Cem Gür]

İSKORPİT / Adabeyi  / Kaya Çarpanı / Scorpaena Scrofa / Largescaled Scorpionfish
./... tüm Dünya’da çok çeşidi varmış.
Dikenleri zehirli ve kendisi çirkin bir balıktır. Ben hiç sevmem kendilerini, hatta ağdan çıkartmaktan bile çekinirim. Diğer dip balıklarına benzer şekilde beyaz etli bir balıktır. En kolay temizleme yöntemi tulum çıkartmaktır.
Gördüğüm kadarıyla yurdumuzun her yerinde çorbası yapılıyor. Benim bu balığa dair çokta pişirme bilgim ve önerim maalesef yok.

Ahmet Reis Batı Akdeniz'de "rascasse" ve buna benzer isimlerle anılıyor.  Fransızlar, İtalyanlar, Katalanlar, hemen bütün Kuzey Batı Afrika Akdeniz ülkeleri çokça avlayıp çokça da tüketiyorlar. Sadece Fransız yemek web sitelerinde benim sayabildiğim 15 çeşit hazırlanışı var. Ve hemen hepsi de tulum çıkartarak hazırlanan yemekler.

Kuzey Afrika yemek kültüründe ağırlıklı olarak "suda pişirme" yöntemini yeğlediklerini gördüm. Hele bir tanesine şahsen de denk geldim. Alelade bir tencere içine 3 parçaya bölünmüş bir adet iskorpit bütün soğan, patates, sarımsak, kereviz yaprakları ile haşlanmıştı. Eser miktarda herhangi bir yağ da eklenmemişti. Çatalımın ucu ile bir kaç parça balık eti alıp gerisini bırakmıştım. Misafir edenler çok yadırgadılar.

Denizin kuzey yakasında ise yumuşak soslar çok leziz bir taam oluyor.

[Cengiz Taygaroğlu]

bu saatte okumakla hata mı ettim ne? her tarif ayrı bir sebeb-i iştah oldu çıktı.
cem gür'ün tarifini verdiği iskorpit, eğer bulunur ise ilk elden denenecek olandır.
balığın çirkini ve zehirlisi, ayrıca daha lezzetli mi oluyor ne? kuşkusuz evrim sürecinde su altındaki düşmanlarından korunmak amaçlı böyle bir savunma mekanizması geliştirdi garipler. eee hem lezzetli olacaksın hem de kolay av olmayacaksın, zor iş.
zehirli demişken, trakonyayı da anmadan geçmemeli. zehrinin engerek zehrine eşdeğer olduğunun, kalbe yakın iki üç vuruş ile bir yetişkinin kalp krizi geçirmesine bile neden olacak kadar da tehlikeli olduğu bilinse de; eti, özellikle iri olanların eti levreği aratmaz.   

[Öcal Turan]

bu saatte okumakla hata mı ettim ne? her tarif ayrı bir sebeb-i iştah oldu çıktı.
cem gür'ün tarifini verdiği iskorpit, eğer bulunur ise ilk elden denenecek olandır.
balığın çirkini ve zehirlisi, ayrıca daha lezzetli mi oluyor ne? kuşkusuz evrim sürecinde su altındaki düşmanlarından korunmak amaçlı böyle bir savunma mekanizması geliştirdi garipler. eee hem lezzetli olacaksın hem de kolay av olmayacaksın, zor iş.
zehirli demişken, trakonyayı da anmadan geçmemeli. zehrinin engerek zehrine eşdeğer olduğunun, kalbe yakın iki üç vuruş ile bir yetişkinin kalp krizi geçirmesine bile neden olacak kadar da tehlikeli olduğu bilinse de; eti, özellikle iri olanların eti levreği aratmaz.   

Bulgaristan Varna bölgesinde bolca yakalanan , her balıkçıda bulunan ,çokça yakalanıp tüketilen bir balık Trakonya.

[Ersin Böke]

Zehirli balıklardan konu açılmışken, şu Kızıldeniz den bizim denizlere yayılmaya başlayan Balon balığını da es geçmeyelim. Ben böyle manyak bir balık görmedim. İnsan da balık avlama zevki bırakmıyor.

Alanya 'da tur tekneleri bu balık için balık avı turları düzenliyorlar. Yem olarak ise tuzlanmış tavuk göğüsü takılıyor.

Her şeye saldıran, metal saplı oltayı bile kopartabilecek kadar kuvvetli çenesi ve dişleri olan bir balık.

Manyak zehirli. Çok özel bir temizleme tekniği var. Japonya da bunların özel ahçıları varmış. ancak yumurtlama döneminde Zehir tüm vücuda yayıldığı için ne kadar iyi temizlenirse temizlensin, yine de adam öldürüyormuş.

Japonlar cesaretlerini kanıtlamak için bu balığı yiyorlarmış. Ne kadar doğru bilmiyorum..

Diğer balıklara zarar verdiğinden tutulup, öldürülüyor ve denize atıyor Akdenizli balıkçılar. Geçen sene ben bir seyirde 7 tane tuttuydum..

[Tan Kaan Özkan]

Halen balon balığı ile ilgili önlemler alınmadı diye biliyorum.

Balon balığının besin zincirinde bir üstü olan ve Akdeniz'de onun doğal düşmanı akya'dır. Ama maalesef her şeyin olduğu gibi akyanın da sonunu hızlandırdığımızdan ve yeterli sayılarda olmamasından dolayı, balon balığı hızla ürüyor ve besin zincirinde altında bulunan tüm türleri hızla yok ediyor. O kadar ilginç bir balık ki zayıf ve yaralı olan kendi türünden balıkları bile yok ediyor.
Çare, büyük balık. ( Geç kalınmadığını ümit ederek)
Akya için ciddi yanlış kararlar verildi. Tam yumurtlama döneminde kıyılara yaklaşan balıklara av izni çıkartıldı. Balık yumurtlamak için geldiğinde yakalandı. Hem çoğalamadı hem yok oldu.
Tüm bilinçli balıkçıların söylediği gibi, kıyıda ki yakaladığın küçük balığı sal ki sana büyük olarak geri gelsin. ( Elbette yumurtlama dönemlerini öğren ki büyük diye yakalamayasın)
Ayrıca kıyılarda ne kadar çok küçük balık olursa o kadar çok büyük balık çeker ve zaman içerisinde popülasyonunu arttırmış oluruz. O yüzden küçük balık avının da azaltılması gerekir.

Diğer taraftan, artık yuvalanan ve denizlerimizde ki çeşitliliğe katılan balon balığının ekonomiye kazandırılması gerekiyor. Sonuçta zehirli olsada yenebilinen bir balık ve eğitiminin hızla ahçılara, restaurantlara ve amatör balıçılara verilmesi önem arzediyor. Ekonomiye bir kere girer ve uygun fiyatlı tutulur ise, büyük balık popülasyonunun çoğalması ile kontrol altında tutulabilir diye düşünüyorum.

[Öcal Turan]

[Erman Yerman]

Merhabalar,

Balon balığı aşağı yukarı geçtiğimiz 10 - 15 yıl içerisinde Doğu Akdeniz'den başlayarak neredeyse Kuzey Ege'ye kadar tüm denizlerimizi istila etti. İlk zamanlar Mersin körfezinde çok yoğundu ama artık nadiren görülür oldu. Özellikle Ekim Kasım ayında yavrular büyüdükçe daha yoğun görülüyor. Kaan Reis'in dediği gibi yamyam bir tür. Yaralı bir bireyi denize saldığınızda bütün grup saldırarak yiyorlar.  Bizim bölgede özellikle denizin daha temiz olduğu Silifke'den sonra çok yoğun. Burada özellikle 15 - 20 metre ila 60 metre derinliklerde diplerde yaşıyorlar ancak avlanmak için yüzeye kadar çıkabiliyor. Ben bunun 5-6 kiloluklarını yakaladım, balıkçı ağlarında ise çok daha büyüklerini gördüm. Çoğu zaman oltanıza gelen balığı yukarı çekene kadar kaybediyorsunuz. Yıllarca keyifle 40 - 50 metre derinliklerde mercan avladığımız yerler balon balığı istilasına uğradı, 60 metre derinlikten sonra ise balona rastlanmıyor.
Burada bir itirafta bulunayım ben bu balığı yıllarca yedim. Ailecek en sevdiğimiz tatlardandır; öyle ki tadı bize göre lagostan daha iyi. Büyük küçük demeden özenli bir şekilde karın zarını ve iç organlarını parçalamadan (zehir kesesine özellikle dikkat etmek gerekiyor) temizleyip afiyetle yedik. Ersin reisin dediği gibi üreme zamanı dişilerde zehir balığın etine sirayet ediyormuş. Balığın yarattığı toksik madde vücuttan atılamıyor ve belirli bi seviyeye ulaşınca kalıcı felce neden olabiliyor. Şu an vücudumda ne kadar zehir biriktirdim bilemiyorum tabii ama artık yemiyorum.

Bu balığın ardından bizim burada Merbun ya da Çingene Mercan denilen başka bir tropik balık daha hızla yayıldı.


Antalya körfezine kadar tüm sularda var. Daha batıda var mı bilmiyorum ama ben Antalya, Fethiye ve Hisarönünde rastlamadım. Mersin ve çevresinde balıkçılar bunu mercan diye satıyorlar. Tam olarak bizim tüm mercan çeşitlerimizi yok eden bir tür. Bildiğim kadarıyla her mevsim üreyebiliyorlar, en fazla 400 - 500 grama kadar büyüyebildiğini düşünüyorum (en azından bizim denizlerde), pazarlarda yoğunlukla 100-200 gramlık boyları satılıyor.

Son bombamız ise Aslan Balığı, geçen yaz başından bu yana Aydıncık'ta dalışlarda  tropik aslan balığını gözlemliyoruz. Tabii dalışlara renk katıyor ama bir yandan da durum hakikaten korkutuyor.

http://www.hurriyet.com.tr/aslan-baligi-akdenize-indi-40337754

Bu bölgede sanıyorum yerli predatörlerin artması için çalışmalar var. Örneğin lüferde önemli bir artış var ancak bilinçsiz avlanma ve kirlilik işleri sürdürülebilir olmaktan uzak kılıyor. 

[Cem Gür]

Tek kelime ile  MÜ-KEM-MEL !!!

[Ersin Böke]

Aslında , sadece yemek için değil, seyir halinde de ya da balık avlarken karşılaşabileceğimiz tehlikeli türler bunlar. Bilmekte fayda var.

ancak ben , bu ve benzer durumlarda ne gibi önlemler alınmalı, ne tür ilaçlar teknede bulundurulmalı bunu merak ettim.

[Erman Yerman]

Aslında , sadece yemek için değil, seyir halinde de ya da balık avlarken karşılaşabileceğimiz tehlikeli türler bunlar. Bilmekte fayda var.

ancak ben , bu ve benzer durumlarda ne gibi önlemler alınmalı, ne tür ilaçlar teknede bulundurulmalı bunu merak ettim.

Ben teknede özellikle anti-histaminik ilaç bulunduruyorum.  Arı sokması, zehirli balıklar vs. için, malum alerjik tepkiler kısa sürede ciddi sonuçlar doğurabiliyor. Tabii ileri vakalarda bunlar işe yaramayacaktır ama en azından içim rahat ediyor bir nebze. Ayrıca vücudumuzun ne zaman neye alerjik tepki vereceğini de bilemiyoruz. Bununla birlikte amonyak bulundurmak da önemli bence.

Trakonya zehirlenmesi 2 defa başımıza geldi biri bana oldu ve nispeten hafif atlattım, diğerinde ise arkadaşımın başına geldi ve karaya varıp, hastaneye ulaşana kadar tüm elleri, kolları şişti, çok acı çekmişti.

[Ahmet Kabaalioğlu]

Yeri gelmiş ve bahsedilmişken  "Trakonya" hakkında bildiklerimizi de ekleyelim.

TRAKONYA /Kum Çarpanı / Trachinus Draco / Greater Weever

Bir yerler de dragan da denildiğini duymuştum ama bizim yörede yani Batı Karadeniz'de kum çarpanı diye bilinir. Mezgite benzer ve amatörler tarafından karıştırıldığı olur.Kumluk zeminlerde yaşayan bir dip balığıdır. Çapariyi mezgit için dibe indirdiğiniz de hemen kapar. Fazlaça seri çırpındığı için vuruntusundan farkedilir. Trol ağlarına, gırgır ağlarına, kıyı ağlarının ve voli ağlarının kurşun yakalarına takılır. Gece yetersiz ışıkta ağ çekerken  farkında olmayıp avuçlayan profesyoneller de çoktur. Sonrasında tepinip dururlar. Dikenleri çok zehirli olduğu için bir çok kişiyi hastanelik edebilir. Hastanelik olmayanlarda acıdan sızıdan kıvranır. Çözüm olarak eski dönemlerde kişiyi çarpan balık fileto yapılıp , çarptığı noktaya iç yüzeyi yapıştırılırmış. Söylenilene göre kendi zehrini emermiş. Ama en doğrusu hızlıca en yakın sağlık kuruluşuna ulaşmaktır. Çarpan yemiş koca balıkların halini çok görmüşlüğüm vardır. Felçli gibi dolanırlardı.
Benim bildiğim kadarıyla bu balığın yurdumuz da ticari avcılığı yok. Balıkçıların, kendileri için, yok zamanlarda uğraşıp pişirdiklerini gördüm. Eti beyaz ve lezzetli, tabi ki dikenlerden arındırılıp tulum çıkartılarak pişiriliyor. Öğrendiğime göre yurdumuz da üç türü varmış.

[Ahmet Kabaalioğlu]

Trakonya için görsel eklemeyi unutmuşuz.

[Ahmet Kabaalioğlu]

Birde dikenlerini görebildiğimiz bir resim paylaşayım

[Can Deniz <Ercan H>]

Zehirli sınıfında  Trokonya familyasından
 Varsam balığı diye bilinen bir balık daha var.

Baş dikeni hemen hemen aynı,
ancak gövde rengi ve gövdede ki çizgileri biraz farklı sadece.