Facebook ta Bahadır Egi üstad güzel bir paylaşım yaptı. Burada bulunsun istedim.
Yelkenliler hakkında yanlış bildiklerimiz:
Yelkenli teknenin eni stabilitesini arttırır doğrudur,bu sebeple konuya çok hakim olmayanlar geniş teknelerin daha güvenli olduğunu düşünebilir.Bu arada buradaki değerlendirmelerin açık deniz tekneleri için olduğunu,körfezde,kapalı denizlerdeki tekneler için,3-5 saatlik seyirler için değil günler süren Okyanus yolculuklarına uygun tekneler için olduğunu belirteyim.
Yelkenli teknenin bir çok stabilite parametresi vardır,bunların tamamı sonunda denizci bir tekne olup olmadığını belirler.
Gelelim tekne eninin ne kadar denizciliğe etkisi olduğuna:
Uzun süren seyirlerde tayfanın performansının sürebilmesi kendisini konforlu hissetmesine bağlı,(roll period)salınım periyodu burada büyük önem taşır çünkü insan vucudu stresi belirli bir süre taşıyabiliyor sürekli stress yorucu hale geliyor,bu da tekne için tehlike demek.İnsanoğlu anne karnındaki güvenli ortamda,sıvının içinde belirli bir salınımda 9 ayını tamamlar,bu salınım onun için güven demektir,bu sebeple bebekler ağlayınca beşikte sallanır ki anne karnındaki salınımın bir simulasyonudur bu.Sallanan sandalyede böyle bir amaca hizmet eder.Teknede de bu duyguyu arar vucudumuz ,bize yabancı olmayan bir salınım,seyir için yorucu olmaz,ama farklı bir salınım bize tehdit gibi gelir ve stres seviyemiz artmaya başlar,işte bu sebeple açık deniz teknelerinde aranacak özelliklerden biri de bu roll period'tur.Bunun istenen sınırlar içinde tutulması tekneyi daha denizci yapar,teknenin denge merkezi ve eni büyük rol onar bu formülde,yani eni dar teknelerin salınım periyodları daha uygundur.
Formül şöyle ;
t:roll period
c:boyutsal sabit(yelkenliler için 1.7-1.
,motorboatlar için(0.8-0.9)
B:en
Gm:Metacentric yükseklik
t=c*B/(GM)^0.5
Ted Brewer'in Comfort Ratio'su:
Yelkenli teknenin eninin önemi konusuna devam ediyoruz.Bir yelkenli için asıl tehlike rüzgarın sert olması değil ,sudaki dalganın şeklidir.Şöyle ki sert rüzgar tekneye zarar vermez ,diyelim ki 40 dereceye kadar yatırır,bu sırada tekne yattığı için yelken alanı düşer ve rüzgar yelkenlerin üzerinden kayarak tekneye etki eden moment azalır ve tekne sonuçta düzelir.Tekneye etki eden ,esas anlamda zarar verebilecek unsur açık denizlerde oluşan "breaking wave" yani kırılan dalgalardır.Güvertenin üzerinde patlayan böyle bir dalga,eğer teknenin yeterli salınım atalet momenti yoksa tekne alabora olur(daha önce bahsettiğim ağır direk burada işe yarıyor işte).Burada geniş enli tekneler bu konuda daha şansız oluyor.Ted Brewer tekne eniyle orantılı olarak bunu bir formül ile ortaya koymuştur.Bu formülde deplasman ve en ana değişkenleri oluşturuyor.Sonuç itibarı ile geniş tekneler Okyanus için daha tehlikeli olabiliyor.Detay isteyenler Google'da Ted Brewer yazsınlar,bendeki kitabının özeti var.
Comfort ratio CR : Displacement in pounds/ (.65 x (.7 LWL + .3 LOA) x B1.333).
Gönderen