Son günlerde bilindiği gibi oldukça popüler bir konu bu. Bende niyeti olan arkadaşlara dilim döndüğünce yol göstermek istedim.
Hırvatistan bu işin gerçekten başkenti, onlarca firma, yüzlerce broker var. İlk önce yapılması gereken çalışılacak, size düzgün bilgi verecek firmayı ya da brokeri bulmak. Bu konu önem arz ediyor, çünkü beğendiğiniz tekne, yanlış ya da eksik bilgilendirme sonucunda tamamen zaman kaybı ya da zarar ve sinir harbine dönebilir.
Şimdi düzgün kişi ya da firmadan teknemizi bulduk ne yapmalıyız?
Firma ya da broker size bir sözleşme gönderecek, bunu çok dikkatlice incelemelisiniz, ödemeler, marina tarihleri, survey raporu sonrasında kusurlu bulunan kısımların tamiratları, ya da vazgeçme durumunda ki oluşan ekonomik ya da hukuki sorunlar hakkındaki bilgilendirmeler dikkatlice incelenmeli. Yeterli İngilizceniz yoksa muhakkak bir tercüme bürosuna bunları tercüme ettirip iyice anlamalısınız. Size 100 liraya mâl olur.
Sözleşmeyi gönderdiler, güzelce okuduk anladık. (Bu aralar sözleşmelere ek olarak pandemi ve devlet sınırlamaları hakkında madde koydurmak kesinlikle gerekiyor.) Şartlarını kabul ettik. Bütün evraklarda mutlaka noter tasdiki istemelisiniz. Şimdi ne yapmalıyız ?
Tekne alım şartları genelde şöyle işler , tekne bedelinin %10 unu kaparo olarak göndermeden tekneye survey yaptırmazlar(Çok istisnai durumlar olabilir). Ciddi alıcı olup olmadığınızı görmek isterler. 100K Euro luk tekneye 10K Euro kaparo verdikten sonra tekne size opsiyonlanır, sözleşmede belirtilen zaman sürecinde survey yaptırıp, görüşünüzün olumlu olması durumunda paranın geri kalanını yatırmalısınız. Kaporayı gönderdik şimdi ne yapmalıyız ?
Sıra geldi survey seçimine. Bu konuda oldukça önem arz ediyor. Her broker ya da firmanın kendi çalıştığı surveyi mevcut. Ben genelde bunlarla çalışmıyorum. Onlarca da survey var, bir çoğu ile çalıştık ya da çalışan arkadaşlardan fikir aldık. Eğer 200 300 euroya survey yaptırırsanız ancak teknenin güncel resimleri için para ödemiş olursunuz. Bu adamlar tekneye girip 150 ye yakın resim çeker sizinle paylaşırlar. Eğer ben resimlerden anlarım bu işi derseniz ne ala, yok ben gerçekten profesyonel bir görüş istiyorum derseniz 600-1000 Euro arasında bir bedeli gözden çıkartmalısınız. Bunun yanında tekneyi karaya çektirmeliyim, alt kondisyonu, osmosis, salma hakkında fikir sahibi olmalıyım derseniz gene 1000-1500 euro yu daha gözden çıkartmalısınız. Şimdi survey de yaptırdık teknemize, ufak tefek kusurları mevcut ama genel durumu iyi, sırada ne var ?
Eger survey raporu düzgün çıkıp, (salma osmosis, majör bir kusur yok) satın almaktan vazgeçersek, kaporamızı yakıyoruz. Büyük bir kusur bulunursa kaporanız iade ediliyor, sözleşmeye madde koydurduysak survey paramızı da alıyoruz. Majör bir kusur bulunmadı diyelim sırada ne var ?
Eğer tekneyi broker firmasından alıyorsak, bulunan küçük kusurların tamiratı, değişimi hakkında kesinlikle yazılı olarak anlaşıyoruz.(Mail watsapp vs.) Eğer charter firmasından direk aldıysanız zaten firma bu kusurları gidermeden size tekneyi teslim etmiyor.
Charter firması ve Brokerdan tekne almanın farkları nelerdir ?
Eğer teknenizi direk charter firmasından bulduysanız bir kere Hırvatistan’da olan %10 luk broker komisyonundan kurtuluyorsunuz. Ancak bazı Charter firmaları kendi teknelerini brokerlara sunmadan kendileri pazarlar ve broker komisyonunu da kendilerine alırlar. Bazı firmalarda sadece anlaşmalı brokerlar ile teknelerini pazarlarlar, bu firmalardan direk tekne satın alamazsınız. Charter firmasından tekne aldığınız zaman sorunlarda direk teknik servis ile muhattap olacağınız için işleriniz daha hızlı yürür. Diğer türlü siz brokera iletirsiniz, broker firmaya zaman kaybı ya da eksik yanlış anlaşılmalar olabilir.
Şimdi teknemizi beğendik, kaporasını gönderdik, surveyini yaptırdık ve tekneyi almaya karar verdik. Kalan parayı göndermemiz gerekiyor, bu konuda dikkat edilmesi gereken şey mutlaka kaparo ve kalan parayı gönderirken muhabir banka ücretlerinin tarafımızdan ödenmesine özen göstermeliyiz. Kesilen 20-30 euro problem olarak karşımıza çıkabiliyor.(Sözleşmede yazan miktarlardan farklı paralar hesaba geçinde muhasebesel olarak problem oluyormuş!)
Bizim bu arada yapmamız gereken U.S şirket kuruluşu. Bunu üç farklı şekilde yapabiliriz;
Birincisi bu işi yapan arkadaşlar var, all in fiyat olarak anlaşıp bütün işleri onlara yaptırabiliriz. Bu konuda 800Usd ile 1500Usd arası fiyatlar var.
İkinci seçenek internetten şirketi kendimiz kurdurup (350-500Usd) daha sonra bayrak kaydı için bir arkadaş ile anlaşabiliriz. (40Ft tekneye kadar yıllık 200usd)
Üçüncü ve son seçenekte bütün işlemleri kendimiz yapabiliriz. Total 550Usd gibi yıllık olarak yapabilirsiniz.
Ben 2. Seçeneği tercih ediyorum, bayrak kaydında nazı gecen bir firma ile çalışırsanız işlemleriniz daha hızlı halloluyor. Şirket kurulum evraklarını teslim almanız maksimum 2-3 gün sürüyor. Bayrak kaydının size gelmesi aşağı yukarı 2 hafta kadar sürüyor.
Ödeme ve şirket kurulum işlemleri bitince, kurduğumuz şirket evraklarını firmaya gönderiyoruz, bunun karşılığında da artık teknenin bizim olduğunu gösteren Bill of sale evrakımızı alıyoruz.(Tekrar söylüyorum , aldığınız bütün evraklar noter kayıtlı olmalıdır.) Bu arada satın aldığımız şirket bayrak düşümü işlemine başlıyor. Eğer aldığımız tekne VAT PAID ise (genelde özel kullanım tekneler bu şekildedir) bayrak düşümü 3-5 gün sürüyor. Diğer türlü işlem pandemi sürecince 15-30 gün kadar sürebiliyor. Önceleri sadece 1 haftada halloluyordu.
Zaman geçti, noter onaylı bayrak düşüm belgemizi de aldık, Bu evraklar ile U.S bayrağına başvuruyoruz , yaklaşık 2 hafta içinde kayıt belgemizde elimize ulaşıyor. Artık teknemizi Türkiye’ye getirmeye hazırız. Şimdi karar vermemiz gereken şey tekneyi kendimiz mi getireceğiz yoksa bir kaptan mı tutacağız ?
Gönül ister ki Yunanistan açık olsun, geze göre, acele etmeden tatil planlayalım, yeterli tecrübemiz olduğunu da kabul ederek muhteşem olurdu. Geze geze, sindire sindire gelinir o yollar. Ancak şartlar bu aralar maalesef sıkıntılı. Direk gelmemiz gerekecek, hatta hiç durmadan , mazot ikmaline bile izin alamadan. Bu konuda kaptan ile anlaşmak ya da kendiniz getirmeniz kararını almak oldukça zor.
Kaptan ile tekneyi getirmeye karar verirseniz Türk kaptanlarımızın fiyatları Split-Ege arası 2000-3000 Euro, şartlar, tekne boyu, mevsim fiyatlarda farklılık gösteriyor. Hırvat ya da Sloven bir kaptan ise bu mevsimde 40Ft bir tekneyi 2000 Euro ya getiriyor, tabi bu kaptan fiyatlarına hep + masrafları eklemelisiniz. Yabancı kaptanlar genelde parayı bölmemek için tek başına geliyor ki ben kesinlikle buna karşıyım. Başınıza her şey gelebilir, en son bir seyirde maalesef benim omzum çıkmıştı.
Kaptan seçimi gerçekten çok önemli, bu aralar sosyal medyada dolaşan bir kaptan ile pandemi öncesi bir transferde karşılaşmıştık denizde, daha doğrusu 1 2 gün önümüzdeydi bizim. Yunanistan Corfu’da bir tekneyi tam bir hafta yatırdı sadece impeller lastiğinin ne olduğunu, nasıl değiştirileceğini bilmediği için. Düşünsenize en az 1500-2000 euro ek masraf demek bu size. Ya da 20-25 Kn rüzgar esiyor diye, marinaya girip günlerce beklemişilikleri de var. Kesinlikle çok dikkatli olun bu konuda.
Peki tekneyi kendimiz getirmeye karar verdik, ama şu anda pandemi dolayısıyla vize alınmıyor. Kaç kişi gidebiliriz, vize nasıl alınır, ne kadar harcarız ?
Gönderen