[Burak Doneray]

Teknemiz kaç kişilik ? bu kişi sayısı teknemizde ne anlama geliyor stabiliteye dizayn kategorisine etkileri neler ? Teknelerimiz hep dolu  bir çok eşyamız içinde extra çapalar, yelkenler ,jeneratör,içme suları, şaraplar ,kıyafetler,alet takımları ,yedek parçalar ,dingy  ve motoru ,bidonlarda yedek yakıt  bunlardan sonra bile hala teknemizin kişi kapasitesi aynımı kalır bunu aştıysak ne olur.

Size bir örnek Beneteau 60 12 kişilik bir tekne  bu 1 ton ağırlık demek  A kategori bir tekne 13. Kişiyi tekneye koyduğunuz an kategori B oluyor .Teknemizi yüklerken dikkatli olmak kapasitesini bilmek şart Bu konuda siz nasıl davranıyorsunuz tekneniz Açık denizlere  çıkmaya uygunmu  su depolarınız depolama alanlarınız su hattının üstündemi altındamı ? Bu kapasite Kişi sayısı teknenizde taşıyabileceğiniz erzağı içeceğide etkiliyor. Bu konuda neler biliyoruz .Düşüncelerinizi bilgilerinizi yazarmısınız ? Mesela ben A kategori bir teknenin B kategoriye düştüğünü biliyorum ama B iyi bir kategori hala güvenli C Kategoriye kaç kişiden sonra düşüyor bilmiyorum.

Kategori A Okyanus

4 metre ile 7 metre arası dalgalara Bofor 8 Üstü rüzgara dayanabilir.

Kategori B Açık deniz

4 metreye kadar dalgalara bofor 8 kadar rüzgara  dayanabilir

Kategori C Kıyı seyri

2 metre dalgaya Bofor 6 kadar rüzgara dayanabilir

Kategori D korunaklı sular

1 metreden az dalgaya Bofor 4 rüzgara Dayanabilir.

[Kemal Gündüz]

Günaydın
Benim bildiğime göre, her tekne için kullanıcı kitaplarında bu konu epey detaylı veriliyor.
Galiba teknedeki standart yakıt ve su tankları hesap dışında tutuluyor.
Enteresandır, birçok üretici sözleşmiş gibi kişi ağırlığını 75 kg olarak kabul ediyorki o zaman birçok ülkede gerçekler bu kabula uygun değil.
Ek ağırlıkların dikkatle hesaplanması önemli, yalnız bir konu var oda salma ağırlıkları. Hesabı yaparken kısa salmada artan ağırlığı dikkate alıyorlarmı bilmiyorum
Birçok uzun yol denizcisi okyanus geçişi öncesi su hattı çizgisinin aşırı yüklemeden epey yukarı çıktığını söyler. Buna rağmen kategori sınıfını herhalde az sayıda yolcu ile kurtarıyorlar


Tapatalk kullanarak iPhone aracılığıyla gönderildi

[Özgür Ökten]

Bizim Cruiserlar için bulamadım ama Bavaria Vision serisi kullanıcı kılavuzunda şunları yazmış;

[Özgür Ökten]

ve 2011 yılında Orhan Barut GezinKorsan'da şöyle yazmış;

Cem Gür Korsanın mesajındaki kategoriler ISO12217 nolu standartta tanımlanmaktadır.
Tekne kategorisini bulmak için önce STIX sayısı hesaplanmalı. Bu hesap için internette aşağıdaki hesap makinasını daha önceki mesajlarımda da vermiştim:

http://www.boatdesign.net/forums/attachments/stability/9806d1161681331-sailing-boats-stability-stix-old-ratios-stix-formula-r3.xls

Buradan çıkacak STIX sayısına göre :



Kategori A :Dalga>3m, Rüzgar 8-10 Bofor, açık deniz için STIX>32
Kategori B:Dalga<4m, Rüzgar<8 Bofor, Kıyı seferi için STIX>23
Kategori C:Yakın Kıyı için STIX>14
Kategori D:Kapalı Koylar için STIX>5

[Özgür Ökten]

Bir de böyle bir yönetmeliğimiz var, kategorileri belirleyen;

GEZİ TEKNELERİ VE KİŞİSEL DENİZ TAŞITLARI YÖNETMELİĞİ
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/05/20170505-5.htm

[Burak Doneray]

Özgürün gönderdiği manuel güzel açıklamış max kişi sayısı teknede yakıt ,su depoları, atık tankı Vb  Dolu olduktan sonra geçerli . Tekneleri aşırı doldurmak ciddi stabilite problemi yarattığı çok açık .Bende B den C  kategoriye geçişteki küçük farkı görünce endişelenmedim desem yalan olur .

Geçenlerde burda paylaşılan bir videoda Delos ekibi Amel 50 tararımcısına 1000 tane bira koyabilirmiyim tekneye diye sormuştu. Çok manidar bu limitleri görünce.

51 feet bir modern tekne 12 kişi ile A - 14 kişi ile B - 16 Kişi ile C ve D - 150 KG neleri değiştiriyor.

[Ahmet Kabaalioğlu]

Bu büyüklüklerde bu kadar etkili olacağını hiç düşünmemiştim. Vay be.

[Özgür Ökten]

Bunu bir de şöyle düşünmeli;

farş kapakları kilitlenmeyen-sabit olmayan teknelerde sintinedeki yedek sular, biralar, patates soğanlar tekne 90-100 derece yattığında dışarı dökülür ve dengeyi bozar..
aynı şekilde sağlam monte edilmemiş akü grupları tekne alabora olunca düşer ve bir daha teknenin doğrulmasına izin vermez..
veya portuçlardaki yedek mazot bidonları, lpg tüpleri, yedek çapa ve zinciri vb.. hepsi derli toplu bağlı kilitli durmuyorsa riski arttırıyor..

neta önemli..

[Burak Doneray]

ISO 12217, STIX and Dynamic Stability

Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO), ISO 12217 kapsamında Küçük teknelerin stabilite  Kararlılığı ve Yüzerlilik  ve Sınıflandırmasına hitap eder ve benzer şekilde, tek gövdeli balastlı yelkenli yatların statik kararlılığı ile uğraşırken hem AVS'yi hem de kütleyi kullanır, ancak belirleme sırasında bir dizi diğer sorunu dikkate alır  dinamik sorun.

 Teknelerin dengesini 1 ila 100 ölçeğinde puanlayan sayısal bir endeks olan STIX (STability IndeX), güvenlik ve dengeyle ilgili bir dizi özelliğin bir işlevidir, yani:

 gövde uzunluğu ;

 Gz eğrisinin altındaki alanı dikkate alarak bir alaboraya dayanma yeteneği;

 AVS ve kütle dikkate alınarak alaboradan kurtulma ;

 Devrilme olduğunda (knockdown) yelkenlerin suya girdikten sonra teknenin doğrulabilmesi;

 Deplasman tekne boyu oranı DLR  tölaransı  ;

 Tekne eni /deplasman oranının etkisi ;

 Darbeli rüzgar ( gust ) nedeniyle su alma riskini temsil eden rüzgar momenti  bir broşta veya devrilme durumunda su alma riski.

 STIX skorları genellikle 5 ila 50 arasındadır ve yukarıdaki kütle ve AVS sınırlarına ek olarak uygulanır, yani:

 Kategori A tekneler: 32 veya daha büyük ve
 Kategori B tekneler: 23 veya daha büyük.
 Haziran 1998'den bu yana, Avrupa Topluluğu'nda satılan tüm yeni rekreasyon teknelerinin kanunen bir istikrar değerlendirmesi yapması istenmiştir ve tercih edilen yöntem ISO 12217 uygulamasıdır.

 Bu, AB'de satılan çok az sayıda yeni monohull balastlı yelkenli teknenin hepsinde bir GZ / RM eğrisi oluşturulacak, yer değiştirmeleri ve AVS'nin belirleneceği ve bir STIX'in hesaplanacağı anlamına gelir.





Kategori A teknelerin limitleri  minimum 3.0 Ton ve AVS Bundan büyük olmalı   [130 - (2 x mass)]º Fakat  her zaman 100 dereceye eşit yada büyük olmalıdır.

Kategori B teknelerin  limitleri minimum 1.5 Ton ve  AVS Bundan büyük olmalı [130 - (5 x mass)]º fakat her zaman  95º veya büyük olmalıdır

Yarışlardada bu kategoriler kullanılıyor  ISO dan biraz daha fazlasını istiyorlar 32 yerine 35 gibi Stabilite indexi hangi kategoride yarışabileceğimizi belirliyor

Category 0: Okyanus geçişi yarışları hava yada deniz sıcaklığının 5 derecenin altına düşebildiği sularda can güvenliğinin yarışan tekneye ait olduğu ekstrem kosullarda yapılan yarışlar

Category 1: Açık deniz yarışları fırtına ihtimali olan sularda uzun parkur geçişleri içeren yarışlar

Category 2: Zaman sınırlaması olan  uzun geçişler içeren korunaksız bölgeleri içeren yarışlar

Category 3: kıyıya yakın içinde uzun geçiş içeren korunaklı koşullar.

Category 4: Kısa yarışlar kıyıya yakın sıcak hava koşullarında korunaklı sularda.



ORC sertifikalarında  Stability Index  yazılıdır Amiganın stabiliy indexi 133,5 Category 0 için fazlasını karşılıyor. 120 ve üstü.

[Burak Doneray]

Bunu bir de şöyle düşünmeli;

farş kapakları kilitlenmeyen-sabit olmayan teknelerde sintinedeki yedek sular, biralar, patates soğanlar tekne 90-100 derece yattığında dışarı dökülür ve dengeyi bozar..
aynı şekilde sağlam monte edilmemiş akü grupları tekne alabora olunca düşer ve bir daha teknenin doğrulmasına izin vermez..
veya portuçlardaki yedek mazot bidonları, lpg tüpleri, yedek çapa ve zinciri vb.. hepsi derli toplu bağlı kilitli durmuyorsa riski arttırıyor..

neta önemli..

Bu yazdığın en önemlisi sanırım  HallbergRassy Kişi sayısını metre başına 1 kişi olarak söylemiş fakat herkesin oturma yerlerinin belli olmasını şart koşmuş en ufak ağırlık yer değişiminin stabiliteye olumsuz etki edeceğini belirtmiş radar gibi enstrümanların armada olmamasını özellikle belirtmiş  stabiliteye ciddi etkisi olduğunu yazmış. .Güneş panelleri ne kadar etkiliyor acaba top sende.

[Çetin Güner]

8 numaralı mesajınızda STIX değeri için kategori A karşılığında 32 ve daha üstü yazmışsınız ancak aşağıda minimum ORC STIX olarak 120 yazıyor.
Anlamadım, açıklayabilir misiniz ?

[Burak Doneray]

8 numaralı mesajınızda STIX değeri için kategori A karşılığında 32 ve daha üstü yazmışsınız ancak aşağıda minimum ORC STIX olarak 120 yazıyor.
Anlamadım, açıklayabilir misiniz ?

En alt resimde Base value olarak görebilirsiniz . 32 Değeri ISO standartının formülüyle bulduğu değer . Yukarıda formulü var  İkiside aynı şey aslında ORC extra ölçümlerle kendi formülüyle  bu değeri belirliyor biraz daha zorlayıcı dikkat ederseniz ISO ile uyumsuz. Bavaria 45 STIX ORC sertifikasında 118 örnek vermek gerekirse. Bavaria 45 ISO A sınıfı bir tekne .

ORC  C kategori  hiçbir tekneyi yarışa almıyor.

[Burak Doneray]

C kategori tekneler ORC Yarış kategorisi 4 te yarışabiliyormuş düzeltmek istedim. ISO standartı eminim gezi için fazlasıyla yeterlidir .Yarış söz konusu oldumu organizasyonlar limitleri arttırıyor sanırım yasal bir sorunla karşılaşmamak için . Teknelerin Sertifika değerlerinin ne anlama geldiğini anlamak için güzel bir konu oldu bence .

Amaca yönelik tekne seçimi söyleminide sanırım doğruluyor bu konu .

[Burak Doneray]

Forumlarda çok yanlış anlaşılan bir konuyu açıklığa kavuşturmak gerek . Bu konuyu açarken öğrenmek amacıyla açtığımı yazmıştım .Bu konuda ISO standartını ve ORC den okuduğum ingilizce metinleri yorum yapmadan Türkçeye çevirdim ve yazdım daha iyi anlamak için.

Yat tasarımı okumuş kendi teknesini yapmış kişiler var aramızda Cem Gür ,Ali San onların bu konuya katkıları hepimizin bu stabilite konusunun önemini daha iyi anlamamıza yardım edeceğine eminim .Googledan benim gibi çeviri yapınca bu konunun uzmanı olunmuyor bu bilinmeli.

Gerçekten bu konuda bilgi ve tecrübe sahibi olanların katkısına müteşekkir olurum.

Sevgiler

[Ahmet Kabaalioğlu]

Burak eline sağlık, katkı sağlayacaklara şimdiden teşekkürler. Bu çevirilerine ilave olarak ,Özgür'ün notunu da  görünce  uzun yol teknelerine farklı bir gözle baktım.  Aslında önemsiz gördüğüm herşey ne kadar önemliymiş. Hiç bir farş anahtarsız açılmıyor, hiç bir dolap kapağı  kilit tetiğine basmadan açılmıyor. Mutfaklar hep U mutfak. Hepsinde seyirde yatılan yataklar ya teknenin belinde yada kıç altında. Hepsinde bolca tutamak var, hepsinde bağlanma aparatları var. Bence bunlarda sanırım önemli noktalar.