Tamamen Borçlar Kanunu çerçevesinde yanıtlayalım. ALtını TBK olarak çiziyorum zira bu, deniz hukukunu da ilgilendiren bir alan. Deniz Hukukçusu arkadaşlar var ise onlar daha sağlıklı yanıt verecekler, boşlukları dolduracaklardır.
Bildiğiniz üzere herkes, bir borç ilişkisinde üzerine düşeni yerine getirmekle yükümlüdür.
Mücbir sebep, bir borçlunun üstüne düşen yükümü yerine getirmek istemesine karşın, kamu otoritesinin iradesine bağlı olmaksızın, kendinden kaynaklanmayan ve dışarıdan gelen bir etkiyle(genellikle doğal olaylar) yerine getiremediği haldir kısaca. Eğer bu engel, kamu otoritesinin bir kararıyla ortaya çıkıyorsa, buna "beklenmeyen hal" diyoruz.
Marinalarla yaptığımız sözleşme tam iki taraflı bir sözleşme. Yani bize bir ücret ödeme ve marina kurallarına yükümünü verirken, marina işletmecisine de, gözetim, yer sağlama, güvenlik ve sair borçları yükler.
Bir borcun hiç veya gereği gibi ödenmemesi için dediğimiz gibi, borcu ödemekle yükümlü tarafın ya bir mücbir sebebin varlığı ile ya da beklenmeyen bir hale muhatap olması lazım.
Bugünlerde olan olayda hem bir mücbir sebep var hem de beklenmeyen hal.
Ancak burada sorun şu;
Mücbir sebebin varlığı, marinanın bize karşı edimlerinden kaçınmasına engel değil. Çünkü işletmeler kapatılmadı, sokağa çıkma yasağı yok.Yani marinada oluşması muhtemel bir hırsızlığa karşı marina bize karşı mücbir sebebin varlığını ileri süremeyecek.
Şimdi diyelim benim sürem 5 Nisanda bitti ve marinam Mersin'de. Adana'da yaşadığım için tekneme gidemiyorum. Dolayısıyla sözleşmenin gereği olan tahliye yükümünü yerine getiremiyorum. İstesem bile bunu yapamam.
Burada benim nasıl bir zararım olabilir?
a) 5 Nisan'da denize açılacaktım ve Kasım ayına kadar herhangi bir marinada kalmayacak gezecektim.
b) Mersin'deki diğer marina ile 1500 TL aşağıya anlaşmış, ödememi kısmen de olsa yapmıştım. Şimdi bu marina ile sözleşme imzalarsam hem istemediğim bir yerde kalacağım hem de 1500 lira fazla ödeyeceğim.
Her iki halde de, bağlı olduğum marinanın benden daha çok zararı var. İlkin tekneme hizmet vermeye devam ediyor, ikinci olarak (çok küçük bir ihitmal) belki de kendisine gelecek bir tekne ile sırf benim teknem orada bağlı olduğu için sözleşme yapamıyor.
Mücbir sebep ile beklenmeyen halin 15 Mayıs'ta kalktığını düşünelim.
Bana kalırsa
(a) için marina tam ücret isteyebilir
(b) için marinanın yine ücret isteme hakkı vardır fakat hakkaniyet indirimi talep edilebilir.
Geç yanıt için özür.
Saatin fazla tiz tıkırtısında,ışık yıllarının ömür süremizle alay eden sesini de işitiriz.
Gönderen
Konu: Peki şimdi ne olacak ?