Bir çoğumuz gibi ben de hava durum taminleirni bir kaç kayanktan birdne kontrol ediyorum ancak farklı farklı modeller var, WRF, ICON vs vs.. 2019 Temmuz'unda özellikle Marmaris/Orhaniye civarlarında neredeyse hiç bir kaynak doğru sonuç vermeyince daha detaylı araştırmak farz oldu. "Hangi program ya da aplikasyon?" sorusundna çok "hangi tahmin modeli?"
Bir çok tahminleme modeli var. Acaba hangisi en doğrusudur? Tabii biraz da kendi kişisel gözlemlerimize bağlı olarak değişir ancak bu tahmin modelleri nelerdir kısa bir özet de okuduklarımdan buraya aktarmakta fayda var. Sayısız yazı var ancak ben windy aplikasyonunun sitesindeki özeti buraya aktarmayı faydalı buldum. Link
https://windy.app/blog/what-is-a-weather-forecast-model-guide-on-forecast-models-all-around-the-world.html Ben özetleyebildiğim kadarıyla ne nedri aktarayım siz karar verin hangisini kullanacağınıza.
Hava tahmini bir çok faktörü dikkate alarak süper bilgisayarlar ve karmaşık denklemler kullanılarak yapılıyor. Buna rağmen sonuçlar arasında dağlar kadar farklar oluşabiliyor. Coğrafi koşullar, insna yapımı binalar vs etkileyebiliyor sonuçları..
Temelde iki tür tahmin modeli var. GLobal modeller ve yerel modeller..
GLOBAL MODELLER
ECMWF (European Centre for Medium-Range Weather Forecasts)
Çözünürlük (Çeşitli) 11 km (Ne kadar küçük o kadar yerel ve detay.)
Mevcut modeller içinde en iyi ve güvenilir modle olarak değerlendirilen modeldir. 4D diye adlandırılan o an hangi uygun hale geldiyse onun verisini kullanarak analiz eden bir model kullanmaktadır. Sandy Kasırgasının hareketini en doğru şekilde tahmin edebilen tek model olarak bilinmektedir. Resmi sitesi
https://www.ecmwf.int/GFS (The Global Forecast System)
Çözünürlük 27km
GFS en çok tanınan ve 6 saatte bir Amerikan meteoroloji servisi tarafından güncellenen bir modeldir. Gerçekte 4 farklı modelin birlikte çalışması ile model sonuç vermektedir, atmosferik, okyanus, arazi/toprak ve deniz buz modelleri. Bununla birlikte kıyı şeridindeki topgografi ve şekilleri hesaba katmaz bu yüzden de kıyı şeridine yakın bölgelerde çok yetkin değildir. Okyanuslarda işe yarar.
GFS+ aynı modelin farklı bir versiyonudur. GFS27 27x27 km lik her bir karenin verisini dikkate alarak her bir kare için çıkan en yüksek sonucu verir. Resmi sitesi
https://www.ncdc.noaa.gov/data-access/model-data/model-datasets/global-forcast-system-gfsICON (Global German Standard)
Çözünürlük Avrupa 7 (ICON7 ve global 13 km ICON13)
Alman Meteoroloji Servisi tarafındna yaratılmış olan ICON yükske çözünürlüğü sebebiyle genellikle ECMWF den bile daha doğru sonuç verdiğine inanılır. (Sadece Avrupa için.). ICON'un en önemli değişkenlerinin hava yoğunluğu ve potensiyel sanal ısı, dikey ve yatay rüzgar hızları, nem, buz bulutu, yağmur bulutu ve kar değişkenleri olduğu düşünülmektedir. Remsi web sitesi
https://www.dwd.de/EN/research/weatherforecasting/num_modelling/01_num_weather_prediction_modells/icon_description.htmlUM (United Kingdom Met Office)
Çözünürlük 1.5 km İngiltere ve 10 km global
UKMO olarak d abilinen UM (Unified MOdel) İngiltere!de geliştirilmiş global bir modeldir. 12 saatte bir çaışır ve 3 günlük çıktı üretir. Çözünürlük dolayısıyla İngiltere'deki en güvenilir modeldir. Global modeli de güvenilir bulunur. Resmi sitesi
https://www.metoffice.gov.uk/research/modelling-systems/unified-modelCFS (Climate Forecast System)
Çözünülrük 111 km
Uzun dönem planlamaalr için faydalı olmakla birlikte güvenilri bri modle dğeildir. Resmi sitesi
https://www.ncdc.noaa.gov/data-access/model-data/model-datasets/climate-forecast-system-version2-cfsv2YEREL MODELLER
WRF (Weather Research and Forecasting)
Çözünürlük 500 metre
WRF 1980'lerden bugüne bir çok habva ajansı ve laboraturarın ortak katkılarıyla oluşturulmuş bir modeldir. Global olarak d auygulanabilecek ancak topografiyi ve yerel coğrafyayı da dikkate alabilecek bir tahmin modelidir.Çok sayıda farklı parametreyi dikkate alarak çalışan ve cok kaynak kullanan bir model olup yerel modeller yaratmak için altyapı sağlamakta olan bir modeldir. Resmi web
https://narac.llnl.gov/tools/operational-modeling/weather-research-forecast-modelALADIN (Aire Limitée Adaptation dynamique Développement InterNational)
Çözünürlük - çeşitli
ALADIn Fransız Meteorolii servisi ve bir kaç Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkesinin ortak çalışması ile üretilmiştir. Global (ARPEGE) çözünürlük 55 km ve yerel (AROME) Fransa içinde 1.25 km çözünürlükte çalışır. Özellikle AROME bir çok parametreyi dikkate aldığındna Avrupa açısındna oldukça güvenilridir. Web sitesi
https://www.met.hu/en/omsz/tevekenysegek/idojarasmodellezes/modellek/NAM (North American Mesoscale)
Çözünürlük – 12 km.
Kuzey Amerika, bizi enterese etmiyor pek. İliglenen linkten bakabilir. Remsi sitesi
https://www.ncdc.noaa.gov/data-access/model-data/model-datasets/north-american-mesoscale-forecast-system-namHRRR (High Resolution Rapid Refresh)
Çözürnülük – 3 km
Kuzey Amerika.. Remsi web
https://rapidrefresh.noaa.gov/hrrr/GEM (The Global Environmental Multiscale Model)
Çözünürlük – 2.5 km (Kanada), 25 km (Global)
Kuzey Amerika . Resmi site
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Global_Environmental_Multiscale_ModelSkiron (University of Athens)
Çözünürlük – 5 km.
WRF baz alınarak Atina Üniversitesi tarafından oluşturulmuş yükske çözünürlüklü güvenilir bir modeldir. Akdeniz için en güvenilir kaynaklardan biri olarak bilinir.
http://forecast.uoa.gr/dustinfo.phpHIRLAM (High Resolution Limited Area Model)
Çözünürlük – 2.5 km. (7.5km)
Kuzey Avrupa Remsi web
http://hirlam.org/index.php/hirlam-programme-53/welcome-to-hirlamACESS-G (The Australian Community Climate and Earth-System Simulator)
Çözünürlük 25 km. Avustralya
http://www.bom.gov.au/australia/charts/about/about_access.shtmlRTOFS (Atlantic operational Real Time Ocean Forecasting System)
Çöznülrük – 9 km.
Atlantik.. Resmi web
https://luckgrib.com/models/rtofs_global/COAMPS (Coupled Ocean Atmosphere Mesoscale Prediction System)
Çözünürlük – 12 km.
Kuzey Amerika
https://www.cencoos.org/data/models/coamps----------------