[Doğan Erbahar]

Hava durumu tartışmasında sıkça kullandığımız kavrama çok güzel bir örnek. Görünürde iki serbestlik dereceli çok basit bir sistem. Ancak kaotik davranış sergiliyor. Beyaz ve kırmızı sarkaçlar başlangıçta birbirine o kadar yakın koşullarda bırakılıyor ki ayırt bile edemiyorsunuz. Ancak aradan kısa bir süre geçince bambaşka çehrelere bürünüyorlar. Hava durumu da böyle birşey işte...

[O.Utku Uçkan]

Hareketli 4 nokta ve bir noktaya sabitler.
Hareketli sayısız su molekülü,başı boş ısınıp yükseliyor ve hadi gidelim bakalım bir yerlere durumu.
Amerika bunlar uçaklarla boşuna takip etmiyor,kafalarına estiği gibi mi hareket ediyorlar yoksa dış mihraklarla bit temas var mı diye takipteler bence.

[nuri_kongur]

Doğam hocam, Kaos olması için her hangi bir kurala bağlı olmaması gerekmiyor mu? Aynı şartlar altında gerçekleşen iki hareketin her harekette farklı davranması ve öngörülememesi gibi bir şey gerekmez mi? Videodaki sarkaçlar muhtemelen farklı ağırlık noktalarına sahipler. Teknik kavramı doğru mu emin değilim ama farklı ağırlık noktaları sonucu ortaya çıkan farklı “atalet kuvvetinden” uzunlukları aynı olsa da aynı salınıma sahip olmayan iki sarkaç görüyorum.  Bütün değerler farkedildikten sonra sarkaçların hareket yönü öngörülebilir.  “Kaotik” kavramı “henüz bütün detayları bilmediğimizden dolayı öngöremiyoruz” anlamında ise eyvallah. Ama  “bütün değerleri bilsek bile öngörülmez” anlamında ise, bence ortada ciddi bir kabullenme sorunu var demektir. Ne de olsa bilim de matematik de ön kabuller üzeine ilerler.


Tapatalk kullanarak iPhone aracılığıyla gönderildi

[Doğan Erbahar]

Yok Nuri Hocam, videodaki olay şu: Beyaz ve kırmızı sarkaçlar birbirinin tıpatıp aynısı, sadece başlangıç koşulları çok çok çok az farklı birbirinden. Bir tanesini 20,00 dereceden bırakmışsın, diğerini 20,01 dereceden gibi. Bu farklılığı başta göremiyoruz, ama kısa süre sonra takip edilemeyecek kadar başka mecralara evriliyorlar. Başlangıç koşullarına bu kadar hassas bağlı olan sistemlere kaotik deniyor. Teknik olarak kaos kuralsızlık demek değil, kurallar basit ve belli, işte yerçekimi, newton hareket kanunu vs...

Kaotik davranışın ortaya çıkması için illa binlerce atom moleküle de gerek yok esasında bu örnekte görüldüğü gibi, hareket denklemlerinde birbirinin konumlarına veya durumlarına bağlılık varsa bu ortaya çıkabiliyor. Bu denklemleri yazmak hiç zor değil, iki satırda çıkartılır, yani kurallar belli ama çözmek çok zor.

Çoğunun analitik çözümü yok. Bunların incelenmesi ancak bu simülasyondaki gibi nümerik olarak yapılıyor ve sağlıklı yapabilmek için de zaman adımlarını çok kısa tutmak gerekiyor. Buna rağmen yine de çok uzun vadede neler yapacağını hesaplayamıyorsunuz.

Burada kısıtlayıcı faktör hesap gücü yetersizliği. Bilgisayarlardan meded umuyoruz, geliştikçe 3 gün sonrası yerine 5 gün sonrasını da kabul edilebilir bir hassaslıkta hesaplayabiliyoruz... Bu açıdan hava olaylarının tabiatı ve öngörüsü ile benzerlik gösteriyor.

[nuri_kongur]

Eyvallah Doğan hocam. Detaylı açıklamanızdan ilk verdiğim tanım olduğunu anladım.  Benim karşı çıkmama sebep olan şey ise Kaos kavramının batı düşünce tarihindeki tanımı idi. Yeni bir şey öğrenmiş oldum. Teşekkürler
Sizden sonra biraz sözlük karıştırdım ve aşağıda ekran görüntülerini verdiğim tanımlara rastladım.
Açıklamalar beni de sizi de teyid eder nitelikte.
Benim rezervim. Tamamen düzensizlik ve öngörülemezlik.

Burada ise sizin verdiğiniz açıklama paralelinde. İnsanın normalde fark edemeyeceği küçüklükteki detayların sonucunda ortaya çıkan şey. Detaylar fark edildiğinde hesaplayabiliyor. Ama günümüz şartlarında farkedilmesi çok zor .

Selam ile ‍



Tapatalk kullanarak iPhone aracılığıyla gönderildi

[Doğan Erbahar]

Eyvallah, ikinci ekran görüntüsü süper açıklamış