Yazımın başlığını belirlerken kullandığım sözcükler üzerinde çok düşündüm. Günlük konuşma ve yazışmalarımızda kullandığımız sözcükler; Türkçe, Arapça, Farsça ve Frenkçe’nin karışımı. Bana göre yabancıların Türkçemizi zor öğrenmelerinin en önemli nedenlerinden birisi bu. Farklı dillerden dilimize girmiş olan aynı anlamlı sözcüklere başka anlamlar yükleyebiliyoruz. Şimdi bahsedeceğim sözcükte olduğu gibi.
Ortak değerlere sahip olduğumuz, iyi anlaştığımız, bazen isteyerek, bazen de aynı ortamı paylaştığımız için kendimize yakın hissettiğimiz insanlara Türkçe olarak “Arkadaş” , Farsça olarak “Dost”, nadiren de olsa Arapça olarak “Refik” diyoruz. Bu üç kelime aynı anlama sahip oldukları halde birçoğumuz arkadaş ve dost kelimelerini ayrı amaçla kullanıyoruz. Yakınlarımızın geneline arkadaş derken, daha yakın bulduklarımıza dost diyoruz. Bu şekilde “dost” gibi anlam yüklediğimiz bir sürü kelime var.
Kara hayatımda sosyal, girişken sayılabilecek birisiyim. Üniversiteden arkadaşım olan eşimin insanlarla hızlı tanışma merakıma atfen yıllardır bana takılmak için kullandığı meşhur bir cümlem bile vardır; “Merhaba ben Mücahit”. Arkadaşlarım arasında çocukluk çağımdan beri görüştüğüm kişiler de var, daha sonra üniversite ve iş çevresinden kendime yakın görüp kopamadığım insanlar da. Temel ihtiyaçlarım için genelde esnafla alışveriş yaparım. Zamanla onlarla da arkadaş olurum. Doğru ya da yanlış, her erkeğin sürekli gittiği ve zamanla arkadaş olabileceği kendi, berberi, kendi çiçekçisi, kendi kuyumcusu, kendi kitapçısı, kendi kasabı, balıkçısı vb. olmalıdır diye düşünürüm. Şu meşhur hayat üniversitesi benim hem alttan hem üstten ders aldığım sürekli bir eğitim kurumudur. Ben ne kadar sosyal olmaya çalışsam da kendi hayat gailemin içinde ihmal ettiğim birçok arkadaşımla zaman içinde isteyerek ya da istemeden koptuk. Bazıları beni ben yapanlardandı ki, onları kaybetmek benim ayıbımdır. Ama çoğunluğu, olsa da olur olmasa da diyebileceğim kişilerdendi. Babamın daha çocukken aklıma soktuğu bir Konfüçyus özdeyişi “Her zaman kendinden bilgelerle arkadaşlık yapmalısın” der. Ben de zaman içinde arkadaşlarımın birçoğunu eledim. Birçoğu tarafından da elendim. İnsanların çoğunun sosyalleşmeyi sosyal medyada olmak sandıkları bir dünyada Facebook’a yazmadığım için doğum günümü bile bilmeyen bir sürü iyi arkadaşım olsa ne olur olmasa ne olur değil mi? Denizle yakınlaşmadan önce insanın belli bir yaş itibariye yeni ve sıkı arkadaşlıkları çok zor başarabileceğini düşünüyordum. Denizciliğe amatör de olsa adım attığımda yepyeni bir hayata ve arkadaşlıklara da merhaba dediğimi anladım. Artık “Merhaba ben Mücahit “ demeye fırsat bulamadan, başkaları bana elini uzatıyordu.
Denizi ve denizciliği öğrenme merakım kadar, eski denizcileri ve arkadaşlıklarını da merak ederim. Tarihte ve mitolojide denizler üzerinde kurulan, kader birliğinden arkadaşlığa evrilen yakınlaşmalar… Antik çağlardan beri geçimini denizden sağlayan Fenike’li balıkçılar, yine o dönemlerde Ege’de savaş gemileriyle dolaşan ilk donanma erleri, altın postun peşinde Argo gemisiyle birlikte yola çıkan kahramanların Poseidon’dan sonra en güvendikleri kişiler, uzak denizlere giden Vikinglerin Nijor’a birlikte dua ettikleri yoldaşlar, Denizci Sinbad’ı esrarengiz bir adada unutup giden tayfası, Oruç Reis’le birlikte Rodoslular tarafından esir alınıp kurtulmak için Allah’a yakaran levendler, Piri Reis’in Dünyaca ünlü olmasına yardımcı olan tarihten silinip giden bahriyeliler, Kolomb’la, Vasco Da Gama’yla, Macellan’la keşiflere katılan maceraperestler, denizleri okyanusları talan eden, tamamına yakını yüzme bilmeyip vitaminsizlikten dişleri dökülmüş çoğu sakat kalmış korsanlar, denizci olmadıkları halde Afrika’dan Yeni Dünya’ya gemi ambarlarında istif halinde taşınan köleler, Kutupları bulabilmek için dondurucu soğuklara meydan okuyan Scott’ın, Amundsen’in sıcakkanlı denizcileri, sünger toplayabilmek için tehlikeli derinliklere dalan, küçücük tirhandillerde günlerce kucak kucağa yatan, aynı tastan yemek yiyen deniz gurbetçileri, günümüzde ticari gemilerle Dünya’yı gezen profesyonel denizciler, denize çıkmadıkları halde hayatları boyunca onlarca tekne imal etmiş marangozlar, yarış tekneleriyle birbirine meydan okuyan sporcular, güvenliğimizden sorumlu deniz kuvvetleri, sahil güvenlikçiler, bir şehir hatları vapurunda halatları volta ederken sohbet eden çımacılar ve yazmayı unuttuğum denizlerin şahit olduğu milyonlarca kesişen hayat hikayesi ve onların deniz üzerindeki arkadaşlıkları… Bizim gördüğümüz deniz, bütün bu insanların ve arkadaşlıklarının bir toplamı aynı zamanda. Her geçen gün artan bir birikim… Benim düşüncemin aksine, Zeyyat Selimoğlu, “Kıç üstünde toplantı” adlı kitabındaki öykü kahramanlarından birisine “Dünya’da her şeyin yaşlanıp yıpranarak değiştiğini, sadece denizlerin hep genç ve aynı kaldığını “ söyletir.
Denizlerde ister deniz emekçisi, ister amatör denizci olalım her zaman başka insanlara ihtiyaç duyarız. Bizim teknemizin bir balıkçı barınağında olması, ben ve eşim için denizciliğe ilk adımı doğru yerde atma anlamında çok büyük bir şans oldu. Hem emekçiler hem de amatörlerin arasında kabul görmek onları tanımak çok büyük bir keyif. Düşünün, kırk yaşına gelmiş, evlenmiş, iş güç sahibi olmuşsunuz, kendi çapında ağırlığı olan biriyken bir anda bir sürü kurt denizcinin arasına düşüyorsunuz. Bütün o ağırlığınız barınağın girişinde, dışarıda kalıyor. Burada acemi bir denizci adayı olarak küçük bir çocuk gibi yeni bir kimlikle dolaşıyorsunuz. Kimse size saygısızlık etmiyor, küçük görmüyor. Her fırsatta acemiliğinizden dolayı size neşeyle takılıyorlar. Diğer denizciler sizden yaşça küçük olsalar bile, size yarı şefkatle, yarı sertlikle ağabeylik yapıyorlar. Evin en küçük çocuğu gibisiniz. Herkesin sevdiği ama yumuşak da davranmadığı bir küçük kardeş… Bunu sadece size karşı değil, her gelene yapıyorlar. Siz doğru davranırsanız krediniz hızla artıyor. Yanlışsanız bile krediniz birden değil, yavaş yavaş tükeniyor. İşte böyle zengin gönüllü bir dünya… Böyle sabırlı insanların dünyası… Denizde hangi limana giderseniz gidin sizi mutlaka birileri karşılıyor. Palamar halatınızı alıp bağlıyor. Kara hayatında alışılmadık bir şey bu. Sadun Boro ve diğer gezginlerimizin anılarında her gittikleri yerde yeni dostlar edinmeleri, Teoman Sarıaslan’ın sac teknesinin hasar gören tabanını tamir edebilmesi için hiç kimseyi tanımadığı Malezya’da herkesin gel git süreleri boyunca seferber olması, 80 yaşından sonra yelkenli teknesi olan Orfoz Kaptan’a tüm çevresinin yardımcı olması, sadece denizde yaşanabilecek güzellikler.
Denizde yakalandığımız her fırtına, her zorluk insanın aklını başına daha çok getirdiği gibi, öz güvenini de pekiştiriyor. Yine de deniz, yalnızlığı değil hep beraber arkadaşlığı, aynı gemide ya da farklı gemilerde bir ekip olmayı gerektiriyor. Çocukken mahallede genç bir ağabeyin üç beş çocuğa futbol dersi verirken “Haydi ben tekim siz hepinizsiniz!” diye meydan okuması gibi, deniz tek, biz hepimiz. Deniz, bize her daim ders verirken, bizi birbirimize daha da yakınlaştıran ağabeyimiz, ablamız.
Heyamolahey forumu başka bir forumda tanışıp dost olmuş insanların oluşturduğu yeni bir oluşum. Heyamola adı, denizdeki arkadaşlığı, dayanışma ve paylaşma kültürünü tek kelime ile anlatan ama milyonlarca şey çağrıştıran dünyanın en kısa destanlarından birisi bence. Gönlünün bir yarısı burada diğer yarısı önceki forumda olan pek çok üye gibi ben de, bu forumlar sayesinde tanıdığım arkadaşlarımla gurur duyuyorum. Kısa zamanda burada bu forumlarda gördüğüm arkadaşlığı iki ayağı da karada olan yakınlarıma anlatmaktan büyük keyif alıyorum. Yine de tam olarak aktarmayı beceremiyorum. Burada nelere şahit oldum. Kötü bir havada hem yelkende hem motorda problem yaşadığımızda, kendi yakıt sıkıntısına rağmen bize eşlik eden, Marmara’nın ortasında rastladığı bozulmuş bir tekneyi yedekleyip onlarca mil çeken, arkadaşları denizdeyken onları uydudan vardiyalı bir şekilde takip edip, yönlendiren, güneye giderken, çapası dipte mahsur kalan hiç tanımadığı denizciye yardım için yolunu değiştiren, denizlerin temiz kalması ve yeni nesillere denizciliği öğretmek için şenlikler organize eden, kronik bir teknik problem için uçağa atlayıp, İzmir’den Mersin’e yardıma giden, başka bir denizcinin yakınının yattığı mezarlıktan geçerken onun için düdüğüyle selam veren, teknesi olmayanları her daim teknesinde ağırlayan (hem de çok fazla kişi), aramızdan ayrılanlar anısına etkinlikler düzenleyen, okyanus geçmek isteyenlere maddi manevi destek sağlayan, denizcilikle ilgili bilgileri her gün birbiriyle paylaşan, hayallerinin neresinde olduğunu sorgulatan, denizcilikle ilgili sürekli bilgi ve cesaret veren buraya yazmakla bitmez yüzlerce farklı insan, arkadaşlıktan, dostluktan öte bir mertebeye ulaşıyor. Sanki ilk çağlardaki başlangıç noktasındaki gibi kader birliği ediyoruz. Doğru hatırlayıp hatırlamadığımı bilmiyorum ama Büyükdağ’ın bir cümlesi beni çok etkilemişti. Buradaki dostlardan birisini anarken “ kavga dövüş sevdiğimiz bir ağabeyimiz” tabirini kullanmıştı. Bu tanımlama çok etkilemişti beni. Denizin her zaman sakin olmaması gibi, bizim de her günümüzün bir olması gerekmez. Başlığı belirlerken zorlandım demiştim. Amatör denizciliğin tanımında “denizciliği kazanç için yapmayan” deniliyor. İtiraf edeyim ben amatör denizci değilim. Çünkü aşırı kazanç elde ettim. Bir dolu insan kazandım denizden.
Bu forumda, barınağımızda, denizde, gittiğimiz tüm marina, barınak ve koylarda yeni insanlar tanımaya, onlarla bilgi ve deneyim alışverişinde bulunmaya devam edeceğim. Denizde şansımız da varsa Dünya’yı dolaşabiliriz, en güzel balıkları, deniz kuşlarını görebiliriz, muhteşem şafak sökümlerine, gün batımlarına rastlayabiliriz. Ama bunları paylaşacak dostlarımız, arkadaşlarımız, refiklerimiz olmazsa, bunlar neye yarar? Alın işte, eş anlamlı tüm bu sözcükleri kullandım. Zamanla denizden daha çok insan kazanmayı daha çok arkadaş tanımayı ümit ediyorum. Siz de beni tanımak isterseniz,
- Merhaba ben Mücahit.
Gönderen