Rahmetli Habip ağbeyin çalışmasını bir ara indirmiştim. Resimleri ve kendi açıklamasıyla aşağıya ekliyorum. Mekanı cennet olsun...
BEDAVA ÖN-YELKEN SARMA SİSTEMİ...Tek başına denizde gezmeyi herkes sevmez... Ama ben seviyorum... Pruvasında civadra olan bir teknede flok açmanın zorluğunu geçtiğimiz senelerde gördüm... Dümeni bırak, baş üstüne yüzü koyun kapaklan, kilitleri tek tek istralyaya geçir... Mandar ipini çekerken teknenin kendi kendine yaptığı manevraları kolla... Sağından, solundan geçen motoryatların şaşkın bakışlarına aldırma... İskotaların yüzünü kamçılamasına göz yum... "Zor iş" dedim ve bir Ön Yelken Sarama Sistemi aradım. 1000 dolar'dan aşağıya'da bulamadım. "?...!" diyerek aldım kalemi elime, gaz lambasını yaktım, kamaranın tabanına çöreklendim, başladım düşünmeye... Yanda gördüğünüzü çizmişim... (Leonardo ya inat...) Cumartesi, Tuzla'ya, krom hurdacısına gidip, elimde kumpasla biraz dolaştım... Bir de ucuzundan çanta tipi kaynak makinası aldım... Aşağıda detaylarını anlatacağım neredeyse bedavaya malolacak ROLLER'i yaptım. Şimdi, başüstüne gitmeye bile gerek kalmıyor. Sadece havuzluktan bir ipi çözüyorsunuz, iskotayı çekerken o ipi salıyorsunuz, o kadar... Sert havalarda eğer orsaya girmek gerekmiyorsa cenova'yı yarım bile açabiliyorsunuz.
Yapım için genel bir bilgi vereceğim, sonra daha detaylı çizdiğim resimlerde her şeyi göreceksiniz
Diğer resim ise sayfa sonunda.
Tabii işin kolay bir boyutu da var. (Hadi, sizi biraz dolduruşa getireyim) Satın aldınız...? Bir düşünün!... Karton koliden çıkan pırıl pırıl parçaları nazikçe okşuyorsunuz. Üzerinde"Plastimo" yazan kullanım klavuzu hemen yanıbaşınızda. Cüzdanınız biraz hafiflemiş ama o, teknenize gerçekten yakışacak!.. Hadi bilgisayarınızı kapatıp deniz mağazalarının yolunu tutun... Çok samimiyetle söylüyorum bu, en zahmetsiz ve kesin çözüm getirecek yol... Size bazen imreniyorum... Haydi..! birlikte gidip iyi bir marka seçelim...
Hala okuyorsanız, ben'de devam edeyim... Belki yazıyı okuduktan sonra, yine hazır bir şey satın alırsınız. Bir sürü dertten de kurtulursunuz. Ama benim mantığım ve bakış açım farklı. Siz bilirsiniz..?
Sistemin genel malzemesi kromdur. Hurdacılardan parçaları hazıra yakın bulabilirsiniz.
Alt Makara: Bu makara iki daire ve iki borudan oluşuyor. Borulardan biri çekme ipinin içine sığacağı bir boşluk bırakacak şekilde iki daire parça arasına monte edilecek. Bu borunun çapı ne kadar büyük olursa, o kadar az güç ile yelkeni sarabilirsiniz. Ancak fazla ip çekersiniz. "İş = Kuvvet x yol" formülünü hatırlayın... Üst dairenin bir üstündeki boru ise,Yelkenin üzerine sabitleneceği alüminyum profilin formuna ve çapına uygun olmalı. Ayrıca alüminyuma bir şekilde sabitlenmeli. Çünkü en büyük yükün geleceği nokta burası. Benim bulduğum alüminyum elips şeklinde olduğundan, bu boruyu da elips yaptım ve içinde dönme imkanını ortadan kaldırmış oldum. Profil daire kesitli olursa sabitleme problemi oluyor. Sabitleme işi için siz de bir formül düşünün. Ana makaradaki delik vs. resimde görülüyor. İsterseniz başka türlü de yapabilirsiniz. Ancak makaranın üst deliğini daha büyük açarsanız, istralyaya sürtünmez ve aşındırmaz. Bir de şunu özellikle gözönünde bulundurun; Direğe bu roller ile vereceğiniz ilave ağırlık teknenin stabilitesini etkileyecektir. Benim teknede basit hesaplamalarım sonucu 1/7 gibi bir oran çıktı. Yani direk ağırlık merkezine uygulanan 1 kg lık bir ağırlık salmaya 7 kg gibi bir ilave gerektirdi. Ben zaten salmada bir ek istiyordum. Onu yapınca problem kalmadı.
Çatal: Bu en alt parça bir lamadan bükülecek ve resimde gördüğünüz gibi delikler delinecek. Yukarıdan inen çelik tel norsmeni veya rodansası bu lamadaki deliklere bir pim ile takılıyor. En alt deliği ise bodoslamaya sabitlemeye yarıyor. Ben doğrudan bastonun ucuna bağladım ve direği pupa çarmığından gerdim. İsterseniz siz o kısma liftin takın. Ama, liftini kendi kendine boşalmaması için kontra somunlarından çok iyi kilitleyin. Çatalın orta kısmına ince çaplı krom bir boru, alt kısmından kaynatılacak. Bu boru, makaraya yatak görevi yapıyor ve makaranın delik kenarının çelik tele sürtünmesini önlüyor. Çekme ipini geçireceğiniz halkalı parça makaraya yakın olmalı ama sürtünmemeli. Bunu çatalın herhangi bir yerine kaynaklayın.
Profil: En çok aradığım malzeme bu idi. Ne Efma'sını bıraktım ne alüminyum fabrikalarını. Bazı firma kataloglarında var, fakat stokları yok. Sipariş üzerine (200 kg.) yapıyorlardı. Bu profil, içinde yelkenin kenarhalatının geçeceği bir kanalı bulunan, ayrıca ortasında da istralyanın geçeceği bir deliği olan kesitte. Bu malzemeyi piyasada bulamazsınız. Deniz malzemesi satılan mağazalarda var ama pahalı. Aslında bu roller için onu satın almaya da değmez... Ben, duş kabinlerinde kullanılan köşeli bir profili tam alacakken, marina da atılmış bir roller profili gördüm. Atılmış da olsa sahibini araştırıp buldum haber gönderdim. Eski sahibi onu attığını, zaten eğri büğrü bir şey olduğunu ve benimde işime yaramayacağını söylemiş. Ben zorla ona talip oldum ve bir aracı ağabeyimize yetmişlik bir şişe hediyesi ile almış oldum. Düzelttim, temizledim, kullandım.
Tepe parçası: Bu da yelkenin yukarıya çekileceği makarayı içeren parça. Resimde görüldüğü gibi fiber malzemeden bir yatak parçasını içeren krom boru parçası. Benim istralya teli galvaniz olduğundan, buradaki sürtünmeyi engellemek için tele bir radyo anteni borusu parçası geçirdim ve bunu 404 ile yapıştırdım. Unutmadan söylemeliyim, tele boydan boya bir plastik hortum geçirirseniz, profile içeriden sürtünmez.
Bu derme çatma görünen rollerin kurulmasına gelince iyi düşünüp montaj sırasını iyi saptayın. Tele tesbih dizer gibi parçaları sırayla takıp, en son norsmeni bağlamalısınız.
Kullanma şeklini bu yazıyı okuyorsanız biliyorsunuzdur sanırım. Ana prensip, yelkeni açınca çekme ipi
makaraya kendiliğinden sarılıyor. Bu ipi çekince de yelken, profile sarılmış ve kapanmış oluyor.
Bu roller tabii ki geliştirilebilir. Birtakım yararlı ilaveler yapabilirsiniz. Makara muhafazası rulman vs. gibi. Ayrıca bunların profilsiz ve yelkene sabitlenmiş tel ile çalışan tipleri de var. Ama benim kafam bu tiplere yatmıyor. Nejat'ın teknesindeki, geçen sene, yelkeni sarıncaya kadar bize neler çektirdi neler. Bu yüzden bir cep telefonu, hala kapsam alanı dışında... Denizin 20 metre dibinden çekmezmiş.(!).
Maliyet: Hurdacıdan alınan birçok parça birşey tutmaz. Aluminyum profili benim gibi atılmış bir malzemeden yaparsanız para ödemezsiniz. Civata, hortum vs gibi malzemeler teknenizde var biliyorum. Kaynak makinesi lazımsa bir arkadaşınız ödünç verebilir. Gelelim krom istralya teline. En pahalı malzeme bu..! Sahi! sizin teknenizde zaten istralya yokmu?.. Onu kullanın gitsin..! İşte, bedava roller. Tabiiki şaka.. Siz yine de üç beş kuruş ayırın bu iş için.
Kolay gelsin... (Habip Atınç)
Gönderen
Konu: Furling arıyorum...