Bülent reis bekle anlatıyoruz .. Oraya da gelicez..
Gerçekten çok keyifli bir konudur. Baştan biraz itici glir ancak anlamaya başlayınca devamı gelir.
Yani efendim eğer tam bulunduğunuz noktada güneşin saat kaçta en yüksek noktada olduğunu bilirseniz, bulunduğunuz boylamı bulursunuz. Bulunduğunuz boylam da size ne kadar doğuda ya da barıda olduğunuzu söyler.
Tam da en yüksek noktada eğer güneşin ufuk ile yaptığı açıyı da bilebilirseniz, bu size enleminizi verir ki böylece ne kadar kuzeyda ya da güneyde olduğunuzu bulursunuz.
Yani sevgili Bülent reis, güneşin en yüksekteki anda saati bilirseniz bu size doğu batı yönündeki koordinatınızı, ufuk ile yaptığı açı ise ne kadar kuzey yada güneyde olduğunuzu bilmenize yarar. Yani ikinci koordinatınızı bulursunuz. X ve y gibi yani.
Şimdi insan bunu yazarken bile karıştırabiliyor. Hep hatırlamanız için şöyle düşünün.
Ekvatorda gidiyorsanız güneşin ufuk çizgisi ile yaptığı açı daha yüksek olacak. Kutup dairesine yakın gidiyorsanız güneşin en yüksekte dahi olsa , ekvatora göre çıkabileceği yükseklik daha düşük olacak.
Yani ekvatora yaklaştıkça , güneşin ufuk çizgisi ile yaptığı açı daha büyük olacak. Böylece çok ama çok kaba bir tahmin yaparak kuzey güney yönünüzü tahmin edebilirsiniz, ne kadar güneyde olursanız , açı o kadar büyüyecek.
Şimdi efendim peki bulunduğumuz noktada güneşin saat kaçta en yüksek seviyede olduğunu kabaca bilemezmiyiz? . Biliriz efendim niye bilemeyelim. Şimdi bursya resmini alıp koymak zor. İnternetten bulunuz. Time zone map diye arattınızmı hoop karşınızda.
Şimdi bu harita size başlangıç meridyeni yani grinviç e göre ( hüseyin abi böyle yazmış hoşuma gitti ) bulunduğunuz yerde başlangıç meridyenine göre saat kaçta güneşin en yüksek noktada olduğunu söylüyor.
Tabi önce saat olarak lokal saat kullanmaktn vaz geçeceksiniz. Saati grinviçe göre söyleyeceksiniz. Hatta size ilginç bir bilgi de vereyim. Time zone map ta grınviç dilimi z harfi ile gösterildiğinden bu grinviç saatinin adı " zulu time " olarak geçer. Hani şu filimlerde oyunlarda duyduğunuz zulu time , başlangıç meridyenine göre saatin kaç olduğunu anlamamıza yarar.
Şimdi grinviç te saat tam 12 de güneş en tepede diyelim. Bu hritada güneş doğudan batıya doğru ilerler. Bu durumda Türkiye zulu time a göre saat 10 gibi güneşin en tepede olduğu anlaşılır. Bir fikir vermek açısından söyleyeyim kazabblanca da ise saat 13 te zulu time göre güneş en tepede olur.
Şimdi tahminen saat kaçta güneşin en tepede olacağını biliyoruz ya. Şimdi tam zamanını bulmaya kaldı iş. Bu arada bu Hüseyin abinin çubuk yöntemi de fena değil hani. Sekstant ile uğraşacağına , dik çubuğu, ne zaman gölge iyice kısaldı tam o sırada saate bak , al sana güneşin en tepede olduğu an.
Wikingler ile ilgili dizide görmüştüm. Denizn etkisinden kurtulmak için çubuğu daire şeklinde bir tahtaya çakıp, onu da kova içinde yüzdürüyorlardı.
Gerçi her durumda yine de sekstanta ihtiyacımız olacak. Çünkü tam o an açıyı da bilmemiz lazım ya.
Şimdi bu sekstan ilgin alet. Aslında çok basit. Ayna yardımı ile baktığınız iki referans noktasını birbirine çakıştırdınız mı tam o anda gördüğünüz açı, size bu çakıştırdığınız iki referans noktası arasındaki düşey açıyı veriyor.
Bu kadar. Tekne sallanırken nasıl ölçücez filan,, bekleyin efendim. Onları da anlatıcam.