[Ahmet Kabaalioğlu]

Son Denk Kayıkçısı ile çok küçük yaşlardan itibaren denize çıkma şansına sahip olan biri olarak ,dinlediklerimden ve araştırmalarımdan yola çıkarak kısaca "Denk Kayığı"ile ilgili bilgilerimi ve tarihteki rolünü paylaşmak istiyorum.
Kısaca bahsetmek gerekirse "Pereme Kütüğü" olarak ta nitelendirilen ve "önce kabuk" metoduyla üretilen kürek ve yelken ile yürütülen yöreye özgü bir yük kayığıdır. Liman olmadığı dönemlerde gemi boşaltma ve yüklemede kullanılırlarmış. Milli Mücadelede tüm cephane bu kayıklar ve kayıkçılar tarafından karaya çıkarılıp Anadolu'nun içlerine kağnılarla ulaştırılmıştır. Bu yüzden İnebolu Kayıkçılar Loncası'na da Beyaz Şeritli İstiklal Madalyası verilmiştir. Bu Yüzden İlçeye de  "Kayıkla Kağnının Mucizeler Yarattığı Belde" denilmiştir.
İşte bu denk kayıklarından son birkaç tanesinin sahibi benim büyük dayım olurdu. Gerçek anlamda "Son Denk Kayıkçısı" rahmetlinin kendisi idi. Liman yapılmadan önce maden gemilerine kazanlarla kıyıdan her hava koşulunda aralıksız bakır madeni taşırmış.(Bakır ve pirit madeni Kastamonu'nun Küre İlçesinde çıkarılır ve İnebolu'dan deniz yoluyla sevk edilirdi.) Onunla denizciliğinin son zamanlarında, çok küçük yaşlarımdan itibaren denize çıkabilen son aile ferdi olma şansı da benim olmuştu. 

Denk Kayıklarının son örnekleri İstanbul'da Deniz Müzesinde ve İnebolu Belediyesinde  mevcuttur. İnebolu’dakilerden bir tanesi yüzer vaziyette olup hala 9 Haziran Kahramanlık günlerinde temsili olarak cephane taşımaktadır.Ekleyeceğim resimde görülen kayık yüzer halde olup; dümen palası, yekesi, kürekleri ve farş tahtaları hariç tamamen orjinaldir.

[Ahmet Kabaalioğlu]

Denk Kayığının denizdeki hali hiç paylaşılmamıştı arşivimde varmış bir kaç tane; buyrunuz.

[Ahmet Kabaalioğlu]

[Ahmet Kabaalioğlu]

[erdal duran]

Çok narin bir kız. Eminim çok hafif ve hızlıdır.

[Ahmet Kabaalioğlu]

Çok narin bir kız. Eminim çok hafif ve hızlıdır.

Bu bir yük kayığı Erdal Reisim. Kapalı güverte olup melezleştirilmiş ve hızlı olanları varmış. Ama resimde görülen olabildiğince dayanıklı, ağır bir kayık tüm ağırlığına rağmen kürekte iyi yürürmüş. Özelliği ve işlevi her hava koşulunda  liman olmayan bir kasabada gemilerden kıyıya yük taşımakmış. Büyük dalgaların önünde yüklü vaziyette yüzlerce hamal tarafından çekilerek bir kerede kıyıya alınırlarmış.Bu yüzden bir denk kayığı parçalanana kadar yüzlerce kez kıyıya çekilip yüzdürülürmüş. Resimdeki  kayık son iki örnekten biridir.Diğeri  İstanbul'da Deniz müzesindedir.

[erdal duran]

İşlevi bizdeki mavnalarla aynı ama yapısı çok narin. Ağır oluşuna şaşırdim. Armuzların üzerinde küpeşte bile yok, ama yük taşıyacağı için sarma tahtaları ve armuzlar kalın yapmışlar sanırım.

[Ahmet Kabaalioğlu]

İşlevi bizdeki mavnalarla aynı ama yapısı çok narin. Ağır oluşuna şaşırdim. Armuzların üzerinde küpeşte bile yok, ama yük taşıyacağı için sarma tahtaları ve armuzlar kalın yapmışlar sanırım.

İlginç olanı önce kabuk yapılıp sonrasında postalar yerleştiriliyormuş.Sargı tahtaları olabildiğince kalın.

[Ahmet Kabaalioğlu]

Mevcut Denk Kayığı ,
İnebolu'nun Kahramanlık günü olan 9 Haziran da hala temsili olarak cephane taşır.

[Can Deniz <Ercan H>]

Ahmet çok güzel bilgiler.
Vasatta ve başa yakın, birde kıç bordada ki dışa çıkıntılı dikdörtgen yapılar kürek yuvasımıdır.

[Can Deniz <Ercan H>]

Yazdıktan sonra kürek çekerken ki resim geldi.
Demek kürek yuvası değil nedir o 6 adet çıkıntı.

[Ahmet Kabaalioğlu]

Kayna adını verdiğimiz bağlantı elemanları, çıkıntılı kısımlardan gidibot halatlarını yani sapan halatlarını geçirip hamallar asılıyorlar diye biliyorum.

[Tan Kaan Özkan]

Çok güzeller. Şu tarif bile ne denli özel olduklarını anlatmaya yetiyor ;

"8.80 m boyunda , 1.92 m eninde ve 0,90 m yüksekliğinde ki tekne “önce kabuk yöntemi” olarak tanımlanan yapı tekniğine göre inşa edilmiştir.Bu tekniğe göre teknenin önce dış kaplamaları eğri ve kesme çivilerle bağlanmakta , daha sonra ısıtılarak şekil verilmiş nal şeklindeki postalar ile tekne yapısı kuvvetlendirilmektedir."

Sanırım kayna, denk kayıkları gibi bir kaç kayıkta yatay, hem sapan bağlamak,hem de gerektiğinde el ile itip, çekebilmek için. Akdenizde ki gördüğüm bazı teknelerde bu elemanların dikey olanları da var ve omuzluklara yerleştiriliyor. Ama yatay bizim coğrafyada çok daha kullanışlı.

[Ahmet Kabaalioğlu]

Bu resimde çalışma şekilleri de net görülebiliyor sanırım.

[Ahmet Kabaalioğlu]

Denk kayığına dair iki adet video hazırladım . İlk videoda  Rahmetli Mustafa Yaşar abi tarafından yapılan belediyeye ait  Denk kayığını görüntüledim.
Buyrunuz;

https://www.youtube.com/watch?v=ta6VxYWguQU