[Mustafa Ertör]

Ön yelkeni küçültmek derken anayelkene camadan vurmak deniyor.Sanki anayelkene camadan vurulur gibi.Biz de İYK da camadan deyince anayelkene yönelirdik. Ama daha önce de dediğim gibi BabaTunca'da önce ön yelkeni sonra ana yelkeni küçültüyorum.

[O.Utku Uçkan]

Beyler benim teknede aldığımda 9 takım yelken vardı.

Bumba şu meşhur ana yelkeni üzerine saran sarma sistem.

9 yelkenin 3 adedi ana yelken. Üçünün de bumba yakası ve orsa yakaları farklı boyda ve üçünde de camadan bağlamak için

yeterli boyda halatlar üzerlerinde hazır.

Ana yelken alanı kısa vadede küçültülmek istenirse üzerinde takılı ana yelkene camadan vuruluyor.

Uzun süreli küçültme gerekiyorsa yelken boyu uygun olan ile değiştiriliyor.

Fırtına durumu söz konusu ise fırtına floğu takılıyor herhalde, fırtına floğunu hiç takmadım bu arada.

Roller cenoa 1 adet ve sararak küçültüyorum.

Uzun zaman kullanılacağı düşünülüyorsa,roller cenoa sarılıyor ve direk tepesi ile baş arasınnda çekilen halata takılacak donanıma

sahip, alan olarak daha küçük 2 ayrı boyda cenoadan rüzgar şiddetine uygun olan takılıyor.

Anlatılanları okudukça kavram kargaşasından ve de yeterli tecrübem olmamasından ötürü kafam karıştı.

Özellikle konunun daha uygun bir başlık altına taşınmasını ve terminolojinin (parantez içi kısı açıklamalar ile) daha anlaşlır

Kullanılmasını rica ediyorum.

Yazdıklarımda benim yelkenleri kullanımımda hata varsa lütfen düzeltin.


 

[Kaan Erdem]

Kişisel olarak ben teknemde önce 1.camadani vururum akabinde ise cenovayi kuculturum. Amacım 2 yelkeni eşit taşımaktır ve ana Yelken in 1.camadan vurulmuş hali bana cenovayi küçültmek için ölçek olur.Ana yelken mandar yakasının yüksekliği.
Sarma olmayan bir ana Yelkenim olması ve camadan için direk dibine gitmem gerektiği için özellikle egede varış mesafem öğleden sonraya sarkiyorsa yola çıktıktan kısa süre camadan vurarak kendimi zorlamam.

[O.Utku Uçkan]

Kaan'cığım,

Benim Far Out da okyanus geçerken  yapılacaklar diye düşünerek yazmıştım.

Teknemin eski sahibi bu yelkenleri eskiyeni değiştirmek şeklinde kullanmış.

Şu an en büyük ana yelken takılı ve diğerleri devre dışı.

Cenoalarda ha keza.

Rüzgar geniş apaz ise ve akşama varacağım marinaya bir an evvel varacak isem motor yelken giderim ve camadan falan

hak getire. 

Bendeki sarma sistemde camadana vurmak için bir kişi dümende olacaki2. kişi direk dibinde kolu çevirip ana yelkenin kızaklarını

kanaldan çıkaracak,3. kişi bumba üzerine sarılan ana yelken camadan halatlarını ana yelkeni arkaya çekerek düzeltip bağlayacak,

dede ise emir verip birasını içecek.

Tembel Cek'in gözünü seveyim 

[Öcal Turan]

Beyler benim teknede aldığımda 9 takım yelken vardı.


Fırtına durumu söz konusu ise fırtına floğu takılıyor herhalde, fırtına floğunu hiç takmadım bu arada.

Kullanmayacaksan bir şeylerle takasa girelim Utku dede.

[Tan Kaan Özkan]

 

Kayserili olmak böyle birşey mi abi ? 
Fırsatları görmek.

[Özgür Ökten]

Mesela bu da entersan çünkü önce ana yelken'e camadan vurulacak diyen bir kaç okul ve eğitmen biliyorum.
Bu durum eğitimde bir standart yok demek mi oluyor ?

Evet yok, çünkü teknelerin karakteristiklerinin ve deniz şartlarının bir standardı yok.

Eğitimlerde "önce bu, sonra bu.." gibi ezberleri ilk başlarda kolaylık olsun diye yapıyoruz, sonraki aşamalarda kursiyerlerin teknenin üstündeki yükleri hissetmesi, bu yükleri dengelemesi, bunları yapmak için kullanabileceği enstrümanları anlaması üzerine çalışıyoruz.

İnsanlar olayın sebep ve sonuçlarını doğru anlarsa duruma göre daha doğru kararlar verebilecek duruma geliyor diye düşünüyorum.

[Ahmet Kabaalioğlu]

Utku Dede'nin söylediği şekilde camadan ve yelken ile ilgili kısmı taşıyalım mı yeni başlığa? Bayağı güzel paylaşım oluyor başlıktan bağımsız şekilde.

[Tan Kaan Özkan]

Evet. Lütfen

[Tan Kaan Özkan]

Bir İngiliz gezgin bu konuda şöyle demişti mesela ;

Tekneni baştan direğe kadar bir parça ve direkten kıça kadar diğer parça olarak düşün. Seyir sırasında rüzgar ilk önce hangi bölgede ki yelkene çarpıyorsa önce onu küçült, neredeyse tüm armalarda geçerlidir, rahat edersin.

[O.Utku Uçkan]

Beyler benim teknede aldığımda 9 takım yelken vardı.


Fırtına durumu söz konusu ise fırtına floğu takılıyor herhalde, fırtına floğunu hiç takmadım bu arada.

Kullanmayacaksan bir şeylerle takasa girelim Utku dede.

Şu an teknede sadece fırtına floğu ve de balon duruyor.

Fırtına floğunu kullanacak bir durum olmaz inşallah.

Balonunda hikayesi var. Sen kaşındın dede hikaye anlatmaya bayılır.

Far Out u almış İzmir'e getiriyoruz. Avşa'ya doğru gelirken hava iyice durgunlaşınca cenoayı kapayıp balonu açmıştık.

Gece olduğunda teknenin eski sahibi rahmetli ve birlikte tekneyi getirdiğimiz arkadaşım içeride uyuyorlardı. Ben dümende

yalnızdım ve teknemdeki ilk günüm ve de gecemdi. Far out yavaş yavaş ilerlerken rüzgarın dönmesi ile balon,ne denir

bilemiyeceğim, problem yaratmaya başladı. Ben de dümeni sabitleyip balonu toplamaak için başa gittim.Tekne yavaş yavaş

dönünce balonla kapalı olan cenova arasında sıkıştım.O an denize düşüp kaybolacağımı düşünüp ne kadar korktuğumu hala

hatırlarım.O panik ile balonu nasıl topladım bilemiyorum.Rüzgar o denli hafif olmasa her halde ''acemi tekne sahibi ilk

yolculuğunda kayboldu'' adlı haberin kahramanı olacaktım.

O gecenin anısına balon hala o gece topladığım halde torbasında duruyor.  Anısına binaen Far out müzesinin demirbaşı.

Diğerlerinin yaramaz durumda olanları atıldı kullanılır diye tamir ettirdiklerim yerini buldu. Dede kullanmadığı malzemeyi

satmaz ama duruyor olsa seve seve verirdim.

Uyku öncesi dededen masallar dinlediniz 

[Öcal Turan]

Beyler benim teknede aldığımda 9 takım yelken vardı.


Fırtına durumu söz konusu ise fırtına floğu takılıyor herhalde, fırtına floğunu hiç takmadım bu arada.

Kullanmayacaksan bir şeylerle takasa girelim Utku dede.

Şu an teknede sadece fırtına floğu ve de balon duruyor.

Fırtına floğunu kullanacak bir durum olmaz inşallah.

Balonunda hikayesi var. Sen kaşındın dede hikaye anlatmaya bayılır.

Far Out u almış İzmir'e getiriyoruz. Avşa'ya doğru gelirken hava iyice durgunlaşınca cenoayı kapayıp balonu açmıştık.

Gece olduğunda teknenin eski sahibi rahmetli ve birlikte tekneyi getirdiğimiz arkadaşım içeride uyuyorlardı. Ben dümende

yalnızdım ve teknemdeki ilk günüm ve de gecemdi. Far out yavaş yavaş ilerlerken rüzgarın dönmesi ile balon,ne denir

bilemiyeceğim, problem yaratmaya başladı. Ben de dümeni sabitleyip balonu toplamaak için başa gittim.Tekne yavaş yavaş

dönünce balonla kapalı olan cenova arasında sıkıştım.O an denize düşüp kaybolacağımı düşünüp ne kadar korktuğumu hala

hatırlarım.O panik ile balonu nasıl topladım bilemiyorum.Rüzgar o denli hafif olmasa her halde ''acemi tekne sahibi ilk

yolculuğunda kayboldu'' adlı haberin kahramanı olacaktım.

O gecenin anısına balon hala o gece topladığım halde torbasında duruyor.  Anısına binaen Far out müzesinin demirbaşı.

Diğerlerinin yaramaz durumda olanları atıldı kullanılır diye tamir ettirdiklerim yerini buldu. Dede kullanmadığı malzemeyi

satmaz ama duruyor olsa seve seve verirdim.

Uyku öncesi dededen masallar dinlediniz 

9 takım yelkenin arasında balon görmeyince ben de bazılarını bir balonla takas edeyim demiştim.

[Ersin Böke]

Yettim..

Şimdi , önce hemfikir olduğumuz konuların altını çizmekte fayda var.

Doğru tasarlanmış yelkenli tekneler, tüm yelkenleri açık durumda ve uygun rüzgarda  hafif oranda orsaya çekerler.

Yelkenler açıldığı sıra ile kapatılır. Markoni arma da önce ana yelken, sonra cenova , kapatılırken de önce cenova sonra ana yelken kapatılır.

Yelken açarken ya da kapatırken rüzgar üstüne dönülür.



Her durumda , yelken açmak , kapatmak, camadan vurmak için yelkenlerin üzerindeki yükü boşaltmak esastır. Bunun için rüzgar üstüne dönülür. Yani rüzgar neredeyse tam kafadan alınır ki yelkenler kolayca açılsın, kapansın ve camadan vurulsun.

(Sarma ana yelken ve furling sistemleri ile yelkenciler , her durumda yelken açmaya ve kapamaya kalktıklarından , ciddi furling kazaları da oluşmakta . Bakınız Tayfun Timuçin 'in ilgili yazısı )

Yelkenli tekneler bayıldıkça performansları düşer. Optimum bayılma açısı tekneden tekneye değişmek ile birlikte genellikle 15 derecedir. Bu derecenin üzerindeki bayılmalar , yelkenli teknenin hızını düşürür.

Şİmdi sevgili Kaan Özkan, yukarıdaki maddelerde sanırım hemfikiriz. Sonrasında kech yelkenliler ve yawl da nasıl yelken küçültülür onu da tartışır öğreniriz. Belki bir gün lazım olur diye.

Apaz seyir ile yol alıyoruz diyelim . Hava sertledi camadan vurulacak diyelim. Armamız markoni ve cenovamız var.

Ne yapılması gerekir? Rüzgar üstüne dönüp, önce yelkenlerdeki rüzgar yükünü azaltmamız hatta mümkünse sıfıra yakın şekilde düşürmemiz gerekir. Rüzgar üstüne en kolay nasıl döneriz ? (bakınız Mutafa abinin yazısı ) Cenovayı küçülterek. Cenova kapalı olur ise tekne rüzgar üstüne daha kolay döner.

Cenovayı kapatır , rüzgar üstüne döner , Ana yelkene camadan vurur, sonra teknenizin yapısına göre cenovanızı istediğiniz oranda, (ana yelkeninizi dengeleyecek büyüklükte ) yavaş yavaş açarsınız.

Ya da Kaan abinin (Erdem ) in yaptığı gibi zaten bu oranı biliyorsanız, önceden mis gibi ana yelkeninize camadanı vurur , cenovanızı açar yürürsünüz.

Her durumda , rüzgar üstüne dönmeniz gerekeceğinden, gerektiğinden, bu durumda koskoca cenovanız ciddi  şekilde pırpırlayacağından, hele teknede misafiriniz varsa o ses ciddi korku vereceğinden , cenovanızı paşa paşa kapatır, (aksi durumda cenovaya zarar verebilrisiniz ) Ana yelkeninize camadan vurursunuz.

Yani, hiç bir şart altında , cenovanızı kapatmadan , ana yelkeninize camadan vuramazsınız. Zaten bunu yapmanız mümkün olmaz. Sarma ana yelken olan teknelerde yelken üzerinde yük varken, bunu yapmaya kalkar ana yelkeni küçültmeye kalkarsanız da bir süre sonra ana yelken sarma sisteminizi elinize verirler.

Daha bir uç örnek ile gidelim. Tekneniz hızla bayılıyor , yol altındasınız. Yelken küçültmeniz hatta kapatmanız gerek. Hangi yelkeninizi önce kapatırsınız?


Unutmayalım ki yelken kapatmak ta bir camadan yöntemidir. Camadan vurmak için , her durumda, her armada, her teknede rüzgar üstüne dönmeniz gerekir. ana yelkeninize camadan vurmak için önce cenovanızı kapatmak en doğru yoldur. Sonra rahat rahat ana yelkeninize camadan vurursunuz. (gerekir ise )

ana yelkeninizin bumbası ve bir iskotası olduğundan cenovayı kumanda etmekten daha kolaydır. Ana yelken ıskotasını boşladınız mı tekneniz doğrulur. Cenova iskotasını boşladığınızda cenovanız manyak gibi pırpırlar.

Markoni arma , cenova yelkeni olan bir yelkenlide  ,sert hava da cenovayı kapatmadan , rüzgar üstüne dönmeden , ana yelkenine kusura bakmayın ama zor camadan vurursunuz. (zor yerine nah yazacaktım ama ayıp olur diye yazmadım Kaancım. )

Son söz.. Ana yelken candır..

[Can Deniz <Ercan H>]

Far Out'un yelkenleri bende.
Utku abi önüme 4 torba koydu kullanılmamış hemi de.
Bak bakalım içinden işine yarayan ikisini al, diğer ikisini bana ver dedi.
Baktım baktım bi daha baktım.
Hepsi birbirinden güzel.

Hepsini Utku abiye geri götürdüm,
abi bunlar harika takım yelkenler, birbirinden ayırmamak gerek,  sen bunları portucuna koy dedim.
E  ben niye benim teknenin portuca koyuyorum ki,
al sen kendi teknenin portucuna koy ayrılmasınlar madem dedi.

Bende büyük lafı dinlediğim için aldım koydum kenara.

Sırada balon, fırtına yelken takımları, vinçler , sarma bumba sistemi, direk,  birde dümen var.
Nasıl olsa kullanılmıyorlar.

Motor la kabuk kalsın. Arada bir çalıştırıp devir deneyleri yapıp kendini eyliyor abim.

[Tan Kaan Özkan]

Asla, asla deme
"Hiç bir koşulda", "mümkün değil", olmaaazz. Ne demişler büyük lokma ye büyük laf etme.
Bir de her söylenileni işine geldiği gibi alıyorsun 

Arkadaş, öncelikle en iyisini bulmaya çalışıyoruz, sidik yarıştırmıyoruz ki. Şu iki satır konuşmalarda ve verilen eğitimlerden anlıyoruz ki bu işin "her halükarda", "kesinkes", "olmazsa olmaz" denebilecek bir hali yok. Hangi şartlarda hangisi daha doğrudur onu bulmaya çalışıyoruz. Görüldüğü üzere, her okul-eğitmen kendi doğru kabul ettiği şekli ile anlatıyor, tedbirli olanlar ise kesin konuşmak yerine daha geniş bir pay bırakıyor. Haliyle o eğitmen eğitimini almış ve yöntemi deneyimlemiş kişide aktarırken kendi bildiğinin en doğru olduğunu düşünerek hareket ediyor. Ben tecrübelere ve farklı deneyimlere önem veriyorum. Herkesi dinleyip farklı yöntemlerin sebeblerini öğrenmek istiyorum.
Yani kesin doğru yok. Şartlar değişken.
Okulların, eğitim verenlerin ve yabancı forumlarda ki konuşmalarına da baktım, herkes farklı birşeyler söylemiş. Senin gibi inat edenler de yok değil hani. Gerçi onlar ana yelken önce diye tutturmuşlar 

Bunları yazarken, daha önce örneğini verdiğim okulun-eğitmenin değil elimde ki başka bir okulun notlarından bir parça yazayım.

"Tüm yelkenleriniz açık iken, yelken alanı küçültülme yani camadan vurma zamanı geldiyse, standart olarak ana yelkenden başlarsınız,..................................Camadan vurmak için Anayelken üzerinde rüzgar basıncını azaltmak gerekir. En kolay yöntem ; Dar Apaz ya da Orsa seyirdeyken vurulur. Eğer Apaz, Geniş Apaz yada Pupa seyrinde olursanız önce Cenovaya Dar Apaz trimi yapın, her şey hazır olduktan sonra Dar Apaza dönün ve camadan vurmaya başlayın......." 

Yazdığım gibi, önemli olan hangi şartta, hangi teknelerde, hangi rüzgarda, hangi yöntem daha sağlıklı olabilir bunu konuşup, her duruma hazırlıklı olmayı öğrenmek.