MERSİN BALIĞI / Acipenser Sturio / Sturgeon
Eskiden Karadeniz’de kışları kalkan ağlarında her sezon bir tane yakalanırdı. Tam yılını hatırlayamıyorum ama bir keresinde iki metre kırk santimetre boyunda yakalamıştık. Bir güne yakın canlı kalmıştı. Karaya gelene kadar baş üzerine bağlamıştık. O zamanlar küçüktüm meğer bu mersin balığı solungaçlarını kapatıp karada iki gün kadar canlı kalabiliyormuş. Bu balık üremek için büyük nehir yataklarına giriyor. Yurdumuzda Sakarya, Kızılırmak, Yeşilırmak , Bartın gibi nehir ağızlarından içerilere giriyormuş. Kuzeyde ise Dinyeper, Dinyester, Tuna ve diğerlerine girermiş. Nehirlerin kirlenmesi ve nehirlere yapılan set, havuz ve barajlar ve de nehir giriş çıkışlarında yapılan bilinçsiz kaçak avlanma bu balığın sonunu getirdi. Ama Kuzeyde yetiştirildiğini duydum. Dişi balık vücudunun sekizde biri kadar havyar bulundururmuş. Özellikle de bu havyarı için uzun süre aynı balığın yaşamasına çalışıyorlarmış. Bir belgeselde havyarın nasıl sağıldığını görmüştüm. Rusya’da bayağı pahalı ve seçkin bir deniz ürünü durumunda. Yıllar önce bir kez Rusya’da yeme şansı buldum ama beğenmemiştim.
Şimdiler deartık kalkan ağlarında çıkarmı bilmiyorum ama belki trolcüler falan yakalıyordur. Ayrıca nasıl pişirildiği konusunda bir deneyimim yok muhtemelen ince dilim yapılıp tavası falan yapılıyordur. Bilenler paylaşırsa sevinirim.
Bulgaristan da nehirlerin kenarındaki havuzlarda yetiştiriyorlar ve canlı balık satılan (Sazan) çoğu yerde bir havuz da onlar için var. Tüketilen yaklaşık 1 m. Boyunda. Adına Akula (Köpekbalığı) diyorlar ama Mersin balığı olduğunu da biliyorlar. Hani Brandi ye Bulgar Rakısı dedikleri gibi.
Palamut dilimi gibi 2-3 Cm lik dilimler halinde kesip ,mısır ununa bulayarak tavasını yapıyorlar. Sadece ortasında bir kemiği olan lop beyaz etli lezzetli bir balık.
Eski bir tarihte İran da bir zengin sofrada 1.5 m.Lik Hazar Denizi versiyonunu komple fırına atıp tandır yapar gibi pişirmişlerdi , Üzerinden parçalar keserek yenildi, o da lezzetli idi.
Havyarı da tereyağ sürülmüş ve kızarmış lokmalık ekmeğin üzerinde güzel gidiyor.
Yarın bir fotoğrafını elde edersem paylaşayım. Demek ki kültür balıkçılığı zor değil bu yumurtası da kıymetli hayvanın, ülkemizde neden yetiştirilmez bilmem.