[Ahmet Kabaalioğlu]

Cem Gür Abimizin derlemesiyle,

"Varka"  ama orijinali Varkalas, döneminin en büyük gemilerinden biriydi.  Aynı zamanda Doğu Ege’ye özgü XIX. Yy’da  kullanılan bir çıpa cinsi idi. Varkalalar  Kuzey Ege’de 1915’ten sonra nadiren sefer yaptılar.   Adı diğer ülkelerin denizcilik geleneğinde de bulunan "Barka" ( Bazen kayık, bazen tekne, bazen de "barça" veya "barko" gibi gemi) sözcüğünden gelmektedir.

Varkalasın kıçı tekne boyunda ansızın kesilir ve tekne omurga hattına dikey bir ayna oluşturur.  Ayna dediğimiz bu dik kıç formu  zaman zaman  dışa doğru hafifçe eğimli de olabilir.

Aşağıdaki resimler Samos Varkalası







Aynanın oluşturduğu ve “takoz” denen bu kıç taftaki genişliğe dönemin diğer teknelerinde rastlanmaz. Aynanın ilk göze çarpan özelliği oyma ve renkli süslemeleridir.  Varkalasın bir diğer özelliği tam balta baş olmasıdır. Bodoslama 90 derecelik bir dik açı ile denize girer.  Yine de kullanım yöresi ve kullanım amaçları açısından değişiklik göstermiştir.
 
Samos, Ikaria, Fourni, Midilli, Skiathos ve On iki Adalarda, İzmir, Kalymnos, Kassos et Rodos büyük Varkalasların inşa edildiği başlıca yerlerdir. Spetses savaş öncesinde 250 tona kadar varkalas inşa ediyordu.

Seyir özellikleri tırandil ve peramaya eş değerdir.  Bratcera  ve daha sonra  Rodopsati’ye  dönüştü. Yani ayna kıç formundan baş kıç bir forma doğru evrilerek genel kargo ve ticaret teknesine döndüler. Oldukça büyük tonajlarda inşa edildiler.

Bilgi için, bir de Hydraiki varkalas" Hydra Adası varkalası var.  Yine baltabaş ve ayna kıç formunu korumuş. Özellikle sünger avında ve sahil seyir balıkçılığında kullanılan küçük bir barka aslında. Azami boyu 8 metreyi geçmiyor.

Aşağıdaki ilk resim "sokoleva" bizdeki adı ile "tulum armalı" bir Hydra Varkalası. Diğerleri de tekne formunu belirtip vurgulayan resimleri.













Bazı bilgiler Yunan Naftotopos sitesinden derlenmiştir