Efendim Cem Gür , FB da BT den (amma da şifreli oldu ha ) bir alıntı yapmış John Leather tarafından tasarlanmış olan bir teknenin görselleri var . Muhtemelen gördünüz.
" Soruyordun Tayo Mar 'ın büyüğü nasıl olur diye " şeklinde de yorum yapmış.
Elbette ki çok hoş bir tekne , ancak bende artık bir yol (yawl ) takıntısı oluştu.
Malumunuz yawl , teknelerde dümenin arkasında kalacak şekilde küçük bir mizana direği var. Tamamen teknenin dışında klan alanda çalışan bocurum adı verilen yelkeni taşımakta bu mizana direği.
4 numara bir sörf yelkeni büyüklüğündeki bu yelken, Tekne ağırlık merkezine göre , öndeki , trinket ve floğa göre daha uzak olduğundan , yani moment kolu daha uzun olduğundan öndeki bu iki yelkeni rahatlıkla dengeleyebiliyor.
Hatta hava çok daha serleşirse, floğu kapatıp, Trinket ve bocurum ile en sert havalarda dahi konforlu seyirler yapmak mümkün olabiliyor.
Tek sorun, mizana direği çarmıhları pupa seyrinde sert havalarda yetersiz kalıyor. Bir keresinde az kaldı direği kırıyordum neredeyse.
Bu nedenle , mizana direğinin üstünde bulunan ancak sıklıkla kullanılmayan valena yelken mandarını , bumkin in en ucuna (kıç civadra diyelim ) üzerine çaktığım babalara geriyorum ve bu mandar bir çarmıh görevi görüyor. Tek zorluğu pupa seyrinde kontra değiştirdikçe , bu mandarı da aksi yönde voltalamak oluyor.
Nitekim, Jashua slocum da gendi tabiri ile Sloop olarak başladığı seyrine yawl olarak devam edip, bitiriyor. Yani meşhur Spray , yawl oluyor.
Bence ve okuduğum kadarı ile yol teknenin en büyük faydası benim gibi çoğunlukla tek başına seyir yapan yelkencilerin işini çok kolaylaştırıyor olması.
Madem konuya bu kadar girdik, önce ilk Blue Moon 'un Golden Gqte köprüsü önünde çekilmiş bir fotoğrafı ile başlayalım o zaman.
(bu fotoğraf Cem Gür'ün projeye ne kadar sadık kaldığının da bir göstergesi aslında. Renklendirsek herkes Tayo Mar sanır. )
Arkasından Tayo Mar'ın yelken planını verelim..
Ki hangi yelkenlerden bahsettiğimiz bilinsin. Efendim pupadan pruvaya sayarsak,
Mizana direğine basılan , bocurum, valena, ana yelken , karanfil, trinket, flok ve kontra flok. Toplam 7 parça yelken .. Bende 5 'i mevcut.
Şimdi bunlardan her ne kadar en işe yarayan yelken olarak bocurumu sayıyorsam da öncesinde bocurumu basmak çok zordu. Çok dar bir alanda , teknenin kıçında, küpeşte üstünde yelken basmaya çalışıyorsunuz. Görüleceği üzere, Direklerdeki tüm yelkenler serenli. Bocurumun da sereni var. Randa arma sayılır yani. (ingilizcesi Lug sail) her ne kadar aşırmalı yelken sereni kendileri.
Şİmdi efendim, ben bu sereni , baba fingo gibi sabitledim. Sabitledim derken yanlış anlaşılmasın. Mandarına asılıp en yukarıya kadar bastım yelkensiz olarak. Şöyle yani..
Sonra, bumbayı da aynı mantıkla sabitledim. Yani yelkensiz olarak kurdum. Şöyle yani;
Hem serenin, hem de bumbanın en ucuna birar halka ve bunların içerisinden halatlar geçirip, mizana direğine voltaladım. BU halatları , bocurumun mandarları olarak düşündüm. Ve Bumba ve seren üzerine bu mandarları kullanarak yelkeni bastım.
Şöyle yani;
Böylece bocurumu basmanın ne zorluğu kadı ne de tehlikesi. (bu yelkeni bir kere uçurmuşluğum bir kere de bumbasını kırmışlığım vardır çünkü.
Yine görüleceği üzere , çok elzem durumlarda kullanılmak üzere paserlla yı da bumkin üzerine halatlar ile sabitleyrek, daha az tehlikeli olacak şekilde bumbanın ucuna müdahale edecek duruma geldim. en azından pasarella da ortalıktan kalkmış oldu.
Şimdi efendim yelken planına bakacak olur isek, Şekil olarak benzemese de karanfil yelken ve kontra flok yelkeninin alanlarının neredeyse aynı olduğunu görebilirsiniz.
Şimdi bu karanfil yelken, özellikle apaz ve dar apaz seyirlerinde , pupa seyirlerinde çok etkili. Direğin en tepesinde olduğundan üst rüzgarları yakalamakta bire bir. Bazen fazla yakaladığı da olmuyor değil yani. Sanakları ile ünlü Marmara da suya yapıştırıveriyor sizi. Bir hafif hava yelkeni bu karanfil yelken (top sail) Orsa seyrinde ise hiç çalışmıyor .
Ben de hafif havalarda orsa seyrine katkısı olsun diye alıp, bu karanfili ters çevirip, kontra flok diye basıyorum.
Burada da bocurum ve kontra flok beraberce görüntüleniyor.
Şimdi düşünüyorum da bu karanfili, valena yelken yerine bile kullanmak mümkün kimi durumlarda. Neden olmasın. Dur ben bunu bir deneyeyim reisler:)
İşte böyle, her hava şartına göre bir yelken ve yelken konbinasyonu mevcut Tayo Mar da..
Gönderen