[Özgür Ökten]

Herkesin en azından haber olarak duyduğu 7.Nisan.2018 15:30 civarında İstanbul Boğazından Kuzey-Güney geçişi yapan Malta bandıralı 225m'lik kuruyük gemisi VITASPIRIT Kanlıca önlerinde tam dönüş manevrası yaparken "blackout" olarak adlandırılan otomasyon sisteminin komple çökmesi sonucu tüm makineler, jeneratörler ve kumanda sistemlerini kaybetmiş ve üzerinde kılavuz kaptan olmasına (ve kılavuzun süvariye laf geçirememesi sonucu) rağmen kumanda edilemeyerek Anadolu yakası tarafında 2. köprünün hemen altındaki Hekimbaşı Salih Efendi Yalısı'na çarparak yalıyı dümdüz etti.

Gemi 2001 Japon yapımı, 225m boy, 13m draft ve 38.732 gross tonaja sahip dökme yük gemisi. Kaza sırasında Kırım'dan Türk limanlarına 62bin ton arpa taşıyormuş. (Bu arada arpayı bile ithal ettiğimiz bir kez daha yüzümüze vuruldu!)

2001'de Japonyada CHORUS adı ve Panama bayrağı ile denize inen gemi 2009'da Yunan firmasına satılmış, VITASPIRIT adını alarak Malta bayrağına geçmiş.

Gemi 2016'da yenileme surveyinden geçmiş bir sonraki yenilemesi 2021 görünüyor. Güvenlik sertifikası ise 2019'da bitiyor.
ParisMOU ve TokyoMOU beyaz listesinde bulunuyor fakat Şubat-2018'de Rusya'daki PSC (port state control) denetiminde 18 ayrı konuda eksikliği rapor edilmiş. (Listede blackout'a işaret sayılabilecek otomasyonla ilgili bir eksiklik görmedim. Daha çok can kurtarma araçları ile ilgili..)

Daha çok teknik detay Japon klas sayfasından görülebilir;
https://www.classnk.or.jp/register/regships/one_dsp.aspx?imo=9231377
veya bu survey vb. gibi tüm detaylar http://www.equasis.org 'dan görülebilir.

Velhasıl gemi Türk limanlarına uğrayacağı için mecburi olarak kılavuz kaptan almış ve boğaz geçişi yaparken çok nadir rastlanan bir arıza olarak tüm sistemleri devredışına çıkmış, kontrolsüz şekilde yalıya çarpmış.

Benim şahsi görüşüm tam otomasyonlu denilen, makine dairesinde sürekli dolaşan adam olmayan, elektronik kontrollerle daha az adamla daha çok sistemin idare edilebildiği, nispeteden yeni/modern bir gemi olması nedeniyle otomasyon sistemi kaynaklı bir arıza olduğunu düşünüyorum.

Neyse, yazı kısmını çok uzattım, elimizdeki AIS kayıtlarına göre şöyle bir analiz hazırlamıştım, buyurunuz efenim;


VITASPIRIT boğazda yalı kazası AIS KAYITLARI ANALİZİ

Resmi büyük görmek için sağ tıklayıp "yeni sekmede aç" seçin.


Gemi 7-Nisan-2018 15:25LMT civarı Hidiv Kasrı önlerine 11-12kn civarı hız ortalaması ile gelmiş, Kanlıca burnu fenerine [Fl (2) R 10S 8M] yaklaştığında dönüş manevrasına başlamış.

Tam Kanlıca VTS istasyonu önünden geçtiği sırada akıntıya rağmen hızı 2-3kn kadar düşüyor, yavaşlamaya başlıyor, bu civarlarda ana makine arızası ve blackout durumunun başladığı düşünülebilir.

Gemi bu noktadan sonra tüm kontrolünü kaybettiği için dümeni iskeleye basılı olarak varolan hızının sağladığı atalet ve akıntı ile 7,5kn hızla, rotasını değiştiremeden 2. köprü altında çok az daha güneyde bulunan yalıya bodoslama çarpıyor. (15:33)

Bu noktada AIS koordinatları ile kullandığımız haritalar (google, openmap, microsoft) arasında yaklaşık 1 gomina (185m) kadar bir fark var, AIS’e göre gemi sanki kıyıya ulaşmamış gibi görünüyor, ama devam eden seyir izinin kesintiye uğradığı, geriye doğru yön değiştirdiği nokta aslında tam yalıya çaptığı nokta.

Gemi bu noktadan sonra kısa bir süre yanında romörkörler varken (çapma anından hemen sonra (15:39) KURTARMA-3 romörkörü olay yerine varmıştı.) akıntı ile güneye doğru bir miktar sürükleniyor, sonrasında diğer romörkerlerin de gelmesi ile kontrollü şekilde daha geniş bir alan sağlayan A.Hisarı önlerine ilerliyorlar.

Burada normal yedekleme işlemlerinden çok daha uzun süren (2 saat) bir operasyon var, basından okuduklarımıza göre gemi takıldığı bir deniz altı kablosundan kurtarılmış olduğunu öğreniyoruz. Fakat geminin yalıya çarpmış haldeki fotoğraflarında geminin durmak için demir at(a)madığı görülüyor, her iki demiri de loçasında duruyor. Diğer yandan VHF telsiz konuşmalarında kılavuz kaptanın gemi süvarisini acil demirlemeye ikna etmeye çalıştığı, başarılı olamadığı ama son anda “şu an 2 kilit demir atıyoruz” dediği de duyuluyor ama görüntülerde atılmış bir demir yok.

Muhtemelen (bu konuda elde bilgi yok, tahmin yürütüyoruz) ırgatın elektrik kontrolü olmadan, emergency demir fundo işlemi yapılamadı, ya da yapıldı ama demir loçasından düşmedi, fakat ırgatın kastanyolası gevşetildiği için gemi yalıdan ayrılıp güneye doğru sürüklenmeye başladığında demir bu sefer istemedikleri halde kontrolsüz şekilde denize düştü ve bir miktar kaloma ile gemi sürüklenirken dibi taradı ve olay yerinden 2 gomina (370m) güneydeki Rumeli Hisarının önlerinden (doğu-batı) geçen kabloya takıldı.

Yaklaşık 2 saat süren çalışma sonrası gemi 18:000 civarında romörkörler eşliğinde Ahırkapı’ya doğru yedeklenmeye başlandı. Gemi halen Ahırkapı demir mevkinde bekletiliyor.

Kaynak: http://www.gemitrafik.com/vitaspirit-bogazda-yali-kazasi-ais-kayitlari-analizi/


ayrıca eklemek isterim ki;

Tüm havuz medya yazarları birer ikişer "aman daha büyük tehlike arkasından geliyordu", "dev tanker zor durdu", "arkadan tanker geliyor diye demir atmadı" vb. gibi söylemlerle olayı büyütüp üzerinden kanal istanbul reklamı yapıp kanal projesinin gerekliliği, önemini anlatan reklamvari köşe yazıları döşüyorlar.. (talimat gelmiş yazıyorlar yani..)

Bahsettikleri 244m'lik Panama bandıralı tanker SIENNA Paşabahçe önlerinde durdurulup demir attırıldığında saat 16:17 LMT idi. Yani 15:30'da olan olayla hiçbir alakası yok! Kazanın olduğu sırada SIENNA henüz boğaz kuzey girişinde, 3. köprünün altından bile geçmemiş. Eh orada durup geri gidemeyeceğine göre gayet mantıklı bir karar ile en geniş ferah yer olan Paşabahçede durup dönmesi planlanmış.

Tanker gayet normal sakin bir şekilde Paşabahçede demir atmış, 30dk kadar sonra da demir alıp, durmuş boğaz trafiğinde kıyı emniyeti botları nezaretinde rahat bir manevrayla geri dönüp boğazdan çıkmış. Hepsi bu.

Elbette bu tanker bu arızalı gemiye yakında olsaydı, duracak yeri olmasaydı vb. boğaz ortasında emergency demirli bir gemi varlığı geçişi riskli ve zor yapardı, ama akıntı nedeni ile zaten bir süre sonra arızalı gemi başı kuzeyde kıçı güneyde kalacak şekilde, nispeten geçişi imkansız yapmayacak bir konumda duracaktı, mecbur ise arkadan gelen gemi oradan geçirilebilirdi. ama gemi trafik hizmetleri hiçbir gemiyi zaten acil durumda birbirine risk yaratacak kadar yakın seyir yaptırmıyor boğazda.

Boğazdaki tüm trafik 7/24 gemi trafik hizmetleri kontrolünde sürdürülüyor, dolayısı ile bu yaptıkları zaten normal prosedür ve arızalı geminin demir atıp atmama kararını engelleyecek bir durum da olamaz.

Gemi trafik hizmetleri tüm boğazı sektör sektör detaylı görüp yönetiyor, ne gemileri yanyana peş peşe hassas seyirler yaptırıyorlar, bunu mu çözemeyeceklerdi. doğru karar verdiler, imkan varken trafiği durdurup gelen gemiyi demirlettiler. gayet normal bir prosedür.

kaldı ki kılavuz kaptan durumu tespit etmiş, gemi trafik hizmetleri sektör operatörü ile görüşmüş, uygun görmüş ve süvariye demir atılması tavsiyesini vermiş, bu saatten sonra demir atılmaması trafik hizmetlerinin kararı değil kaptanın kararıdır. (ya basiretsizlik ya da emergency steering (dümen kontrol) sisteminin devreye alınabileceğine olan güveni/umudu ile)

Ne yazık ki bu olay sayesinde yandaş medya tam yol kanal istanbul reklamları yapmaya başladı.
bu olayı büyütme, aman arkadan tanker geliyordu heyecanı hep bu reklamı daha çok yayma amaçlı.
dört bir koldan aman da montrö yüzünden oldu, kanal istanbul olsa ne süper olurdu diye yaygara yapıyorlar.

[Özgür Ökten]

Geminin işletmecisinden açıklama geldi, diyor ki;

Vita Management S.A'nın işletmecisi olduğu "Vitaspirit (DWT 74269)" adlı gemisinin Rusya'dan Mısır'a doğru seyir halindeyken İstanbul Boğazı'nda bir yalıya çarpmasından üzüntü duyulduğu belirtildi. Kılavuz kaptanın da hazır bulunduğu geminin, ana makinesinde meydana gelen sorun neticesinde rotasından saparak tarihi bir yapıda hasara yol açtığı ifade edilen açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Vita Management S.A olarak bu talihsiz olay nedeniyle derin bir üzüntü duyduğumuzu belirtmek isteriz. Olaydaki en büyük tesellimiz ise herhangi bir yaralanma veya çevresel kirliliğin yaşanmamış olması. Bu vesileyle söz konusu olay esnasında yardımlarını esirgemeyen Türk yetkililerine içten teşekkürlerimizi sunarken, olayın nedenlerinin tüm yönleriyle araştırılması konusundaki kararlılığımızı da ayrıca ifade etmek isteriz. Olay yerinden kendi imkanlarıyla ayrılan Vitesipirit, bir sonraki talimata kadar Marmara Denizi'nde demirli vaziyette beklemektedir."

iki yeni bilgi;
1) Gemi arpayı Türk limanlarına değil Mısır'a götürüyormuş. Ama TR limanlarına uğrak yapacağı için mecburen pilot almış.

2) Gemi kendi imkanları ile "yalıdan çıkmış". yani arıza giderilip makineler çalıştırılmış. Muhtemelen çarpmaya çok az kala gemi tornistan yaptı diyen görgü tanıkları doğru söylüyor olabilir ve buna göre süvarinin demir atmama kararı daha mantıklı gelir.

[Bülent Büyükdağ]

3. Bilgi; an itibariyle bi avukat acayip zengin oldu. Ve o ben değilim.

[Ersin Böke]

Özgür , ilgi ile okudum teşekkür derim..

[Özgür Ökten]

hehe! evet!
yalı'nın temsilcisi avukatlar gemiye ihtiyati haciz koydurmuş, şimdilik 50milyon $ hasar var diyorlar, tarihi eserler gitti, yalı tarihi eser özelliğini kaybetti diye yükleniyorlarmış. Bu geminin 2. el değeri 8-10m$ filandır, zor olacak bu işler..

[Kemal Gündüz]

hehe! evet!
yalı'nın temsilcisi avukatlar gemiye ihtiyati haciz koydurmuş, şimdilik 50milyon $ hasar var diyorlar, tarihi eserler gitti, yalı tarihi eser özelliğini kaybetti diye yükleniyorlarmış. Bu geminin 2. el değeri 8-10m$ filandır, zor olacak bu işler..

Evet Özgür Reis
Her zamanki gibi çok anlaşılır güzel bilgiler verdiniz. Teşekkürler


Tapatalk kullanarak iPhone aracılığıyla gönderildi

[Oktay Eryılmaz]

Özgür reis
Teşekkür ediyoruz
Bilgiler için

[Enes Save]

Teşekkürler Özgür kaptanım

[Niyazi Ağaçdiken]

Özgür reis,

Hadi yalının sahibinin avukatları zengin oldu.
Sen bu analizleri bedavadan burada yayınlayacağına ana haber bültenlerine uzman olarak bağlansan, sonrasında ana haber sonrası tartışma programlarında uzman olarak devam etsen, işi biraz magazin katıp biraz da korku senaryoları ekleyerek ciddi bir süre ekranlarda kalarak kazanacağın para da fena olmazdı 

[Ersin Böke]

Adamlar aramışlardır da bulamamışlardır.. Ciddiyim.. Şu konuyu şöyle anlatabilecek öyleaz adam var ki memlektette..

[Niyazi Ağaçdiken]

Valla ben de çok ciddiyim... 

[Özgür Ökten]

sürekli takipteyim, şu an camiada alakalı alakasız herkes uzman kesildi, hiç durmadan demeçler veriliyor.
çoğu hatalı yanlış bilgilerle dolu, büyük kısmı kanal istanbul güzellemesi yapmak için abartılı.

ne işim olur tv ile filan!.. girsinler gemitrafik.com'dan baksınlar, bedava işte..
gugıl reklamlarından üç beş sitenin masrafı çıksın yeter bana..

[Kemal Gündüz]

Biraz önce gazetede kaptanın ifadesi geçiyordu. Bir cümle dikkatimi çekti. Motor devri 4400’den 6000’e çıkmış. Böyle bir devir sayısı mümkünmüdür?


Tapatalk kullanarak iPhone aracılığıyla gönderildi

[Özgür Ökten]

Biraz önce gazetede kaptanın ifadesi geçiyordu. Bir cümle dikkatimi çekti. Motor devri 4400’den 6000’e çıkmış. Böyle bir devir sayısı mümkünmüdür?


Tapatalk kullanarak iPhone aracılığıyla gönderildi

Çeviri hatasıdır.
Bu geminin makinesinin devri 103 RPM
(Yukarıda class detayında makine bilgileri görülebilir)

Büyük gemilerin çoğunda düşük devirli (80-110) , iki zamanlı dizel makine var.

İfadelerde ben de birkaç garip şey okudum. Muhtemelen çeviri hatası veya basına aktarılırken yapılan hatalardır.

öZgür (tapatalk)

[Cem Eğrikavuk]

Bu vesileyle:

Ucundan da olsa, içinde olduğunuz bir konunun basına ne kadar saçma yansıdığını görüyorsunuz.

Içinde olmadığınız konuların da aynı şekilde ele alındığını atlamayın.

(Sadece yandaş medyanın bir takım çıkarlar için haberleri çarpıtmasından bahsetmiyorum. Normalde de böyleler.)