Bir çok ülkenin kenidine göre tekne standartları varsa da kabul görenler Avrupa Birliği'nin CE standardı ve ABD'nin ABYC diye anılan "American Boat and Yachy Council" standartlarıdır. Aslında tüm standartlar birbirine yakındır, bazı noktalarda ayrılsalarda amaç tekneryi ve içindeki kullanıcıyı korumaya yöneliktir. Örneğin ABYC LPG gazının kesintisiz bir LPG hortumu ile tüpten ocağa getirilmesini talep eder. CE ise tüp tarafında ve ocak tarafında LPG hortumu kullanılmasını ve arada bakır boru olmasını öngörür. Bağlantılar ise kesinlikle kelepçe ile yapılmaz ve rekorla tamamlanır. Her iki standart da tek bir tüpten T ile iki ayrı kullanım noktasına gaz gitmesini kabul etmez. Yine su altı bağlantılarında ABYC su altı bağlantısının metal ucununun yani burası hortum ağzıdır, yanal olarak 500lb (yaklaşık 250kg) uygulandığında su kaçırmamasını ve kırılmamasını ister. CE standardı ise bağlantının tekne karinasından belirli bir mesafesinde uygulanacak güç ile kaçırmamasını ve kırılmamasını ister. CE standardı bu konuda asgari 5 yıl garanti öngörür, bu nedenle ABD su altında gücünü daha iyi koruyan bronz malzemeyi kullanırken, Avrupa pirinç malzeme kullanır. Her iki standart da tekne gövdesine yapılacak bağlantıların (vardavela ayağı, koç boynuzu vs) civata ile yapılmasını veya tekne saç ise kaynaklanmasını ister. Yine aynı şekilde standartlar teknede bağlantı olarak tek başına lehim kullanılmamasını öngörürler. Bu standartlar bizi ve teknemizi korumak için vardır.
Standartlar dışında başka kuruluşların koyduğu kurallar ve iyi uygulamalar vardır. Örneğin yarış organizasyonu olan World Sailing (Eski adı ile ISAF) yarış teknelerinde vardavela tellerinin plastik ile kaplı olmasını kabul etmez. Bunun nedeni üstü plastik kaplı paslanmaz çelik telin, uçlarından ve plastik çatladığında, çatladığı yerin paslanmaya başlaması ve kopmasıdır. Bir insanın denize düşmesini engellemek için tasarlanmış olan ve belirli bir süre belirli bir ağırlığı taşıması gereken vardavelalar böylece yaşlansalar bile bir insanın düşmesini engellerler.
Standartlara uygun olarak inşa edilmiş bir tekne güvenlidir, örneğin tumba olsa bile aküleri sağlamca tekneye bağlı olduğundan tekne içinde uçuşup bir yerleri kırmaz. Kendine özel kutusunda ve altında akan asiti toplayacak tepsisi ile aküden tekneye zarar gelmesi engellenir. Kuru akü kullanmak veya AGM akü kullanmak altına tepsi koyulamaması için bir sebep değildir veya biz akdenizde seyir yapıyoruz, fırtınada da çıkmıyoruz, aküleri bağlmasak da olur, kabul edilebilir değildir.
Benim pahalı yönden öğrendiğim bir anım var:
Teknenin motorunun yaşı geldi, uzun süren marş basmadan sonra zorla çalışıyor. Motoru parçaladım, rektifiye ettim. Tüm ustaların genelde uyguladığı gibi bazı sağlam gördüğüm şeyleri değiştirmedim. Sert bir Poyraz'da Sivri'den güvendiğim motorla dönerken motor devri düştü ve güç üretmemeye başladı. Sorun, dışı yaklaşık 5 mm kadar olan içi ise saç teli kadar olan pompa ile enjektör arasındaki çelik borunun çatlaması idi, sadece bir silindir iş görüyordu diğeri ise mazotu dışarı atıyordu. Mecburen motoru kapatıp, yelken basıp bir sürü tramola sonrası Kalamış'a ulaştım. Boruyu yeniden yaptırdım, taktım, yağ değişimi de gelmişti, yağ filtresini değiştridim ve kullanmaya devam ettim. Bir süre sonra kranktan ses gelmeye başladı. Mecburen motoru tekrar açtım. Yağ regülatörü (hemen yağ filtresinin arkasındadır) görevini yapmıyordu. Sebebi ise çok basitti. Aynı kalınlıkta süzme özelliği olan ucuz bir filtre almış ve takmıştım. Filtre içindeki süzgeç tellerinden biri kopmuş ve regülatörün yüksek devirde iken yağın artanını tekrar kartere veren ucuna sıkışmış ve regülatörü çalışmaz hale getirmişti, yeterli yağ pompalanamadığından krank tekrar taşlamaya gitti. O motorla devam etseydim, değiştirmediğim veya ucuz malzeme kullandığım tüm parçalar su koyverecekti. Zararın neresinden dönülse kardır prensibi ile o motoru söktüm ve yeniye yakın bir motoru kendisine küçük geldiğini iddia ettiği için söken bir arkadaşımdan aldım.
Denizde herhangi bir sorunla karşılaştığınızda Mc Gyver'lık yapmak serbesttir. Kopan bumba - direk bağlantısını herhangi bir civata veya halatla bağlayarak limana geri dönebilirsiniz. Ana yelken arabasında ucuz olduğu için aldığınız çin malı kilit kopup denize uçarsa vardavelalarınıza bağlı kilitlerden birini söküp yelken arabasını tekrar yerine sabitleyebilirsiniz ama asıl olan başından doğru malzemeyi kullanmak ve denizde sorunla karşılaşmamaktır. Standartlar ve iyi uygulama kuralları bunun için bir çok tecrübeden sonra ve çok fazla kişinin katkısı ile hazırlanmıştır. Suyu engelleyen bir keçenin yayını sökerek yerine o ring takmak geçici bir çözümdür. Doğrusu orijinal keçesini bulmak ve pahalı da olsa almaktır. Yoksa yanınızda sürekli yedeğini taşımalı ve sık sık değiştirmelisiniz.
Ortak aklın ve tecrübelerin sonucunda ortaya çıkmış standartları ve iyi uygulama kurallarını es geçmeyiniz. Mümkün olduğu kadar orijinal parça kullanınız ve zamanında değiştriniz. Uçak kazalarının az olmasının sebebi uçakların çok iyi makinalar olması değil, sürekli bakımlı tutulmaları ve öngörülen sürelerde parçalarının değiştirilmesidir. Amaç denize çıktığınız gibi her şeyiniz çalışır halde tekrar limana dönmenizdir. Bir şey arızalandığında denizde onarmak veya yerine başka bir şey ikame etmek her zaman aklımızın bir köşesinde olsa da iyi bir bakımla her zaman çıktığınız gibi sağlam geri dönersiniz.
Gönderen