Okuyup öğrendikçe, sorup soruşturdukça kafam karışıyor..
Yüzlerce yıl kullanılan form omurga salma bile değil, bildiğimiz safra. Kayığın içini çakıl doldurma..
Tam ne zaman başladı teknelerde safranın yerini salmanın alması bilmiyorum. Ama zaman içinde çeşitli formları ile karşılaştık. Yelkenli gezi ve yarış teknelerinde şu an en yaygın form torpil salma herhalde. Finn salmanın özel bir biçimi sayabilir miyiz bilmiyorum.
İngilizlerde yaygın olan salma ise twin salma. Türkçesi ile ikiz salma. Med-cezir ile teknenin devrilmemesi için geliştirilmiş. Hatta bazı teknelerde ikiz salma yerine teknenin iki yanında aşağı sarkan, su çekilince omurgaya iki yandan destek oluşturup devrilmeyi önleyen düzenekler de var.
Endüstri geliştikçe de yeni formlar çıkıyor. Olimpik sınıflardaki yukarı çekilen salmanın benzerleri küçük yelkenli teknelerde de var.
Duyduklarıma gelince..
- En iyisi omurga salma, diğerlerini geç.
-Niye?
-Bir kere orsaya iyi girer. Stabil ve dengeli teknedir.
***
- En güzeli finn salma.
-Niye?
- Ya Finlandiya denizci ülke, sürekli okyanusta geziyorlar. Onlar bilmeyecek de biz mi bileceğiz? Öyle olmasa bu kadar yaygın olur mu?
***
-Torpil salmayı tek geçerim.
-Niye?
-Niyesi var mı? Tekne hacıyatmaz gibi oluyor. Asla devrilmez. Ne kadar yatarsa yatsın doğrulur. Hatta ters dönse bile yine doğrulur.
***
Benzer açıklamalara ek olarak omurga salmanın orsa gitmediği de ya da orsaya zayıf girdiği de söylenenler arasında.
Tabii twin salma konusunda çok bilgimiz yok. Geçmişte yanılmıyorsam mail grupları zamanında sormuştum. Bir tek Çelenoğlu "twin salmanın diğerlerinden yavaş olduğuna dair bir bilgi yok" demişti.
Daha da önemlisi 5-6-7 tonluk teknlerde omurga salmaya ek açılır-kapanır salma var. Bu şekilde sığlıklara da kolay girilebiliyor.
Yine benim ülkemiz amatör denizciliğinden öğrendiğim şey, tekne hızını belirleyen formülasyonda su hattı boyu bir değer, ama salma tipi bir değer değil.. O zaman nasıl oluyor da oluyor bu kadar kafa karışıklığı..
Anladığım salma formları daha çok sığlıklar, kıyılara yaklaşma, med cezir halleri için anlamlı. Şayet yarış iddianız yoksa.
Misal, 30 feet veya 9 metre ve 4-5 ton bir teknede safra ağırlığı, ikiz salma, finn salma, torpil salma, veya başka bir formun tekne deplasmanına oranı bir değer, ama formu bir değer mi? Bir formun diğerinden bir üstünlüğü var mı?
Konu hakkında geçerli bilgi nedir?
Son günlerde en çok duyduğum şey, omurga salmanın iyi orsa gittiği veya orsasının zayıf olduğu.. Hangisi doğru bilmiyorum. Tek ölçü diğer her şey eşit (deplasman, yelken alanı, salma-deplasman oranı) salma farklı formda olduğunda durum tam olarak nedir?
Paylaşımda bulunacak reislere şimdiden teşekkürler..
-
Gönderen