Geko da Orhan Barut hocamızın Kasım 17, 2009 tarihli güzel bir paylaşımdan alıntılamışım.
Teknemizin motorundan veya pervanenin performansından memnun değilsek nasıl bir değişiklik yapacağız veya teknemizi kendimiz yapıyorsak motor ve pervane seçimini nasıl yapacağız?
Eğer tekne sahibiysek, öncelikle hem motorun hem de pervanenin performansını test etmemiz gerekir.
Bu amaçla tekne normal yüklüyken denize çıkmalıyız. Motoru yeteri kadar ısıttıktan sonra tam yol vererek motorun max RPM değerine çıkıp çıkmadığını gözlemlemeli ve max RPM'deki tekne hızını ölçmeliyiz.
Dizel motorun max rpm değerini motor kataloğundan bulmalıyız. Tam yol verdiğimizde 3 durumla karşılaşabiliriz :
1. Max RPM motor kataloğunda verilenden fazladır
2. Max RPM motor kataloğunda verilenden azdır
3. Max RPM motor kataloğunda verilene eşittir
Tekne hızı ölçümünden de üç sonuç çıkabilir :
1. Tekne hızı max "hull speed" değerinden fazladır
2. Tekne hızı max "hull speed" değerinden azdır
3. Tekne hızı max "hull speed" değerine eşittir
Yukarıdaki her iki ölçümün de 1 ve 2 nolu sonuçları istenmeyen durumlardır ve düzeltilmesi gerekir. İstenmeyen bu durumların ise yalnzca iki sebebi vardır :
1. Yanlış motor gücü
2. Yanlış pervane seçimi
Bir teknenin gerekli güç ve pervane hesapları teorik olarak karmaşık ta olsa pratik olarak geliştirilen bazı amprik yaklaşımlar kullanılarak ve çok az hata yaparak bir sonuca ulaşmak mümkündür ve biz de bunu yapacağız.
Bir teknenin max hızı (Max "hull speed")
v = 2.43*(LWL)1/2
olup LWL metre cinsinden su hattı boyu, v ise knot cinsinden max tekne hızıdır.
Benim teknemin su hattı boyu kataloğunda 7.72 metre olarak verildiğine göre max hızı
v = 2.43*(7.72)1/2 = 6.75 knot olarak bulunur.
Şimdi bu hızı verecek motor gücünü bulalım.
CP = S/(LWL)1/2
HP = CP*D
olup, CP güç katsayısı, S tekne hızı (km/saat), LWL su hattı boyu (metre), HP horsepower, D deplasman(ton) dur.
Benim teknem için
CP = 12.5/7.721/2 = 4.5
HP = 3.8*4.5 = 17.1 HP
Pratikte yukarıda bulduğumuz bu değer rüzgarsız ve dalgasız bir su için geçerli olduğundan diğer koşulları da göz önüne alarak %20 oranında arttırmamız gerekir.
Sonuç olarak benim teknem için gerekli güç
HP = 1.2* 17.1 = 20.5 HP tir.
Şu anda teknemde takılı motor 27 HP olduğuna göre demek ki teknede gereğinden fazla güç var demektir.
Pervaneler piyasada iki sayının çarpımı ile adlandırılırlar. Mesela 16x12 inch gibi.
İlk sayı pervane çapını diğeri ise pervane adımını (pitch) vermektedir.
Şekilde de görüldüğü gibi adım pervanenin bir turunda teknenin aldığı yoldur. Su eğer katı cisim olsaydı teknenin gerçekte aldığı yol pervane adımına eşit olacaktı ancak su bir sıvı olduğu için bir miktar kayma gerçekleşir ve tekne pervanenin bir adımından daha az yol alır. Bu kayma %35 ile %45 arasında değişmektedir.
Pervanenin max motor hızında ne kadar hızla döndüğünü bulmamız için şanzımanın tahvil oranını bulmamız gerekir. Bu değer yine teknenin veya şanzımanın kataloğundan bulunmalıdır.
Benim teknemde sail drive vardır ve tahvil oranı 1:2.62 dir.
Motorum Yanmar 3GM30C olup max RPM 3400 dür.
Bu durumda max motor gücünde pervane 3400/2.62 = 1290 rpm hızla dönecektir.
Pervanemizin dönme hızını bulduktan sonra sıra çapını hesaplamaya geldi.
Yukarıdaki grafikten 1290 rpm ve 27 HP için pervane çapını 16 inç olarak buluruz.
Çapını bulduğumuz bu pervanenin bizim teknemize monte edilip edilemeyeceği de önem kazanacaktır.
Aşağıdaki şekillerde gösterilen montaj şekillerinde pervane etrafındaki A,E ve C harfleri ile gösterilen boşlukların en az pervane çapının %20 si kadar olması gerekir.
-Devam edecek ,
Gönderen