[Ece Astunç Karabaş]

Bu yıl Andromeda  karada detaylı bir bakıma girecek. Bu süreçte yapılabilecekleri, dikkat edilmesi gerekenleri tek bir kaynakta bulamayınca parça parça bilgileri birleştirdim. Tekneyi Karaya Alma Rehberi olarak kaydetmek istiyorum. Bu rehberde hatalı, anlaşılmayan, eksik bilgiler varsa görüşlerinizi, desteklerinizi rica ederim.

Şimdiden teşekkürler...
 

[Ece Astunç Karabaş]

İÇİNDEKİLER

A.   TEKNE NEDEN KARAYA ALINIR?   
B.   KARAYA ALINMADAN ÖNCE HAZIRLIKLAR   
C.   KARAYA ALINIRKEN   
D.   KARADA YAPILACAK İŞLEMLER   
E.   DENİZE İNDİRİRKEN YAPILACAK İŞLEMLER   
F.   DENİZE İNDİRİLDİĞİNDE YAPILACAK KONTROLLER   
G.   KAYNAKÇA   



A.   TEKNE NEDEN KARAYA ALINIR?

Teknenin karinasında, pervanelerde, su altı tesisat bağlantılarında oluşarak teknenin süratini düşüren, yakıt tüketimini yükselten bazen de motorun eksoz dumanı yapmasına sebep olan yaşam formlarına genel olarak  kekamoz adı verilir.  Kekamozun tekneye verdiği zararlardan dolayı, temizlenmesi için en iyi yöntem teknenin düzenli aralıklarla karaya alınması ve karinaya zehirli boya uygulaması (Bu süre kekamoz oluşum süresine göre değişir. Marmara Denizinde her yıl karaya almak gerekebilirken Ege’de 2-3 yıllık periyotlar yeterli olabilir.) yapılmasıdır. Karaya alma işlemi maliyeti, zaman kaybı ve teknede hasar oluşturma riskleri sebebiyle zorunlu olmadıkça tercih edilmez. Bu sebeple tekne denizdeyken yapılması zor olan ya da hiç mümkün olmayan veya deniz kirliliği yaratabilecek işlemlerin de karaya alınma sırasında organize edilmesi mantıklıdır. Bu işlemlerin başlıcaları;

Ozmoz kontrolü

Tutya değişimi

Güverte temizliği

Pasta/cila

Krom Temizliği

Yelken Bakımı

Tankların kimyasallarla temizliği

Derinlikölçer bakımı- değişimi

Vanaların kontrolü/ değişimi

Zincir bakımı ve işaretlemesi

Motor mekanik aksamının kontrolü (sail driveda şanzıman yağ değişimi, Pervane, şaft, kovan braket ve dümen palasında boşluk kontrolü)

Salma Bakımı sayılabilir.


B.   KARAYA ALINMADAN ÖNCE HAZIRLIKLAR

Daha önceki senelerde karaya çekme işlemi ile ilgili alınmış notlar varsa, gözden geçirilmesi

Karaya alınacak marina/ barınak seçimi (Marina anlaşmanıza göre; yıllık bağlama fiyatının içine atma-çekme, alt yıkama ve karada kalma süresi dahil edilebilir.)

Kullanılacak zehirli boya seçimi

Zehirli boyayı kendimiz yapacaksak; tiner, rulo, fırça ve eski zehirlinin zımparalanması için özellikle zehirli boya için üretilmiş zımpara temini


Şaftın kontrol edin. Sızıntı, döküntü veya bozulma varsa, salmastra veya körüğün (deep seal) karada değiştirmesi için temini


Teknenin karaya alındığı yerde yoksa, tekneye ulaşabilecek bir merdiven temini


Çekme ve atma Liftinin kayışları teknenin altındaki Hız Gösterge pervanesine zarar vermeyecek şekilde yerleştirilebiliyorsa karada işlem yapılabilir; yoksa denizde çıkartılıp, yerine tıpasının takılması uygun olur.   


C.   KARAYA ALINIRKEN;

Lift operatörlerinin talep edebileceği, başta ve kıçta yeterli uzunlukta dört halatın hazır edilmesi

Liftin kuşaklarının geleceği yeri, vinç operatörüyle beraber siz de kontrol edin. Pervaneye, şafta veya benzeri zarar verecek bir yere isabet etmediğini teyit edin.

Dümen palası, şaft sökümü veya benzer şekilde teknenin kaldırılması anında yapılmasını veya özel bir yere alınmasını gerektiren işler varsa lift operatörünün ve marina görevlilerinin uyarılması

Hatırlatma: Tekne liftteyken lift tartısından tekne ağırlığı öğrenilebilir.



D.   KARADA YAPILACAK İŞLEMLER

Tekneyi karaya alır almaz yapılması gereken işlem mümkünse hemen basınçlı suyla gövdenin yıkanmasını sağlamaktır. Kekamozları, kuruduktan sonra gövdeye zarar vermeden çıkarmak çok zordur.


Hız göstergesi pervanesi çıkartılır. (Denizde çıkartılmadıysa)

Karadaki teknede pervane veya çarmıhlardan kalın bir kablo veya zincir yer ile temas edecek şekilde sarkıtılmalı, böylece topraklama yapılarak yıldırım düşmesine karşı önlem alınmalıdır.


Zehirli boya uygulaması: Son kullanılan zehirlinin markası bilinmeli. Farklı bir zehirli boya kullanılacaksa önce astar kullanılmalı. Astar düzgün bir şekilde sürülmezse boyaların parça parça kalkma riski var. Boyayı tinerle inceltecekseniz aynı marka için benzer uygulama yapanlardan bilgi alın. İnceltme işlemi boyanın kalitesini düşürebilir.

Boyanın ikinci katının sürülmesi için geçen süre önemlidir. Çok kısa aralılarla boyanırsa ikinci kat etkisi yaratmaz. Çok uzun beklenirse iki kat birbirinden yapışmaz. Bu sebeple üreticinin ve/veya daha önceki kullanıcıların tavsiyelerine dikkat etmekte fayda var.

Ozmoz kontrolü: İlerlemiş ozmoz, Fiberglas gövde üzerinde içi su dolu kabarcıklar halinde görülebilir ancak detaylı  Ozmoz ve nem kontrolü için profesyonel destek alınabilir.

Tutya değişimi: Tutyaları kontrol edin. Gerekirse değiştirin. Tutyaları boyamayın, etkili olması istenen metal ile direk teması olmasını sağlayın. Pervane arkası uygulamalarda, sarsıntı ile cıvatasının gevşemesine engel olmak için su içinde etkili, dayanıklı bir yapıştırıcı kullanın.

Güverte temizliği

Pasta/cila: İnce bir zımparaya benzeyen pasta uygulaması, jelkot yüzey veya boya yüzeyler üzerindeki çizikleri, ağır lekeleri rahatlıkla alır. Fakat sürüldüğü bölgedeki üst yüzeydeki tabakayı inceltir. Bu yüzden gerekli olmadıkça uygulanmamalıdır. Her yıl cila uygulaması yapmak, hem zararsızdır hem de koruyucu bir tabaka oluşturur. Özellikle, beyaz jelkot bordalı teknelere en az 4 yıl, boyalı teknelere ise en az 3 yıl pasta yapılmasına gerek olmayacaktır. Tabii ki kullanıma bağlı çizik, hasar vs. gibi durumlar haricinde.

Krom Temizliği

Yelken Bakımı: Yelkenlerin temizliği ve bakımının karaya alma aşamasında yapılması

Tankların kimyasallarla temizliği

Derinlikölçer bakımı- değişimi

Vanaların kontrolü/ değişimi: Su hattının altındaki vanaları kontrol edin. Sökülmesi gerekiyorsa karada sökün. Keza derinlik göstergesi ve hız müşiri kovanına ait sorunlar varsa bunlar da aynı zamanda halledilmesi gereken sorunlardandır. Vana değişikliği yapılacaksa son zamanlarda yaygınlaşan, yeni nesil dayanıklı plastik vanalar tercih edilebilir.

Zincir bakımı ve işaretlemesi: Zinciri yere serin, baklaları kontrol edin. Markalayın. Zinciri yerde sürüklemeyin. Galvanizin en büyük düşmanı betondur!


Motor mekanik aksamının kontrolü:  (sail driveda şanzıman yağ değişimi, Pervane, şaft, kovan braket ve dümen palasında boşluk kontrolü) Pervaneyi şaftı veya kuyruğu kontrol edin.


Salma Bakımı: Civataların ve taban plakalarının durumunun kontrolü önemli



Uyarılar:

Tekne yerine konduktan sonra felekler ve döşeklerle oynamayın, yerlerini değiştirmeyin. Gerekiyorsa profesyonel yardım alın.

Tekne üzerinde kalabalık olarak dolaşmayın.

Tekne karada iken direğe çıkılmaz.

Yelkenler sökülmediyse, rüzgarda açılıp teknenin dengesini bozmaması için sıkı sıkıya sarılır.




E.   DENİZE İNDİRİRKEN YAPILACAK İŞLEMLER
   
Küpeştede askılar için yer işaretlemesi yapılması

Tutyanın sabitlenmesi son kontrol

Vanaların bağlantısı

Demir ve zincirin kontrolü

Usturmaçaların bağlanması ve hazır hale getirilmesi

Motorun çalışmaya hazır hale getirilmesi

Elektrik kablosu ve su hortumunun sahil bağlantısının kesilmesi

Lift operatörlerinin talep edebileceği, koç boynuzlarına volta edilebilecek, başta ve kıçta yeterli uzunlukta dört halatın hazır edilmesi

Tekne lifte alındığında zehirli vurulamamış destek noktalarına ve salma altına zehirli atılması için hazırlık yapılmalı.



F.   DENİZE İNDİRİLDİĞİNDE YAPILACAK KONTROLLER

Özellikle vanalar kontrol edilerek teknenin su alıp almadığının kontrol edilmesi

Hız göstergesi pervanesinin takılması

Motor ilk etapta deniz suyu alamayacağı için filtresi açılıp su ilave edilmeli ve havası alınmalı.



G.   KAYNAKÇA


http://www.yelkenokulu.com/tekne-bakimi/teknelerdepastavecilauygulamasi.html

http://www.denizrehberim.com/teknenizi-karaya-alma-t318.0.html  (Lotus'un Seyir Defterinden katkı)

[Oğuzhan Oğuz]

Tüm eşya ve malzemeler önceden hazırlanmış kutulara konularak hem tekne karaya alındığında hafifletilir hem de detaylı temizlik ve çalışmalar için yer açılabilir diye ekleyebilirim. Teşekkürler konu için Ece.


Tapatalk kullanarak iPhone aracılığıyla gönderildi

[Oğuzhan Oğuz]

Can hoca aradı. Okumuş . Zincirin Zincirlikten yere serilmesinin tekneyi cazibe merkezi haline getireceğini söyledi. “Tamamen ayırıp serilirse sorun olmaz. Ayrıca yüksek aydınlatma direklerinin topraklaması olduğundan yıldırım için  ilk adres olup teknelere yıldırım düşme riski azalıyor.  Kamyonlarda kullanılan zincir , lastik tekerleklerin sürtünme ile oluşturduğu statik elektriği toprağa iletmek için kullanılır ancak teknelerde yukarıda belirtildiği gibi durum farklı” diye iletti .


Tapatalk kullanarak iPhone aracılığıyla gönderildi

[Ece Astunç Karabaş]

Oğuzhan, sana ve Can Hoca'ya çok teşekkürler. Notları aldım.  Reislerden başka öneri,  yorum da varsa hepsini birleştirip word dosya olarak foruma kaydederiz.

Bu arada daha önce dosyayı okuyup Mücahit'e yorumlarını ileten Mustafa  Ertör ve Hulusi Gülen Reislerimize de çok teşekkürler.

[Oğuzhan Oğuz]

Birşey değil . Belki karaya alırken malzemeler çıkınca boş ağırlığı ölçüp, tekne karada işlemleri tamamlanınca da eşyaları koyup dolu ağırlığı ölçebiliriz fikri geldi bu saatte


Tapatalk kullanarak iPhone aracılığıyla gönderildi

[Deniz Akaltan]

Tecrübelerime dayanarak hızlıca ekleyeyim;

Karaya Çıkmadan Önce:
- Pis su tankını kesinlikle, tatlı su tankını da mümkünse boşaltın. Mazot tankı ne kadar boş olursa o kadar iyi olur. Sintinenizi kontrol edin ve kuru olduğundan emin olun. Özellikle marinalarda çekek sahasında istemsizce basılan sıvılar yaptırım görmenize neden olabilir.
- Yelkenlerinizi, lazy bag, bimini, usturmaça, minder vb. tüm sökülebilir güverte malzemelerinizi söküp, güverteden alın. Yelkenler güvenlik için kesinlikle sökülmelidir ve bir çok marinada kuraldır. Diğer malzemeleri ise çekek sahasının toz ve kirinden korumak için söküp kaldırmalıyız.
- Tekne havuze girip, halatlar ile sabitlendikten hemen sonra usturmaçalarınızı toplayın.
- Teknedeki tüm kapıları, çekmeceleri ve dolap kapaklarını lift operasyonundan önce kapatın ve tekne lift üzerindeyken kapalı kalsın.
- Teknenizin karaya alınması, denize indirilmesi ve alt yıkaması esnasında video ve bol bol fotoğraf çekin. Çok faydalı oluyor.
- Tekne karaya çıkar çıkmaz, alt yıkamadan hemen önce su altındaki tüm hareketli parçaları (şaft, pervane, dümen palası, sail drive, baş ve kıç iticiler, flaplar vb) mutlaka kontrol edip, bir anormallik olup olmadığında bakın. Bu kontrolü alt yıkamadan önce yaparsanız, sorunlu bölge ve etrafındaki kekamozlar sorunun bulunmasında ipucu verebilir. Tekne altı yıkandıktan sonra sorunu anlamak çoğunlukla daha zor oluyor. Hiçbir sorun yoksa bile bu hareketli parçaların genel fotoğraflarını çekin. Bir kenarda dursun.

Karaya Alındıktan Sonra:
- Fiber teknelerde çekek personeli karinaya konulacak payandaların yerlerini kontrol etmeli ve postalara denk gelecek şekilde ayarlamalıdır. Bunu küçük bir metal çekiç ile karinaya "tık tık" vurarak siz de kontrol edebilirsiniz. Yaklaşık her 30 cm.de yer alan postalara denk geldiğinizde ses tok bir sese dönüşecektir. Payandalar bu bölümlere basmalıdır.
- Tekne yerine yerleştirilir ve payandalanırken ideali, tekne ağırlığının %90'ı salma veya omurga üzerinde, kalanı ise yanlardaki payandalarda olmalıdır. (İstisna karina tipleri ve çok gövdeli tekneler hariç)
- Lift operatöründen rica edin ve eğer salma tipiniz ve tekneniz uygunsa 3-4 derece teknenin başı havada, kıçı aşağıda olacak şekilde yerleştirilsin. Güvertede veya sintinede yapacağıız temizlik işlerinden sonra suyu tahliye etmeniz kolaylaşır, yağmur suyunun güvertede saçma sapan yerlerde birikmesini engellersiniz.
- Zehirli uygularken en önemli iki noka; sık sık ve çok iyi karıştırmak ve yeterli kalınlıkta sürmektir. Her üreticinin tavsşye ettiği miktar ve bu miktarın hesaplama formülleri vardır. Tekneniz için hesaplanan miktarın tamamını kullanmaya özen gösterin. Rulo uygulamalarında gereken kalınlığı uygulayabilmek pratik gerektirir. Gerekirse 3 ve 4ncü katları da sürün.
- Tutya montajlarınızda mutlaka kırmızı locktide kullanın. Titreşim vb nedenlerle bağlantı elemanlarının açılmasını önlemiş olursunuz.
- Şaftlı teknelerde şaftın ince bir kablo ile yere topraklanması genelde faydalıdır. Karadaki teknede oluşan ve şaft gibi metal aksamlarda biriken statik elektrik yüzünden iki de bir çarpılmaktan kurtulursunuz.

Hızlıca aklıma gelenler bunlar.

[Oğuzhan Oğuz]

Tecrübelerime dayanarak hızlıca ekleyeyim;

Karaya Çıkmadan Önce:
- Pis su tankını kesinlikle, tatlı su tankını da mümkünse boşaltın. Mazot tankı ne kadar boş olursa o kadar iyi olur. Sintinenizi kontrol edin ve kuru olduğundan emin olun. Özellikle marinalarda çekek sahasında istemsizce basılan sıvılar yaptırım görmenize neden olabilir.
- Yelkenlerinizi, lazy bag, bimini, usturmaça, minder vb. tüm sökülebilir güverte malzemelerinizi söküp, güverteden alın. Yelkenler güvenlik için kesinlikle sökülmelidir ve bir çok marinada kuraldır. Diğer malzemeleri ise çekek sahasının toz ve kirinden korumak için söküp kaldırmalıyız.
- Tekne havuze girip, halatlar ile sabitlendikten hemen sonra usturmaçalarınızı toplayın.
- Teknedeki tüm kapıları, çekmeceleri ve dolap kapaklarını lift operasyonundan önce kapatın ve tekne lift üzerindeyken kapalı kalsın.
- Teknenizin karaya alınması, denize indirilmesi ve alt yıkaması esnasında video ve bol bol fotoğraf çekin. Çok faydalı oluyor.
- Tekne karaya çıkar çıkmaz, alt yıkamadan hemen önce su altındaki tüm hareketli parçaları (şaft, pervane, dümen palası, sail drive, baş ve kıç iticiler, flaplar vb) mutlaka kontrol edip, bir anormallik olup olmadığında bakın. Bu kontrolü alt yıkamadan önce yaparsanız, sorunlu bölge ve etrafındaki kekamozlar sorunun bulunmasında ipucu verebilir. Tekne altı yıkandıktan sonra sorunu anlamak çoğunlukla daha zor oluyor. Hiçbir sorun yoksa bile bu hareketli parçaların genel fotoğraflarını çekin. Bir kenarda dursun.

Karaya Alındıktan Sonra:
- Fiber teknelerde çekek personeli karinaya konulacak payandaların yerlerini kontrol etmeli ve postalara denk gelecek şekilde ayarlamalıdır. Bunu küçük bir metal çekiç ile karinaya "tık tık" vurarak siz de kontrol edebilirsiniz. Yaklaşık her 30 cm.de yer alan postalara denk geldiğinizde ses tok bir sese dönüşecektir. Payandalar bu bölümlere basmalıdır.
- Tekne yerine yerleştirilir ve payandalanırken ideali, tekne ağırlığının %90'ı salma veya omurga üzerinde, kalanı ise yanlardaki payandalarda olmalıdır. (İstisna karina tipleri ve çok gövdeli tekneler hariç)
- Lift operatöründen rica edin ve eğer salma tipiniz ve tekneniz uygunsa 3-4 derece teknenin başı havada, kıçı aşağıda olacak şekilde yerleştirilsin. Güvertede veya sintinede yapacağıız temizlik işlerinden sonra suyu tahliye etmeniz kolaylaşır, yağmur suyunun güvertede saçma sapan yerlerde birikmesini engellersiniz.
- Zehirli uygularken en önemli iki noka; sık sık ve çok iyi karıştırmak ve yeterli kalınlıkta sürmektir. Her üreticinin tavsşye ettiği miktar ve bu miktarın hesaplama formülleri vardır. Tekneniz için hesaplanan miktarın tamamını kullanmaya özen gösterin. Rulo uygulamalarında gereken kalınlığı uygulayabilmek pratik gerektirir. Gerekirse 3 ve 4ncü katları da sürün.
- Tutya montajlarınızda mutlaka kırmızı locktide kullanın. Titreşim vb nedenlerle bağlantı elemanlarının açılmasını önlemiş olursunuz.
- Şaftlı teknelerde şaftın ince bir kablo ile yere topraklanması genelde faydalıdır. Karadaki teknede oluşan ve şaft gibi metal aksamlarda biriken statik elektrik yüzünden iki de bir çarpılmaktan kurtulursunuz.

Hızlıca aklıma gelenler bunlar.

Bir de yavaş yavaş düşünüp aklına gelenleri yazsan ansiklopedi olacak . Ben beklerim valla çok teşekkürler Deniz


Tapatalk kullanarak iPhone aracılığıyla gönderildi

[Serkan Güvenen]

Tecrübelerime dayanarak hızlıca ekleyeyim;

Karaya Çıkmadan Önce:
- Pis su tankını kesinlikle, tatlı su tankını da mümkünse boşaltın. Mazot tankı ne kadar boş olursa o kadar iyi olur. Sintinenizi kontrol edin ve kuru olduğundan emin olun. Özellikle marinalarda çekek sahasında istemsizce basılan sıvılar yaptırım görmenize neden olabilir.
- Yelkenlerinizi, lazy bag, bimini, usturmaça, minder vb. tüm sökülebilir güverte malzemelerinizi söküp, güverteden alın. Yelkenler güvenlik için kesinlikle sökülmelidir ve bir çok marinada kuraldır. Diğer malzemeleri ise çekek sahasının toz ve kirinden korumak için söküp kaldırmalıyız.
- Tekne havuze girip, halatlar ile sabitlendikten hemen sonra usturmaçalarınızı toplayın.
- Teknedeki tüm kapıları, çekmeceleri ve dolap kapaklarını lift operasyonundan önce kapatın ve tekne lift üzerindeyken kapalı kalsın.
- Teknenizin karaya alınması, denize indirilmesi ve alt yıkaması esnasında video ve bol bol fotoğraf çekin. Çok faydalı oluyor.
- Tekne karaya çıkar çıkmaz, alt yıkamadan hemen önce su altındaki tüm hareketli parçaları (şaft, pervane, dümen palası, sail drive, baş ve kıç iticiler, flaplar vb) mutlaka kontrol edip, bir anormallik olup olmadığında bakın. Bu kontrolü alt yıkamadan önce yaparsanız, sorunlu bölge ve etrafındaki kekamozlar sorunun bulunmasında ipucu verebilir. Tekne altı yıkandıktan sonra sorunu anlamak çoğunlukla daha zor oluyor. Hiçbir sorun yoksa bile bu hareketli parçaların genel fotoğraflarını çekin. Bir kenarda dursun.

Karaya Alındıktan Sonra:
- Fiber teknelerde çekek personeli karinaya konulacak payandaların yerlerini kontrol etmeli ve postalara denk gelecek şekilde ayarlamalıdır. Bunu küçük bir metal çekiç ile karinaya "tık tık" vurarak siz de kontrol edebilirsiniz. Yaklaşık her 30 cm.de yer alan postalara denk geldiğinizde ses tok bir sese dönüşecektir. Payandalar bu bölümlere basmalıdır.
- Tekne yerine yerleştirilir ve payandalanırken ideali, tekne ağırlığının %90'ı salma veya omurga üzerinde, kalanı ise yanlardaki payandalarda olmalıdır. (İstisna karina tipleri ve çok gövdeli tekneler hariç)
- Lift operatöründen rica edin ve eğer salma tipiniz ve tekneniz uygunsa 3-4 derece teknenin başı havada, kıçı aşağıda olacak şekilde yerleştirilsin. Güvertede veya sintinede yapacağıız temizlik işlerinden sonra suyu tahliye etmeniz kolaylaşır, yağmur suyunun güvertede saçma sapan yerlerde birikmesini engellersiniz.
- Zehirli uygularken en önemli iki noka; sık sık ve çok iyi karıştırmak ve yeterli kalınlıkta sürmektir. Her üreticinin tavsşye ettiği miktar ve bu miktarın hesaplama formülleri vardır. Tekneniz için hesaplanan miktarın tamamını kullanmaya özen gösterin. Rulo uygulamalarında gereken kalınlığı uygulayabilmek pratik gerektirir. Gerekirse 3 ve 4ncü katları da sürün.
- Tutya montajlarınızda mutlaka kırmızı locktide kullanın. Titreşim vb nedenlerle bağlantı elemanlarının açılmasını önlemiş olursunuz.
- Şaftlı teknelerde şaftın ince bir kablo ile yere topraklanması genelde faydalıdır. Karadaki teknede oluşan ve şaft gibi metal aksamlarda biriken statik elektrik yüzünden iki de bir çarpılmaktan kurtulursunuz.

Hızlıca aklıma gelenler bunlar.

Bir de yavaş yavaş düşünüp aklına gelenleri yazsan ansiklopedi olacak . Ben beklerim valla çok teşekkürler Deniz


Tapatalk kullanarak iPhone aracılığıyla gönderildi

Cidden şahane teşekkürler

[Ece Astunç Karabaş]

Deniz Reis,

Marina tarafını da çok iyi bilen bir tekne sahibi olarak verdiğiniz bilgiler çok değerli. Çok teşekkürler...

[Erman Yerman]

Güzel bir rehber olacak... : )