[Cem Gür]

Algıda seçicilik böyle bir şey demek ki.

İyonia'da ilk ağızda motor olmayacağına göre seyir fenerleri neyle beslenecek diye kafa patlatırken
" E eskiden nasıl oluyormuş bu işler?" sorusu  şeytanımı dürttü. Bu yeşil kırmızı fenerler ne zamandır  denizde kullanılmaya başlanmış merak ettim.

Buyrun: İmece Deniz Ansiklopedisine ...

Uluslararası yönetmelik 1862 tarihlidir (5 deniz mili menzili mesafeden görülecek beyaz bir ışık, güverteden en az 6 m yükseklikte ön direkte veya mizanada sancak tarafındaki yeşil liman tarafındaki kırmızı ışık taşıyacaktır)

Seyİr fenerlerinin kullanımı çok daha eskidir, örneğin, bir donanma filonunsunun gece seyri sırasında. Ancak her donanma kendi yöntemine sahipti.

Görünen o ki, üç farklı ve eşzamanlı başlangıç söz konusu. 1850'lerde Amerikan yandan çarklı vapurlarının nehir navigasyonu, aynı dönemde görünürlüğün genellikle vasat olduğu İngiliz Kanalı'ndaki trafiğin yoğunlaşması ve buharlı gemilerin artan sayısı.

Bu sonuncular, hızlarına ek olarak rüzgâr koşullarına maruz kalmadan yol aldıklarından, İngilizler kol kadar uzun çatışma listelerini kucaklarında buldular. Fransız tarafında ise limanlara erişim kolay, çatışmalar daha nadirdi.

Özellikle ticari gemilere ve balıkçı teknelerine yönelik olan 1862 tarihli "uluslararası" yönetmelik, bir İngiliz-Fransız ortak komisyonu tarafından oluşturuldu.

Takip eden birkaç on yıl boyunca, daltonizm halinde olagelen bir kafa karışıklığına vardı ve arkadan gelen bir tekneye sinyal vermek için net bir kural düşünülmemişti.
Seyir fenerlerinin evrimi, denizde çarpışmalara konu olan hukuk davaları sonucu olarak, başta İngilizler olmak üzere içtihat hukukuna dayanacaktır.

[Tan Kaan Özkan]

Teşekkürler abi, ayıp olmazsa ek yapsam, deniz ansiklopedisine deyince, biraz daha ayrıntılı yazsak olur mu ?



Denizcilik tarihi çerçevesinde yapılan incelemelerde, 18nci yüzyıl içerisinde ticari gemiler ve askeri gemiler arasında küçük farklılıklar bulunduğu ve bu dönemde ticari maksatla inşa edilen gemilerden ihtiyaç duyulduğunda askeri maksatlı gemilere dönüştürülmesi şeklinde istifade edildiği görülmektedir. Bu gemilerin büyük bir kısmı korsanlara karşı savunma maksatlı olarak silahlandırılmış gemiler olup, ticari gemilerin silahlandırılmış askeri gemilere dönüştürülmesi şeklindeki uygulamalara ikinci Dünya Savaşı sonuna kadar devam edilmiştir. Bu dönem içerisinde dümenin icadına kadar geçen süreçte gemiler, kıç tarafta sancak tarafa yakın oluşturulan dümen yekesí ve buna bağlı uzun kumanda kolu ile idare edilmekteydi ki bu maksatla kullanılan gemilerin sağ tarafları "Steer Board" olarak adlandırıldı. Bahse konu ifade zaman içerisinde değişime uğrayarak günümüzdeki kullanım şekli olan "Star Board" ifadesine dönüşmüştür.

Dönemin ticari gemileri, üzerindeki kargoların yükleme ve boşaltma işlemleri maksadıyla rıhtımlara yanaşma manevralarında dümen tertibatının bulunmadığı sol tarafını tercih etmekteydiler ve bu maksatla kullanılan bordaya yükleme bordası anlamına gelen "Load Board" adı verilmiştir. Bu ifade zaman içerisinde "Loar Board" olarak değişmiş ve 1580'li yıllardan itibaren Fransızlar tarafından rıhtıma yaklaşılan tarafı işar maksadıyla "Port Side" ifadesi kullanılarak bu terim "Star Board" ifadesi ile karışıklığa mahal vermemesi nedeniyle tercih edilmiş ve kullanımı yaygınlaşmıştır.

Gemilerin yön ifadelerinde kullanılan terimlerin netleşmesiyle birlikte gece periyotlarında seyir halindeki gemilerin kendilerini işar etmeleri yönünde de ihtiyaçlar belirmiş ve ilk olarak gece seyir halindeki gemiler tarafından karşılıklı çatışmaların önlenebilmesi maksadıyla beyaz renkli ışık yayan en az bir adet fanuslu fener kullanılmıştır. Ancak toplumlara göre farklılıklar gösteren bu kuralsız ve düzensiz uygulamalar 1824'ten itibaren Hollanda ve Belçika'daki kanal geçişlerinde iki adet beyaz fener kullanılması zorunluluğunun belirlenmesine kadar devam etmiş ve 1845 yılından itibaren seyir halindeki gemilerde gece periyotlarında beyaz fenerlere ilave olarak renkli fenerlerin kullanımına geçilmiştir.
Aynı dönem içerisinde HlVlS COIVIET tarafından Spithead'de ilk olarak beyaz, kırmızı ve yeşil fenerin )seçiciliklerinin fazla olması ve birbirilerine nazaran ayırt edilebilir parlaklıklarda olmaları nedeniyle tercih edilmişlerdir.) bir arada kullanımı tecrübe edilmiş, ilerleyen yıllarda etkinliği tescil edilmiş olan bu uygulama 1847'den itibaren tüm İngiliz buharlı gemileri tarafından kullanılmak üzere Admiralty tüzüğünde yer almıştır.
Britanya Kılavuzluk Makamı Trinity House, 1840 yıllında geceleri seyir halindeki iki teknenin emniyet maksadıyla rotasını sancak tarafa çevirmesine ve bu suretle karşıdan gelmekte olan diğer tekneyí iskele tarafında bırakması kararını yürürlüğe koymuştur. Bu noktadan itibaren tehlikeyi sembolize eden kırmızı fenerlerin gemilerin iskele tarafına
koyulması ve yeşil fenerler için sancak tarafta bulunması kararlaştırılmıştır.


1863 yılında Fransızlar tarafından açık denizlerde gemiler üzerinde rahatlıkla görülebilecek mevkilere ışık koyulması ve belirli bir aralık içerisinde kullanılabilecek yön ışıklarının belirlenmesi uygulamaları tecrübe edilmiş ve bu sebeple aynı dönem içerisinde seyir halindeki tüm gemiler tarafından kırmızı ve yeşil yön fenerlerinin uygulamasına geçilmiştir.
İlerleyen yıllarda denizde çatışmanın önlenmesi ve seyir/manevra kuralları ile birlikte gemilerdeki seyir fenerlerinin kullanılması sabit kurallara bağlanmış ve 1953 yılından itibaren günümüzde kullandığımız Denizde Çatışmayı Önleme Tüzüğü kapsamında yer alan uygulamalara başlanmıştır.


KAYNAK:
“Customs Of The Navy" (Lt.Cdr.A.D. TAYLOR)(1961)

[Cem Gür]

İşte bu çok daha iyi oldu. Eline sağlık. 

[Aziz Eryavuz]

Faydalı bilgiler. Bölük pörçük bilgilerimizi hoş ve toplu bir katkı olmuş.

[Âli San]

Yazıyı arayayım ama muhtemelen ( arşivleme gibi bir huyum olmadığından ) bulamayacağım.
Seyir fenerleriyle ilgili olarak Yelken Dünyası'na yazmıştım yıllar evvel ; fenerlerin tarihçesinin bizim için ilginç bir yönü var.
Ilk seyir feneri kullananlar Bizanslılar.
Seyir fenerleri bizim bugün sahip olduğumuz kıyılarda keşfedilmiş.

[Ahmet Kabaalioğlu]

Yazıyı arayayım ama muhtemelen ( arşivleme gibi bir huyum olmadığından ) bulamayacağım.
Seyir fenerleriyle ilgili olarak Yelken Dünyası'na yazmıştım yıllar evvel ; fenerlerin tarihçesinin bizim için ilginç bir yönü var.
Ilk seyir feneri kullananlar Bizanslılar.
Seyir fenerleri bizim bugün sahip olduğumuz kıyılarda keşfedilmiş.

Muhtemelen ben o yazınız okudum, hayal meyal hatırlıyorum bir şeyler, bir bakayım bendeki sayılara.