[Tan Kaan Özkan]

Facebook, Yelkensever sayfasını takip edenler görmüştür, lakin görmeyenler için, sayfanın sahibi Bahadır Eği'nin paylaşımı ilgimi çektiği ve üzerinde konuşulabilir olduğu için kendisinin izniyle buraya aktarıyorum.

"Yelkenli tekneler hakkında yanlış bilinenler(Garip ama gerçek ):

Yelken direği ağır olursa tekne stabil olmaz,yandan gelen dalgalarda devrilebilir.
(Aşağıdaki yorum teknenin tasarımının ağır yelken direğine uygun olarak yapıldığı varsayımıyla yapılmıştır.)

Kanadalı tasarımcı Brent Swain'den bahsetmiştim,Origami metodu ile kısa zamanda yaptığı ,ekonomik fakat açık denize uygun teknelerinde yelken direği olarak 3mm et kalınlığında çelik boru kullanıyor.
Bu teknelerle yıllarca açık deniz seyahati yapanlar var.İşin teknik yönü şöyle.
Yelkenli teknelerin seyir esnasında direği kırıldığında alabora olduğu görülmüştür,yada yelken direği olmadan seyir yapmak zorunda kalan yelkenli tekne kaptanları direksiz olarak oluşan aşırı yalpayı farketmişlerdir.
Direğin ağırlığı teknenin yalpasına ters yönde moment etkisi yapar,yani dalga bordaya çarptığında eğer direk ağırsa sanılanın aksine bizi yatırmaz ,yatmaya karşı moment uygular.Benzeri bir sistem büyük yolcu gemilerinin karinalarında sarkan devasa bir sarkaçta vardır,bu sarkaç da aynı yelken direği gibi salınıma ters yönde moment yaratarak,stabiliteyi arttırır.Büyük yolcu gemileri ile seyahat edenler zaten bu konforu farketmiştir."

Sonrada bu konu hakkında gelen yorumlara açıklık getirmek için ;

"Yelkenli tekneler hakkında yanlış bilinenler adlı paylaşımımda yelkenli tekne direğinin teknenin stabilitesi için ne kadar önemli olduğunu hatta kırıldığında sert havada(breaking waves-kırılan dalgalar)teknenin direksiz alabora olabileceğini belirtmiştim.
Garip ama gerçek diye nitelediğim bu olayı garipseyen yorumlar üzerine ekteki bu konudaki akademik PDF çalışmayı koydum.
Formüllerden sıkılabilirsiniz,sayfa 7 de bu konu anlatılıyor.Direğin teknenin salınım ataletine(roll period of inertia) olan etkisi ve bunun kaybolması sonucu(yani direğin kırılması) salınım ataleti azalan teknenin( Capsize)yani alabora olması.
Zaten yanlış bilinenler başlığını kullanmamın amacı da buydu,bildiklerimizin ve inandıklarımızın dışında bir bilgi olduğu için kabul etmek zor olabilir ama burada paylaştıklarımın mutlaka teknik bir dayanağı var.
Daha önce de dediğim gibi bu bilgileri başka yerlerde bulma şansınız az,uzun yıllar yaptığım araştırmaların tortusunu size aktarıyorum "



Not : Pdf için Ahmet'e mail attım, müsait olunca ekleyecektir.(Eklendi efendim konu bütünlüğü bozulmasın buyrunuz.)


http://www.heyamolahey.com/uploads/alabora.pdf

[Ersin Böke]

Daha yeni Aali ile konuşmuştuk bu konuyu.. Hafif direk daha fazla sallar tekneyi diye..

[Tan Kaan Özkan]

Aslında onun için ilgimi çekti.

Gövdeyi hafiflet, direği hafiflet, malzemeyi hafiflet,......
Peki nelerden vazgeçiyoruz bunlar hafifledikçe!
Yada değiyor mu ?

[Erman Yerman]

Sildim.. yanlış anlamışım..


SM-G920F cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi

[Ahmet Çelenoğlu]

Ne kadar hafif o kadar hızlı. Yelken işini sadece yarış olaraK düşünenler için her şeyi hafifletmek, hızı arttırıyor.  Bunun mutlaka bir bedeli var. Hangisi bilmiyorum ama dünya turu yarışlarından birinin teknelerinin salması bir tur veya bir yıl için tasarlanıyor ve inşa ediliyor. zamanı dolunca değiştiriyorsunuz. Teknenin diğer malzemeleri de mutlaka öyledir. Bir çok şey çok kısa sürede değiştiriliyor.  Yarış tekneleri genelde böyledir. Fiyatlarını gezi tekneleri ile kıyaslayın, ikinci el yarış teknelerinin gezi teknelerine oranla ucuz kaldığını göreceksiniz. Bunun sebebi, modasının geçmiş olması vehya yarıl kazananaması dceğil teknenin ömrünün daha az olmasıdır.

[Âli San]

Hem de işi yarış tekneleri tasarlamak olmayan adını unuttuğum ünlü bir tasarımcının ideal tekne tarifi şöyleydi : " Gövdesi, mobilyası, arması, tüm donanımının ağırlığı sıfır, tüm deplasman ağırlığı ise sadece salma içindeki safrası olmalı..."
Herhalde 1,5 - 2,0 metrelik dalgalarda 40 knot hızla gitmeye çalışan bir motoryat kadar rahatsız bir şey olurdu ? Binmek bile istemezdim...

[Ahmet Kabaalioğlu]

Not : Pdf için Ahmet'e mail attım, müsait olunca ekleyecektir.

Konu içine de ekledim ama , yinede görülmeyebilir, buyrunuz makalenin pdf hali ektedir.

http://www.heyamolahey.com/uploads/alabora.pdf