Merhaba deniz dostları
Malum yaz sezonu yaklaşıyor. Çoğumuz kendimiz ve ailemiz fertleri yüzme bilse de etrafımızda boğulma tehlikesi atlatan birileri olabilir. Boğulma durumunda neler yapılacağını çoğu kişi biliyordur sanıyorum ama 'ikincil boğulma' diye nadir görülen bir durum var ki sanıyorum bazılarınızın bu çok önemli konuda bilgisi yoktur.
Boğulma, su veya başka sıvı içinde kalmaya bağlı solunum bozulması ve buna bağlı hayat kaybına kadar gidebilen bir süreçtir. 15 yaş altında, özellikle az gelişmiş ülkelerde önemli bir ölüm nedenidir.
İkincil boğulma ise su altında boğulma tehlikesi geçiren kişinin bu süreci atlatmasından sonra ortaya çıkan sorunları kapsar. Yani havuzda yada denizde boğulma tehlikesi geçiren, su yutan fakat kurtarılan kişi bir süre sonra, ki genelde ilk 12-48 saat sonrasında, gelişen ve sinsi ilerleyen ve ölüme varabilen bir durumdur. Genel de çocuklarda daha fazla görülebilir.
Boğulma riski geçiren kişinin havayollarına ve akciğer keseciklerine (alveol) su dolar. Alveollerde kanın oksijenlenmesini sağlayan gaz alış-veriş i olamayacağından, kişinin kanında oksijen düşer ve karbondioksit yükselir kişi sudan kurtarılamaz ise yüksek karbondioksit sonucu bilinç kaybolur ölüme kadar gider. Eğer kişi sudan daha önce kurtarılabilirse öksürerek veya dışardan destekle akciğerlerindeki suyu dışarı çıkarır ve tekrar solumaya başlayabilir. Bilinci yerine gelir ve düzelebilir. Fakat bu şekilde boğulma riski atlatmış olanların bir kısmında (neden bir kısmında hepsi değil? tam bilinmiyor), ilk saatler her şey yolunda görülürken zamanla dudaklarda hafif morarma, uykuya eğilim, yorgunluk, şuur bulanıklığı gelişmeye başlayabilir. Bu durum zamanında farkedilir ve tıbbi destek e başvurulmaz ise, yani hastaneye gidilmez ise işler kötüye gidebilir. Özellikle yorgunluk nedeni ile kişinin uyumasına müsaade edilirse tedavi için geç kalınabilir. Ölüm riski vardır.
İkincil boğulma hangi mekanizma ile gelişir konusu biraz karmaşık olmakla birlikte özetleyeyim; ilk boğulma esnasında alveollere giren su ve tuz alveol duvarına hasar verebilir. İlave olarak alveolller içinde bu keseciklerin açık kalmasını sağlayan bir madde (sürfaktan) su ile temizlendiğinden alveollerde büzüşme olur. Bunların etkisi ile akciğerde ödem ve onun ileri şekli ARDS denilen ölüm riski yüksek olay gelişebilir.
Yapmamız gereken, boğulma tehlikesi atlatan kişinin mutlaka bir sağlık kuruluşuna götürülüp kontrol edilmesi ve hatta sonrasında da yukarıda saydığım belirtiler yönünden 1-2 gün gözlemlenmesi, gereğinde tekrar sağlık kuruluşuna başvurulmasıdır.
Sağlıklı keyifli bir yaz sezonu diliyorum hepinize