[Hulusi Gülen]

TÜRK TEKNE SAHİPLERİ NEDEN YABANCI İSİM TERCİH EDERLER?

Askeriyeden emekli olduktan sonra Yönetim Bilgi Sistemlerini meslek edinmiş, raporlama, istatistik, veri madenciliği, İş zekası gibi konulara ilgi duymuş bir denizci olarak uzun zamandır dikkatimi bir husus çekiyordu; yabancı dillerden seçilmiş tekne isimleri.

Bu konuyu iki bin kişilik telegram ve ikiyüz kişilik whatsup denizci gruplarında da dile getirdim ama bir-iki satır dışında bir geri dönüş alamadım maalesef. Yazının kalıcı olması için konuyu bir de HeyamolaHey'de dile getirmeyi düşündüm. Meselenin zülfü yâre dokunan tarafı olması hasebiyle görüş bildirmekten çekiniliyor olabilir elbette; ancak biz kesinlikle kişilerin tercihlerine karışmıyoruz, yalnızca bir olguyu ortaya koymaya çalışıyoruz.
 
Eskiden Marinalarımızdaki yabancı bayraklı tekne çokluğundan hepimiz rahatsız oluyor, şikayet ediyorduk. Türkiye'deki Vergi yükü sebebiyle insanlar teknelerini yabancı bayrak olarak tescilleyip, vergiden kaçınarak teknelerini kullanıyorlardı. Ancak, hem kendileri hem de dışarıdan bakan kişiler, sahibi Türk olup teknesinin kıçında dalgalanan yabancı bayraktan son derece rahatsız olduklarını ifade ediyorlar.

Bununla birlikte yabancı Bayrak rahatsızlığını ifade edenlerin yanında yabancı tekne isimlerinden rahatsız olduklarını ifade edene de pek rastlanmıyor doğrusu. Belki de İstiklal, Bağdat gibi Caddelerde tabelalarda görülen yabancı dil etkisi buraya da yansımış ve kanıksanmış da olabilir?

Nitekim 2009 ve 2017 yıllarında Bayrak Affı çıktı ve Teknelerin büyük çoğunluğu Türk Bandıraya geçti. Hatta şimdilerde yeniden bir Bayrak Affı beklentisinin olduğu da konuşuluyor.

Eskiden bu yana, ister Yabancı Bayrak olsun ister Türk bandıralı olsun, teknelere her halükarda Türkçe isim verilebilmektedir; tercih tamamen donatanına bırakılmıştır.  Ancak, yapılan bir çalışmada Türkiye'deki Özel Tekne isimlerinin 2/3'ünün yabancı dillerden seçilmiş olduğu görülmektedir.


Tekne Adı Dili              Tercih %'si
Yabancı İsimli                          % 72
Türkçe İsimli                           % 28

Tekne isimlerinin ağırlıklı, hatta ezici oranda yabancı dillerden seçiminin gerekçesi ne olabilir? Bu hususta şöyle bir anket yapılacak olsa; şıklara hangi gerekçelerin konması uygun olur? Sizin tercihiniz ve gerekçeniz hangi şık olurdu? Aşağıda yoksa siz hangi şıkkı ve gerekçeyi eklemek isterdiniz?

a. Tekne yabancı sahip ve bandıradan TR bandıraya geçti, isim değişikliğinin uğursuzluğuna inanıyorum. (İnanç)

b. Tekne TR bayraklı ama dünya seyahati yapacağım, yurtdışında da anlamı bilinen bir isim olsun istedim. (Seyahat/İletişim kolaylığı)

c. Tekne Türk bandıralı ama Türkçe isim pek denizci durmuyor, yabancı isim daha havalı ve sahibini entellektüel gösteriyor. (Furya/Moda/PopülerKültür)

ç. Ben tekne ismini Aile fertlerimin isimlerindeki hecelerden oluşturdum (AilesineDüşkün)

d. Tekne yabancı Bandıralı bile olsa ben Türkçe bir isim koyarım arkadaş (Milliyetçi)

e. Bizden olsun, kısa olsun, yazması kolay olsun (Pratik)

f. Hiç kafa yormamıştım; öyle teferruatlarla ilgilenmem (Bigane/Kayıtsız)

g. ……

[Mücahit Karabaş]

İlk teknemizin de ikinci teknemizin de ismini değiştirmedik. Bunun sebebi, bu teknelerin yıllardır aynı isimle gezmiş ve tanınmış  olmalarıydı. Ekim'i almadan önce birisi gezgin korsanda sorduğunda bilenler hemen referans oldular ve gözü kapalı aldık. Andromeda'yı da aldığımızda 21 yaşına kadar hep bu isimle gelmişti. Her iki tekneyle de gittiğimiz yerlerde  teknemizi tanıyan pek çok insan gelip sohbet açtı. Geçmişten güzel anılar dinledik. Bir kaçıyla sıkı dost olduk.

Tekne ismi değiştirmenin uğursuzluk olduğuna hiç inanmıyorum. Tekneler ve sahiplerinin bir süre sonra bütünleşip birlikte anılması güzel bir şey. Köylerdeki lakaplar gibi... Babatuncaların Mustafa mesela

Sıfır veya beş yaşına kadar bir tekne alırsak ki -çok çok zor ihtimal- ismini değiştiririz sanım. O zaman da telsizde kolay kodlanacak en fazla beş harfli bir isim seçeriz. (Tamam kabul eşim ne seçerse seve seve kabul edeceğim). 

Türkçe ya da yabancı diye bir ayrım yok  o anki ruh halimize ve teknenin olası rotasına göre  bir isim buluruz. Benim ismim Arapça eşimin Türkçe. Bulacağımız isim de ya fizikten ya da müzikten beynelmilel bir terim olabilir.

Güzel bir başlık olmuş. Teşekkürler Hulusi Reisim

[Hulusi Gülen]

Evet farklı değerlendirmeler geliyor, teşekkürler Mücahit Reisim.

Fizikten ve Müzikten değil ama yeni teknenizin ben "Bosa" olacağını düşünüyordum

[Ahmet Kabaalioğlu]

Ben Türkçe isim tercih edenlerdenim hatta limanı da İnebolu olsun isterim. Ama maalesef teknelerimden sadece birine kendi düşündüğüm gibi bir isim verebilmiştim. O da bazılarınızın bildiği Kuzey Yıldızı idi. Asterix Antalya Limanına kayıtlıydı prosedürden değiştirememiştim, Bidarka'nın geçmişinden dolayı değiştiremedik . Ama Tercihim Türkçe isim ve limanı İnebolu olması olurdu.

[Mustafa Ertör]

Teknelerimin  isimlerini türkçe seçmeye özen gösterdim. Hepsinin ayrı hikayesi var. Cemre'yi ismi ile aldım. O dönemde isim sadece bağlı olduğu liman kütüğünde tek olma zorundalığı yoktu. Sadece Ataköy Marinada 5 ten fazla Cemre isimli tekne vardı. Tekneyi ismiyle aldım ve devam ettim. Sevdik de ailece. O kadar çok etkinliğe katıldık oğlumla ve o kadar çok tamir bakım yaptım ve yaptırdım ki Cemre ile birlikte söylenmeye başladı ismimiz. Sonra bir kararla  limanda tekne ismi aynı olan tekneler olmaz. Koskoca İstanbul'da bir tane Cemre isimli tekne olacak kararı çıkınca. İlk Cemre ismini tescil ettirdim. Diğer Cemre isimli tekneler isimlerini değiştirmek zorunda kaldılar. Uzun yıllar da Cemre'yi severek kullandık.
 BabaTunca'nın hikayesi daha farklı. O dönemde sağlığım elverirken okyanus seyahati yapmak niyetimiz vardı. Kemer Marinada bir Baba30 satıldığını Erdem Çakır arkadaşımız Gezgin korsan forumda yazdı. Takip ettiğim bütün özelliklerini ve ölçülerini bildiğim okyanus teknesiydi. Ertesi gün uçağa atlayıp Kemer'e gittim ve satın aldım. Sahibi ismini değiştirmemi (kızının ismini vermiş) istedi. Kabul ettim. Zaten okyanus geçme fikrini oğlumla birlikte kurduk. Teknenin modeli Baba 30, oğlumun adıyla harmanlayıp ismini Baba Tunca koydum. Tunca başlangıçta yadırgadı. Biraz züppelik, şımarıklık gibi geldiğini söyledi. Ama şimdi alıştı farklı bir kişiden bahseder gibi BabaTunca diyor.Okyanus seyahatin isterse kendi yapar.
  Küçük'ün hikayesi çok basit. Küçüğü yaparken ismi aklımda yoktu. Cemre'yi yeni tamirden geçirmiştim. Kış projesi olarak düşünüp kış boyunca hafta sonları çalışıp yazın Tirilye'de yelken kürek keyif yapmak, balık tutmak için bir yelkenli kayık yapmak istedim. Başlangıç ve devamı çok maceralı oldu. (ileride bu hikayeyi yazarım) Yapım esnasında insanlar "Zaten Cemre var niye küçüğü yapıyorsun?" diye çok sordular. Ve adı böylece koyulmuş oldu.

[Hulusi Gülen]

Benim için "e" şıkkı uygun oluyor sanki.

İlk teknem ROTA marka, MARTI modeli idi; hala köyde bahçede römorkunun üstünde beni bekler. Ona isim ararken, Soyadım + Tekne Modeli birleşimi olsun demiş ve kendi içinde manası olan GÜLEN MARTI ismini almıştım. Ancak gördüm ki, özellikle de küçük teknenin gövdesinde bu iki kelimeyi yazmak için yer bulmak oldukça zor oluyor. Ve demiştim ki sonraki teknem olursa, onun adı mümkün olan en az harfli kelimelerden seçilecek ki bordaya sığdırılması kolay olsun. Tabii yerli ve derin manası olan bir isim olsun...

Mevlâna’nın kıymetli dostu Şems-i Tebrizi, “Hayatta olabileceğin en güzel yer, bir DUA'nın içinde yer almaktır.” der. Vaaay söze bak; en güzel yer Bodrum değil, Paris değil, İstanbul değil; bir duanın içi imiş. Peki kimin duasının içinde yer alırsınız; mutlaka sizi seven birinin, dostun, akrabanın, Annenizin, Babanızın... Ne müthiş söz değil mi? İşte bu benim teknemin ismi olmalıydı. Gerçi İstanbul Liman Başkanlığından tek başına DUA alınmış; biz de tire ilavesi ile DUA-1 yaptık ki dua'nın tek olması manasına o da anlamlı oldu. Özellikle havaların bozuk olduğu zamanlarda ben teknenin içine girer, elimde çayım olur, olmaz ama öylece saatlerce hareketsiz oturur, yıllardır gördüğüm mobilyaları tekraren seyreder dururum; bu bana büyük keyif verir.  DUA'nın içinde oturuyorum da, bu insana keyif vermez mi Allah herkesin gönlüne göre versin.
 

     

[Hasan Toparlak]

2013'te teknemizi aldığımızda adı Dolce Vita idi, olmaz bize yakışmaz "Lüküs Hayat" diye dolaşmak dedik. Dünya yuvarlak, biz toparlak Sphera koyduk adını. ABD bayraklı tekneler arasından şahıs üstüne kayıtlı denerek seçilen birkaç şanslı tekne arasında yer alıp, kesilen cezamızı öderken adını da değiştirelim dedi bizim çocuklar. Müzikle alakalı olsun diyerek "Glissando" koyduk. Marina giriş çıkış anonslarında "Gri tango değil, glissando demekten yorulunca, Türk bayrağına geçince, konçertolarda tüm orkestranın susup solistin çaldığı bölüm anlamına gelen Cadence olsun dedi yine bizim klasik müzik ekibi.

Eee artık Türk Bayrağı taşıyoruz diyerek Cadence'nin türkçesi "Kadans" oldu adımız.. (Yahu Mızrap, Tezene olsun, bakın bu da müzikle alakalı desemde ikna edemedim.)

[Erman Yerman]

Tirhandil diye ölüyordum, gittim İzmir'e, adı Bebhinn. İlk sahibi tekneyi yaptırınca bir kız çocuğunun adını koymak istemiş (öyle duydum) Tekne Bodrum'da suya inince meraklı gözlerle bakan bir aile, yanlarında da bir kız çocuğu. Aile yabancı, adam sormuş, kızınızın adı ne diye, Bebhinn demişler, öyle ismini almış. Bize uzak geldi, ertesi gün liman başkanlığına gideceğim ve belki de tekne almaktan daha zor bir karar var önümüzde; teknemizin adı ne olmalı? Gece boyu düşündüm. Biliyorum tirhandiller inatçı, aklıma keçi geldi. Sonra ara tara, geçmişi araştırırken Mısır'daki tekneler, Yunan, Girit tirhandillerine bakarken. Dedim biz Giritliyiz, bu da inatçı ben de inatçı adını Girit keçisi olan Kri-Kri koymaya karar verdik. İddialı değil, ve hatta sempatik geldi bize. İnsanlara da sempatik geldiğini düşündük. Teknemizi satınca alan kişiden ismini değiştirmesini rica ettim ama prosedürle uğraşmamak için ve o da sevdiği için değiştirmedi adını. Tirhandil Kri-Kri İzmir Limana bağlı kaldı. Biz ise isimden vazgeçmek istemedik; 2. teknemizin adı Balina 61 idi. Aslında Balina güzel isimdi gövdesine bakınca (61 ile üzgünüm ama işimiz yok; biz Akdenizliyiz)  ama biz inadımızdan vazgeçecek değildik, yine teknemize de Kri-Kri dedik..

M2101K7AG cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi

[Özgür Ökten]

Herkes teknesine öyle veya böyle kendisi için anlamlı bir isim koyuyor, bunun hangi dilde olduğunun bir önemi yok bence.

İlk teknem çok küçüktü (rota prenses 5.75), ilk aldığımız tersanedeki personel kayık diyordu, adını Kayık koyduk.

Yıllar sonra ortak olduğum ticari tekne için tüm ortaklar isim önerilerini koydu ortaya, oylama yaptık, balık olan Marlin en çok oyu aldı.

Şu an bu mesajı güvertesinden yazdığım Yıldırım (Esiroğlu) abimin Vegas'ının ismi ise LasVegas'tan geliyor. (Abim poker seviyor!)

Yakın bir dostumun teknesinin ismi ütopik anarşist gezegen Anarres idi.

Tekneye isim için telsizden kolay anlaşılsın, kıç aynaya sığsın, biraz sevimli muzip olsun gibi kriterler var.
Çocuk için de okulda dalga geçilmesin, yurtdışına giderse kolay olsun, aile büyükleri beğensin vb kriterler olduğu gibi.

Bir anlam varsa tamam, dilin önemi yok benim için




öZgür (mobil)

[Hulusi Gülen]

Çık güzel hikayeler/yorumlar/gerekçeler geliyor; ellerinize sağlık.

[Mehmed Irmak]

Çok yeni, amatörün amatörü bir deniz sevdalısı olarak, 2020 pandemi başında, hanıma kendi zoruyla bir telaşla, ithalatçısından satın aldığımız kızımıza, madem bu kadar acele ettirdin ismini de sen koy dedim. Hanımköy adeta yüzen şehir Petersburga ithafen, meşhur limanı BRONKA ismini verdik.
Sonradan derinlemesine araştırınca, Lehçe kadın ismi olduğunu öğrendik.
Tevafuka bakın ki, tekne polonya yapımı Viko idi.
Kendi ismini bulmuş da, haberimiz olmamış.

[Murat Ayduk]

Benim de hayatımda farklı bir anlamı olan bir şarkı vardı. Buika’nın söylediği “Mi Niña Lola” idi bu şarkı. Tam ismiyle çok uzun oluyordu, o yüzden ya “Mi Niña” ya da “Lola” olacaktı.
Biz “kızım” anlamında olan ilkini seçtik.

Bir de derinliklerin müsade ettiği ve suyun olduğu her yer bizlerin aslında… Dünyanın tüm rüzgarları, yemekleri, dostlukları, havaları, akıntıları, içecekleri, balıkları, güneşleri, ayları ve de dilleri…