Aşağı git Skip to main content

Gönderen Konu: Kaynak Bulamadığım Denizcilik Terimleri

  • *
  • İleti: 14
Kaynak Bulamadığım Denizcilik Terimleri
OP: 28 Ocak 2023, 11:54:23
Sayın denizci dostlar, üstadlar!
Çok acemi, cahil yeniyetme bir deniz sevdalasıyım.
Aşağıda Halikarnas Balıkçısının Turgut Reis kitabından bir kısım. Buradaki terimlerin bazısını hiçbir yerde bulamadım.
Yardımcı olursanız sevinirim.

"Düşman desek böyle güpegündüz yanaşmaz. Dost desek ne flandıra, ne de sancak gösteriyor. Şuna bir de sen bak,” diyerek dürbünü uzattı.

Turgutca dürbünle bakarken, Tahtabacak’a “Hissa cunda edecek,” dedi.

Öteki, “Nereden bildin?” diye sordu.

“Çünkü seren cundalarını mantelyalar aracılığıyla karga ediyorlar. Hah! Hah! Hah!”

“Neye gülüyorsun yahu!–”

“Gabya skutalarını kaçırdılar. Görmüyor musun Hüssam Amca? Dürbüne ne hacet? Koca gabya yelkeni yapraklanıyor. Bir sakatlık yapmazlarsa iyi,” diyerek dürbünü Tahtabacak’a verdi ve “bana kalırsa bu bir Osmanlı gemisi. Fakat ya tayfası az, ya da adamları acemi. Eğer rüzgâr sert olsaydı böyle yelken kullanmakla neye dönerlerdi? diye sözüne devam etti.

Öteki, “Haklısın. Ancak gabya skutalarını doldurabildiler, şimdi mantelyaları bağlıyorlar. Maşallah daha hâlâ cundaları fora dışarı edemediler. Tayfanın böylesiyle denize mi çıkılır?” dedi.

Turgutca, “galiba bol bol su da yapıyor. Arasıra bordaları güneşte parlıyor. Herhalde tulumbalarla çekilen suların punyalardan akarken güneş ışığıyla parlamalarından olacak. Şimdi anlaşıldı. Ya armozları açık, ya da teknesi delik. Cunda yelkenlerini acele kıyıya yetişmek için açıyor. Nah işte, hele Gümüşlük’ün ağzını görebildi. Dümen kırıyor. Gidip karşılayalım,” dedi.
  • IP logged
« Son Düzenleme: 29 Ocak 2023, 00:05:53 Gönderen: Ahmet Kabaalioğlu »

  • *
  • İleti: 14
Kaynak Bulamadığım Denizcilik Terimleri
#1: 28 Ocak 2023, 12:01:36
Forumda galiba doğru bölüme yazmamışım. Affınıza sığınıyorum.
Ama belki bu konuya usta kalemlemlerin eklemeleri bir köşe yazısı tadı verebilir.
  • IP logged
« Son Düzenleme: 29 Ocak 2023, 00:06:31 Gönderen: Ahmet Kabaalioğlu »

  • *
  • İleti: 5812
    • Son Denk Kayıkçısı
Kaynak Bulamadığım Denizcilik Terimleri
#2: 28 Ocak 2023, 23:54:28
Forumda galiba doğru bölüme yazmamışım. Affınıza sığınıyorum.
Ama belki bu konuya usta kalemlemlerin eklemeleri bir köşe yazısı tadı verebilir.

Özellikle sorduğunuz bir kelime var mıdır? Ben metnin tamamını net anlayabiliyorum. Kelimelerin karşılıklarını da aşağı yukarı tanımlayabilir, yazabilirim. Hızlıca tahmin ettiklerimi yazayım.
Flandra         : Bir tür flama
Cunda           : Seren yada gönderlerin iki ucuna denir.
Hissa etmek  : Yukarı çekmek, yelkenleri basmak anlamında.
Mantelya      : Serenleri yukarı çekmek için cunda uçlarından bağlanan halatlar
Gabya           : Bir tür yelken , bizim çektirmelerdeki ana yelken bu türden bir yelkendir.
Skuta            :  Bildiğimiz iskota

Benim anladığım , gördükleri tekne gabya yelkenini  ve cunda yelkenlerini basıyormuş, ama acemice işler yapmışlar, Gabya yelkeninin iskotalarını kaçırmışlar. Sonra Cunda yelkenlerini basarken geç kalmışlar, yelkenleri doldurup trim etmekte geçikmişler. Bu cunda yelkeni kabasorta armada serenlerin dışına ilave açılan yelkenler, hafif havada yüksek hız için. Yani gemide bir acemilik  yada yavaşlık sözkonusu.

Punya             : Bizim anladığımız anlamda , kapalı güverte teknelerde güvertedeki suyun boşalmasını sağlayan frengi delikleri , başka adıda vardır muhtemelen.
Armuz            : Geleneksel tahta sargı teknelerin tahta arasında kalan boşluk. Kalafat ile doldurulur ve böylece sızdırmazlık sağlanır.

Son paragrafta da teknenin çok su yaptığını anlatıyor. Muhtemelen ya tekne yaralı yada sert havaya girmiş armuzlar açılmış, çok su yapıyor. Bu bizim çektirme ve takalarda da yüklüyken yelken bastıklarında da olur. Teknenin gövdesi çalışır ve armuzlar aralanır, kalafatı kusar bu nedenle bol su yapar. Eski dönemde tulumbalarla , sonraları ise başaltında bir lister petter, kıç altında ana makine su basmakla giren suyu yenmeye çalışırlarmış.
  • IP logged
« Son Düzenleme: 29 Ocak 2023, 00:06:45 Gönderen: Ahmet Kabaalioğlu »
S/Y Bidarka / Fatih / İstanbul


"Son Denk Kayıkçısının Hatırasına"


https://sondenkkayikcisi.blogspot.com/

  • *
  • İleti: 14
Kaynak Bulamadığım Denizcilik Terimleri
#3: 29 Ocak 2023, 23:05:47
Kaleminize sağlık, teşekkürler Ahmet kaptan.
Denizcilik tarihimiz ile ilgili kitapları okurken rast gelip, anlamını bulamadığımız kelimeler, terimler oluyor.
Bu gibi denizcilik terimlerini toplamış, sözlük vb. herhangi yayın var mıdır, tavsiye edebileceğiniz?
  • IP logged

  • *
  • İleti: 1343
Kaynak Bulamadığım Denizcilik Terimleri
#4: 29 Ocak 2023, 23:40:52
Size tavsiye edebileceğim Mustafa Pultar'ın yazdığı
Denizlük
Denizcilik terimleri sözlüğü kitabıdır.
  • IP logged
BABA TUNCA /YEŞİLKÖY

  • *
  • İleti: 5812
    • Son Denk Kayıkçısı
Kaynak Bulamadığım Denizcilik Terimleri
#5: 30 Ocak 2023, 12:15:08
Size tavsiye edebileceğim Mustafa Pultar'ın yazdığı
Denizlük
Denizcilik terimleri sözlüğü kitabıdır.

Sağolasın  Mustafa Abi. Birde yine Mustafa Pultar Hocanın "denizin dili denizin yazısı" isimli bir kitabı vardı. Orada da epeyce terim vardı. Şöyle bir göz gezdirmiştim. Ama bu sözlükle henüz karşılaşmadım. Bir tane edineyim, detayları paylaşırım.
  • IP logged
S/Y Bidarka / Fatih / İstanbul


"Son Denk Kayıkçısının Hatırasına"


https://sondenkkayikcisi.blogspot.com/

  • *
  • İleti: 14
Kaynak Bulamadığım Denizcilik Terimleri
#6: 30 Ocak 2023, 21:15:40
Mustafa Pultar, Denizlük
  • IP logged

  • *
  • İleti: 14
Kaynak Bulamadığım Denizcilik Terimleri
#7: 30 Ocak 2023, 21:18:30
Mustafa Pultar, Denizin dili denizin yazısı.
(Maalesef satışta yok gibi)
Denizlük, işkültürde satışta mevcut. En kısa zamanda edineceğim bir tane.
Teşekkürler, üstadlar.  ::)
  • IP logged
« Son Düzenleme: 30 Ocak 2023, 21:20:40 Gönderen: Mehmed Irmak »

  • *
  • İleti: 291
Kaynak Bulamadığım Denizcilik Terimleri
#8: 13 Şubat 2023, 09:37:28
Mustafa Pultar zamaında yine İş Bankası yayınlarından çıkarttığı Süleyman Nutki'nin Kamus-i Bahri kitabı vardı. İkinci el olarak bulunabilir sanıyorum.
Eski dile daha yakın bir kitaptır.
Konuyu derinlemesine incelemek istenirse Lingua Franca in the Levant bakılabilir. Kahane ve Tietze ortak hazırladığı bir kalın sözlük.
Sanırım hala Denizler Kitabevi'nde bulunabilir.
  • IP logged
« Son Düzenleme: 13 Şubat 2023, 10:50:15 Gönderen: Ahmet Kabaalioğlu »

  • *
  • İleti: 10
Kaynak Bulamadığım Denizcilik Terimleri
#9: 13 Şubat 2023, 12:29:34
 Lingua Franca in the Levant kitabını aşağıda linkini paylaştığım HathiTrust dijital kütüphanesinden okuyabilirsiniz.

https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015002655952&view=1up&seq=5
  • IP logged

 
Yukarı git