Gönderen: Doğan Erbahar - 10 Ocak 2019, 17:09:33
(https://i.hizliresim.com/nQry4a.jpg)
(https://i.hizliresim.com/r59yG1.jpg)
MIT'den Walter Lewin'in gökkuşağı fiziği konusunda verdiği dersi intenetten dinledikten sonra gökkuşağına bakışım tamamen
değişti, hastalık oldu bu detayların hepsini kontrol etmek gördüğüm zaman.
Bu derste hoca öğrencilerine hiç gökkuşağı gödünüz mü diye soruyor ve eğer gerçekten gördü iseniz buyrun aşağıdaki soruları yanıtlayın diyor. Öğrencler soruların çoğunu yanıtlayamıyorlar çünkü gerçekten dikkatli bakmamışlar.
1. Gökkuşakları nerede görülür?
2. Bize ne kadar uzaktır?
3. Yarıçapları nedir?
4. Genişlikleri nedir?
5. Renk sıralaması nasıldır?
6. İçerisi ve dışarısı arasında parlaklık farkı var mıdır?
7. İkincil bir gökkuşağı eşlik eder mi?
8. Bu ikincinin yarıçapı nedir?
9. Genişliği?
10. Renk sıralaması?
11. İçi ve dışı arası parlaklık farkı?
12. Gökkuşağından gelen ışık polarize midir?
Sorular toplamda 15 tane idi de bir kısmını hatırlayamamış olabilirim. Ondan sonra da ışığın küresel bir su damlası içerisindeki yolunu anlatıyor ve BİNGO! Bütün sorular otomatik olarak cevaplarını buluyor. Ondan sonra da bir gökkuşağına çok farklı bir gözle bakmaya başlıyorsunuz. Dediğim gibi bunları bildikten sonra elde "oynayacak" bir sürü şey oluyor çünkü.
Aşağıdaki şekiller çok açıklayıcı.
(http://www.wikizeroo.net/index.php?q=aHR0cHM6Ly91cGxvYWQud2lraW1lZGlhLm9yZy93aWtpcGVkaWEvY29tbW9ucy9lL2VlL1JhaW5kcm9wX29wdGljcy5qcGc)
(http://www.disf.org/files/pic/raindrop.jpg)
(http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/atmos/imgatm/rbow.gif)
Görüldüğü gibi küresel bir damlanın içerisine giren ışık bir yansıma yaptıktan sonra dışarı çıkıyor. Burada işin püf noktası olan tek bir husus var. O da gelen ışın ile çıkan ışın arasındaki açının bir MAKSİMUM değeri olması. Eğer ışık damlaya çok yukardan giriyorsa tam iç yansıma dediğimiz olay oluyor ve ışık hiç dışarı çıkmıyor. O yüzden gök kuşağının içi ve dışı arasında bıçakla kesilmiş gibi muazzam bir parlaklık farkı oluyor. Aradaki tam sınır bölgesinde de renklerin kırılma indisi farklılıklarından dolayı renkleri görüyorsunuz. Bülent Reis çok güzel bir nüans yakalamıştı yorumlardan bir tanesinde: Moru hiç bu kadar belirgin görmedim diye. Çok doğru bir tespit bu çünkü kırmızı üst sınırda kendini çok belli ederken alt sınırda kalan diğer renklerin içine kırmızısı sarısı yeşili de karışmış oluyor ve görüşün iyi olmadığı zamanlarda bunu fark edemiyorsunuz. Demek ki gökkuşağı nispeten yakın damlalardan oluştu ve tüm detaylar güzelce kendini gösterdi.
Lafı uzatmadan soruların cevabını yazıp zehirleyeyim sizi, bir daha gökkuşağına aynı gözle bakabilecek misiniz bakalım? ;)
1. Gökkuşakları nerelerde görülür?
İki şart vardır, havada su damlacıklarının olması ve o damlaların üzerine doğrudan güneş vurması. Sizin olduğunuz yerde güneş olması önemli değil ama damlanın üzerine vurması önemli
2. Bize ne kadar uzaktır?
Bu bir ilüzyon. Sırtınızı güneşe dönün ve hortumun ucunu yukarı doğru sıkın, kendi gökkuşağınızı hemen dibinizde oluşturursunuz. Yani yakını uzağı yok, damlalar nerede ise oradan gelir ışık
3. Yarıçapları nedir?
Bu kuşak yayının bir merkezi var elbette ve o merkezden gökkuşağının yarıçapı sadece açısal olarak verildiği zaman bir anlamı olur: 42 derecedir. O bahsettiğim açının maksimum değeri bu çünkü
4. Genişlik?
Kırmızı ile mor arası yaklaşık 2 derecedir. 42 kırmızının yarıçapı, 40 da mor.
5. Renk sıralaması?
Kırmızı her zaman dışarıda
6. Parlaklık farkı?
İşte farkedilmeyen ama en güzel etkilerden birisi. Çünkü 40 derecenin altında bütün beyaz ışık geri yansıtılıyor size, 42'nin üerinde hibirşey yansıtılmıyor. Çok belirgindir bu etki, bir kere öğrenince insan bakmadan duramaz
7. İkincil gökkuşağı?
Evet, damlalar yeterince yaygınsa ikincil gökkuşaını muhakkak arayın? Bu nedir diye soracak olursanız, ışık bir değil iki defa sekiyor bu sefer damlanın içinden.
Ve bu ekstradan geziden dolayı genliği biraz düşüyor, yani birincisi kadar parlak değil ama orada.
8. İkincinin yarıçapı?
Yukarıdaki gibi bir hesap iki yansıma için yapılınca 51 derece gibi bir rakam çıkar
9. Genişliği?
50.4 ile 53.5 arası, 3 derece kadardır, biraz daha geniştir birinciden.
10. Renk sıralaması?
Birincinin tam tersidir, bunu da kontrol etmeden duramaz insan :-)
11. İç dış parlaklık farkı?
Evet birincil kadar olmasa da ikincinin dışı daha parlaktır. Birinci ile ikinci arasında kalan karanlık bölgeye Yunan bilgesi Alexander hatırına Alexander Kara Kuşağı denilir.
12. Polarizasyon?
Evet! Bu ışık yaya paralel kalacak yönde polarizedir. Sebebi biraz detaylı, kısaca söylemek gerekirse "mutlu bir tesadüf" olarak maksimum açı ile Brewster açısı birbirine çok yakın da ondan. Bir güneş gözlüğünü yay boyunca farklı noktalara bakıp çevirerek bunu gözlemlemek mümkündür.
Şimdi ilk fotoya geri dönün ve tekrar bakın... :) :) :)
Sevgiler!
Gönderen: Bülent Büyükdağ - 10 Ocak 2019, 17:36:25
Yıllar yıllar oluyor, daha talebeyim o zaman, Erdal Atabek'in bir yazısını okumuştum. ; Biliyorsunuz, tıp doktoru kendisi. Tıbbiyede okurken, Anatomi sanıyorum, o ve benzeri dersleri okumak kendisinde bir defo yaratmış; kadın bacağında bütün arkadaşlarım güzellik ararken diyordu, "ben o derinin altındaki damar-kas-yağ tabakalarını görürdüm".
Diyeceğimi ne olur yanlış anlama Doğan hocam, ama içten gelerek söylüyorum, bi güzelliğe baktım, hani var ya, neyse, bilmesem daha iyiydi. :) :) :) :)
Zor iş abi sizinkisi de! :)
Gönderen: Doğan Erbahar - 10 Ocak 2019, 17:40:55
Gönderen: Bülent Büyükdağ - 10 Ocak 2019, 17:43:27
Bekliyordum böyle bir yorum da benim için daha "güzel" böyle bakmak inanın Bülent Reisim. Bozmuyor yani büyüyü bence
Ne bileyim hocam, sosyal bilimciyiz işte biz de. Biz gören göz tarafındayız siz görünen tarafta. Hayır, bi de doğruyu demiyonuz mu, o sinir bozuyor asıl.
Gönderen: Doğan Erbahar - 10 Ocak 2019, 17:44:19
Gönderen: Bülent Büyükdağ - 10 Ocak 2019, 17:45:42
Bu arada sizin dikkat ettiğiniz mor detayı biraz tetikledi bunu, çok da masum değilsiniz yani ;) :)
Al işte! Zaten günah hep gören gözdedir. :)
Gönderen: Doğan Erbahar - 10 Ocak 2019, 17:48:09
Gönderen: Bülent Büyükdağ - 10 Ocak 2019, 17:51:21
Şu 10 satırdaki sohbet; Gothe'ye "Faust"'u, Bulgakov'a "Usta ile Margarita"'yı yazdırmıştır. Neyse, geçelim.
Gönderen: Kemal Gündüz - 10 Ocak 2019, 21:32:47
Sağolun
Tapatalk kullanarak iPhone aracılığıyla gönderildi
Gönderen: Hakan Tiryaki - 10 Ocak 2019, 21:43:01
Gönderen: Eyüp Oğan - 10 Ocak 2019, 21:47:25
Bu forum çok güzel be
Sağolun
Kesinlikle.. :)
........................................................
Doğan Reis'im bu gökkuşağının altından geçenlerle ilgili bazı tevatürler de var, bilmem haberin var mı?
Birde gökkuşağı bayrağı ile bir bilgi aşağıda..
https://onedio.com/haber/gokkusagi-bayraginin-kokeni-nereye-dayaniyor--716648
Gönderen: nuri_kongur - 10 Ocak 2019, 22:16:06
(https://uploads.tapatalk-cdn.com/20190110/1f2474d0c9349f666bcf6ac33986ab01.jpg)
Tapatalk kullanarak iPhone aracılığıyla gönderildi
Gönderen: Doğan Erbahar - 10 Ocak 2019, 22:29:32
Ortaçağdan kalma dini temalı bir resim. Yalnız gökkuşağında bir sıkıntı var, renkler ters! Ressam bir mucizeyi tasvir ettiği için bilhassa mı yaptı yoksa dikkatsizlik mi bilemiyoruz tam. Çünkü renklerin ters dizildiği başka örnekler de var şu sitede:
https://publicdomainreview.org/collections/rainbows-in-art/
Gönderen: Ahmet Kabaalioğlu - 11 Ocak 2019, 09:33:36
Gönderen: Serkan Güvenen - 11 Ocak 2019, 09:48:47
Eril bir şey anlatacağım, kadın arkadaşlarımız kusura bakmasın;
Yıllar yıllar oluyor, daha talebeyim o zaman, Erdal Atabek'in bir yazısını okumuştum. ; Biliyorsunuz, tıp doktoru kendisi. Tıbbiyede okurken, Anatomi sanıyorum, o ve benzeri dersleri okumak kendisinde bir defo yaratmış; kadın bacağında bütün arkadaşlarım güzellik ararken diyordu, "ben o derinin altındaki damar-kas-yağ tabakalarını görürdüm".
Diyeceğimi ne olur yanlış anlama Doğan hocam, ama içten gelerek söylüyorum, bi güzelliğe baktım, hani var ya, neyse, bilmesem daha iyiydi. :) :) :) :)
Zor iş abi sizinkisi de! :)
Bülent reis
Duygularıma tercüman oldunuz :D :D , Doğan reis ayrıca teşekkür ederim
Gönderen: O.Utku Uçkan - 11 Ocak 2019, 09:57:39
Dini tasvirlerde ters olmasının nedeni ise yukarıdan bakıldığı zaman öyle gözükürmüş. ;D
Boşuna denemeyin zamanı gelince herkes görecek diyorlar. ;)
Gönderen: Zafer Dedeoğlu - 11 Ocak 2019, 20:23:58
Bu forum çok güzel be
Sağolun
Kesinlikle.. :)
........................................................
Doğan Reis'im bu gökkuşağının altından geçenlerle ilgili bazı tevatürler de var, bilmem haberin var mı?
Birde gökkuşağı bayrağı ile bir bilgi aşağıda..
https://onedio.com/haber/gokkusagi-bayraginin-kokeni-nereye-dayaniyor--716648
Eyüp kaptanım Yengeç geçti , bir şey olmadı Hakan Tiryaki kaptanım :)
Gönderen: Doğan Erbahar - 11 Ocak 2019, 22:32:37
https://www.atoptics.co.uk/rainbows/ord34.htm
Gönderen: Doğan Erbahar - 11 Ocak 2019, 22:39:29
(https://www.osapublishing.org/getThumbnail.cfm?uri=ao-50-28-F129&size=200&o=y)
Makalenin link de şurada
https://www.osapublishing.org/ao/abstract.cfm?uri=ao-50-28-f129
Gönderen: Doğan Erbahar - 11 Ocak 2019, 22:47:17
Gönderen: Doğan Erbahar - 11 Ocak 2019, 22:58:19
İlk 6 mertebenin konumlarının balık gözü projeksiyonu, güzel bir görsel... su damlalarının içinden sekme yolları da gösterilmiş. Üst yarıyı filtreli olarak düşünmek lazım tabii...
Gönderen: Bülent Büyükdağ - 11 Ocak 2019, 23:56:12
nasıl ifade edeyim bilmiyorum; ama şöyle desem;
6 yaşında bir çocuğa anlatır gibi anlatır mısın, nasıl oluyor da oluyor?
Gönderen: Doğan Erbahar - 12 Ocak 2019, 01:47:04
Şaka maka dememiş valla MÜKEMMEL anlatmış 3 dakkada... türkçe altyazı da var
Gönderen: Ahmet Kabaalioğlu - 12 Ocak 2019, 09:31:48